Loxosomatidaerodzina zwierząt bezkręgowych z typu kielichowatych. Jedyna z monotypowego rzędu Solitaria lub Loxosomatida.

Loxosomatidae
Hincks, 1880
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

kielichowate

Rząd

Solitaria

Rodzina

Loxosomatidae

Morfologia

edytuj

Zwierzęta o ciele podzielonym na kielich (kaliks), w którym znajdują się wszystkie narządy wewnętrzne oraz stylik (trzonek), służący do przyczepiania organizmu do podłoża[1][2]. Pomiędzy kielichem a stylikiem nie występuje przegroda łącznotkankowa, szyjka ani aparat gwiaździsty[3][2]. Otwór odbytowy umiejscowiony jest na stożku analnym[4].

Biologia i ekologia

edytuj

Są to zwierzęta osiadłe, morskie[2]. Jako jedyna rodzina kielichowatych nie tworzą kolonii, lecz pędzą samotniczy tryb życia. Występuje zarówno rozmnażanie płciowe jak i bezpłciowe[1][2]. W przypadku rozrodu bezpłciowego pączkowanie zachodzi u nich w kielichu, a nie na styliku jak u pozostałych kielichowatych[5].

Loxomitra wtórnie przystosowała się do życia wolno na różnym podłożu[5], natomiast pozostałe Loxosomatidae są epizoicznymi komensalami dennych bezkręgowców, głównie wieloszczetów, gąbek i mszywiołów[5][1]. Bywają silnie wyspecjalizowane, np. Loxosomella clavicornis występuje na bokach myszy morskiej, Loxosomella obesa na jej grzbiecie, a Loxosomella athiusae na jej parapodiach[1]. Loxosomella nordgaardi przyczepia się do kolonii mszywiołów, przypuszczalnie wchodząc z nimi w symbiotyczną relację – zwierzęta współpracując wzmacniają prąd niosący składniki odżywcze, a jednocześnie nie konkurują o ten sam pokarm z uwagi na odmienną budowę czułków[6].

Mimo osiadłego trybu życia niektóre gatunki potrafią się przemieszczać, wykorzystując do tego dłuższe czułki przyoralne – zaczepiają się nimi o podłoże, po czym przemieszczają dysk czepny wyginając ciało[1].

Taksonomia

edytuj

Takson ten po raz pierwszy wyróżniony został w 1880 roku przez Thomasa Hincksa[7]. W 1952 roku Caesar Boettger umieścił wszystkie kielichowate w rzędzie Pedicellinida[8][9]. W 1972 roku nowa klasyfikacja kielichowatych wprowadzona została przez Petera Emschermanna. Loxosomatidae umieszczone zostały w monotypowym rzędzie Solitaria, zaś pozostałe kielichowate w rzędzie Coloniales[10]. Alternatywnie monotypowy rząd obejmujący tylko Loxosomatidae określany jest jako Loxosomatida[11][2]. Autorzy powątpiewający w monofiletyzm Coloniales nierzadko zupełnie rezygnują z podziału kielichowatych na rzędy[12]. Zasadność podziału kielichowatych na Solitaria i Coloniales wsparły jednak wyniki molekularnej analizy filogenetycznej opublikowane w 2010 roku przez Judith Fuchs i innych, przy czym nie uwzględniono w nich rodziny Loxokalypodidae[5].

Podział Loxosomatidae na rodzaje był przedmiotem licznych zmian[5]. W 2021 roku baza World Register of Marine Species wyróżnia trzy ich rodzaje[7]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Maciej Skoracki, Czesław Błaszak: Typ: kielichowate – Kamptozoa=Entoporcta. W: Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
  2. a b c d e Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 978-83-01-14595-8.
  3. Kerstin Wasson. Systematic revision of the colonial kamptozoans (entoprocts) of the Pacific coast of North America. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 121 (1), s. 1-63, 1997. 
  4. E.E. Ruppert, R.S. Fox, R.D. Barnes,: Kamptozoa and Cycliophora. W: Invertebrate Zoology (7th ed.). Brooks/Cole, 2004, s. 808–812. ISBN 0-03-025982-7.
  5. a b c d e Judith Fuchs, Tohru Iseto, Mamiko Hirose, Per Sundberg, Matthias Obst. The first internal molecular phylogeny of the animal phylum Entoprocta (Kamptozoa). „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 56, s. 370–379, 2010. DOI: 10.1016/j.ympev.2010.04.009. 
  6. E.L. Yakovis. Substrate preferences of a non-colonial kamptozoan, and its interactions with bryozoan hosts. „Marine Biology”. 141 (6), s. 1109–1115, 2002. DOI: 10.1007/s00227-002-0902-x. 
  7. a b Loxosomatidae Hincks, 1880. [w:] World Register of Marine Species [on-line]. 2021. [dostęp 2021-04-14].
  8. Boettger, Caesar R.. Die Stämme des Tierreichs in ihrer systematischen Gliederung. „Abhandlungen der Braunschweigischen Wissenschaftlichen Gesellschaft”. 4, s. 238-300, 1952. Friedr. Vieweg & Sohn, Braunschweig. 
  9. Richard E. Blackwelder: Classification of the Animal Kingdom. Carbondale, Illinois: Southern Illionois University Press, 1963.
  10. P. Emschermann. Loxokalypus socialis gen. et sp. nov. (Kamptozoa, Loxokalypodidae fam. nov.), ein neuer Kamptozoentyp aus dem nördlichen Pazifischen Ozean. Ein Vorschlag zur Neufassung der Kamptozoensystematik. „Marine Biology”. 12, s. 237-254, 1972. 
  11. Order Loxosomatida. [w:] Catalogue of Life: 2006 Annual Checklist [on-line]. [dostęp 2021-04-14].
  12. Entoprocta. [w:] World Register of Marine Species [on-line]. [dostęp 2021-04-14].