Lucjan Momot
Lucjan Momot (ur. 1 grudnia 1933 w Wólce Łabuńskiej, zm. 30 grudnia 2013 w Świdnicy) – polski pisarz, felietonista, reportażysta, społecznik, pedagog, nauczyciel i wychowawca.
Data i miejsce urodzenia |
1 grudnia 1933 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
30 grudnia 2013 |
Zawód, zajęcie |
pisarz |
Życiorys
edytujUrodził się na Zamojszczyźnie we wsi Wólka Łabuńska w rodzinie gajowego Józefa Momota. Wraz z rodziną mieszkał na pensji u hrabiego Szeptyckiego i w przyszłości po ojcu miał odziedziczyć stanowisko[1]. Wojna, a następnie lata sowieckiego terroru na terenie Rzeczypospolitej sprawiły, że majątek hrabiego został rozkradziony i upaństwowiony. Wcześnie zmarli mu rodzice, a on sam skończył eksternistycznie liceum ogólnokształcące i podjął pracę w Rzeplinie, koło Wrocławia. Wcielono go do Ludowego Wojska Polskiego, skończył tam szkołę podoficerską, ale nigdy nie został mianowany na stopień kaprala, ponieważ był gorliwym katolikiem[1]. Po wyjściu z wojska, ukończył studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Wrocławskiego. We Wrocławiu Lucjan Momot pracował w akademiku Politechniki Wrocławskiej jako kierownik. Wielokrotnie Służba Bezpieczeństwa próbowała nieskutecznie werbunku[1]. W wyniku nękania przez SB przeniósł się do Świdnicy. Przez 18 lat pracował w Zakładzie Poprawczym i Schronisku dla Nieletnich[2]. Często poświęcał na poprawę losu młodych ludzi prywatny czas i pieniądze. Zapamiętano go m.in. za organizacje z księdzem Mszy św. dla młodzieży[1]. Swoje doświadczenie w pracy z młodzieżą wykorzystał do napisania kilku książek, w których umieścił trudne losy wychowanków, przeżycia oraz tęsknoty młodych ludzi[3][4]. Od lat 60. XX w. prowadził działalność publicystyczną, pisał w następujących czasopismach: Gazeta Robotnicza, Wrocławski Tygodnik Katolików, Prace Literackie, Kierunki, Litteraria, Życie Literackie, Polska Zbrojna, Przegląd Narodowy, Informator Kulturalny i Turystyczny Województwa Wałbrzyskiego, Słowo Powszechne, Wiadomości Świdnickie, Głos Maryi, Kurier Świdnicki, Igły Informator Gminy Łabunie. Publikował artykuły o tematyce patriotycznej, historycznej, dotyczącej Zamojszczyzny i Podola w okresie II wojny światowej. W 1989 r. z grupą redaktorów społeczników reaktywował historyczne „Wiadomości Świdnickie”. Uprawiał publicystykę pedagogiczną. W 1968 r. wspólnie z redaktor Marią Woś opracował cykl audycji dla Polskiego Radia Wrocław pt. „Historie z ul. Sprzymierzeńców”, w latach 1975-1978 w „Słowie Powszechnym” prowadził dwa cykle: „Z notatnika wychowawcy”, „Trudne sprawy nieletnich”. Tematykę kontynuował w latach 90. XX w. w „Wiadomościach Świdnickich”, „Świdnickich Wiadomościach Gospodarczych”, „Kurierze Świdnickim”[2]. Od dzieciństwa fascynował się tradycją, obrzędami ludowymi i obyczajami pradziadów[5]. Pielęgnował pamięć o legendzie świdnickiego kościoła: ks. prałacie Dionizym Baranie[6][7], jest autorem monografii poświęconej duchownemu, będącej przyczynkiem do męczeńskich dziejów Kościoła na Wołyniu w okresie międzywojennym oraz na Dolnym Śląsku po drugiej wojnie światowej[8]. Od 1 stycznia 1964 r. przez półtora roku pracował w Teatrze Polskim we Wrocławiu jako statysta, inspicjent reżysera Jakuba Rotbauma, potem Krystyny Skuszanki i Jerzego Krasowskiego[1]. Społeczny opiekun zabytków PTTK (od 1987 r.), członek Bractwa Krzyżowców (od 1986 r.), uczestnik Biesiad Polonistycznych, prezes Stowarzyszenia Ekologicznego „Ojczyzna” (od 2006 r.), współzałożyciel parafialnego pisma wspólnoty NMP Królowej Polski w Świdnicy. W 2007 r. nagrodzony został Medalem Komisji Edukacji Narodowej za szczególne zasługi dla oświaty.
Absolwent kierunku polonistyka na Uniwersytecie Wrocławskim[9]. Autor książek: „Love Cię, Kaśka. Po drugiej stronie muru”, „Nawijka: słownik młodzieżowego marginesu - znany też jako bałach vel bałak, bajera, grypsera - spisany w latach 1967-1985 w Schronisku dla Nieletnich i w Zakładzie Poprawczym w Świdnicy”, „Z Łucka do Świdnicy. Rzecz o księdzu prałacie Dionizym Baranie (1913-1995), kapłanie Diecezji Łuckiej i Archidiecezji Wrocławskiej”, „Dolnośląskie herody. Pastorałka wigilijno-noworoczna & świdnickie herody”, „Obrońcy rodzinnych strzech”. Dwie z jego książek nie dopuściła do druku cenzura PRL: „Bój na Porytowym Wzgórzu”, „Antologia poezji i pieśni przestępczej i kontestacyjnej lat 1967-1980”. Prywatnie mąż i ojciec.
Twórczość
edytuj- Momot L., Dolnośląskie herody. Pastorałka wigilijno-noworoczna & świdnickie herody, Wyd. nakładem Autora, Nowa Ruda, Wydawnictwo „Maria”, 2011, ISBN 97883623374-77, ISBN 83-62337-47-8
- Momot L., Fraszkopisarz świdnicki Stanisław Dunin-Wąsowicz herbu Łabędź (1937-2007), Rocznik Świdnicki, T. 38 (2010), s. 203-208
- Momot L., Ksiądz kanonik Franciszek Piszczór (1908-1984), kapłan trzech archiediecezji: lwowskiej, wrocławskiej i krakowskiej, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2005
- Momot L., Ksiądz prałat Dionizy Baran (1913-1995), kapłan diecezji łuckiej i archidiecezji wrocławskiej, Studia Polonijne, T. 27, 2006, s. 271-287
- Momot L., Leona Schillera poglądy na teatr Stanisława Wyspiańskiego, Prace Literackie T.X., 1968, s. 189-213
- Momot L., Love Cię, Kaśka. Po drugiej stronie muru, Wydawnictwo Nortom, Wrocław, 1999, ISBN 83-85829-62-8, ISBN 978-83-858296-2-1
- Momot L., Nawijka: słownik młodzieżowego marginesu - znany też jako bałach vel bałak, bajera, grypsera - spisany w latach 1967-1985 w Schronisku dla Nieletnich i w Zakładzie Poprawczym w Świdnicy, Zakład Poligraficzny Rotgryf, 2003
- Momot L., O fraszkach Stanisława Dunina-Wąsowicza, Rocznik Świdnicki, T. 38, 2010, s. 209-214
- Momot L., Obrońcy rodzinnych strzech, Biblioteka Publiczna Gminy Łabunie, Łabunie, 2018, ISBN 978-83-949129-0-1
- Momot L., Od kary chłosty do kary nagany: szkic do dziejów Zakładu Poprawczego i Schroniska dla Nieletnich w Świdnicy 1802-1999, Rocznik Świdnicki, T. 28, 2000, s. 104-115
- Momot L., Polak E., Sprawozdanie komisji historycznej z działalności Związku Sybiraków Koła Ziemi Świdnickiej, Rocznik Świdnicki, 1994, s. 143-150
- Momot L., Ryszard Latko - Janko Muzykant PRL-u: w roku 70-lecia urodzin autora "Taty", Rocznik Świdnicki, T. 38, 2010, s. 215-219
- Momot L., Z Łucka do Świdnicy. Rzecz o księdzu prałacie Dionizym Baranie (1913-1995), kapłanie Diecezji Łuckiej i Archidiecezji Wrocławskiej, Wydawnictwo „Maria”, 2008, ISBN 83-60478-51-1, ISBN 978-83-604785-1-6
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Pamięć zatrzymana. [dostęp 2014-10-27].
- ↑ a b Lucjan Momot: Nawijka: słownik młodzieżowego marginesu - znany też jako bałach vel bałak, bajera, grypsera - spisany w latach 1967-1985 w Schronisku dla Nieletnich i w Zakładzie Poprawczym w Świdnicy. Zakład Poligraficzny Rotgryf, 2003.
- ↑ Odszedł Lucjan Momot. [dostęp 2014-01-02].
- ↑ Lucjan Momot: Love Cię, Kaśka. Po drugiej stronie muru. Wrocław: Wydawnictwo Nortom, 1999. ISBN 978-83-858296-2-1. ISBN 83-85829-62-8.
- ↑ ks. Roman Tomaszczuk, Za obrazem, Gość Świdnicki 01/2013. [dostęp 2013-01-03].
- ↑ 100 lat mija 4 października. [dostęp 2013-10-02].
- ↑ Parafia w latach 2010-2013. [dostęp 2019-05-09].
- ↑ Maria Musioł: "Z Łucka do Świdnicy", Lucjan Momot, Świdnica 2008: [recenzja]. Wrocław: Wrocławski Przegląd Teologiczny, 18/1, 2010, s. 311-314.
- ↑ Lucjan Momot: Obrońcy rodzinnych strzech. Łabunie: Biblioteka Publiczna Gminy Łabunie, 2018. ISBN 978-83-949129-0-1.