Maciej Geller
Maciej Mikołaj Geller (ur. 6 grudnia 1941 w Warszawie, zm. 20 stycznia 2014[1]) – polski fizyk, doktor habilitowany nauk fizycznych, nauczyciel akademicki, działacz opozycji w okresie PRL, popularyzator nauki, dyrektor Warszawskiego Festiwalu Nauki.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
6 grudnia 1941 |
| Data śmierci |
20 stycznia 2014 |
| Doktor habilitowany nauk fizycznych | |
| Specjalność: biofizyka molekularna | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1978 |
| Habilitacja |
1995 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet Warszawski |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujW 1964 ukończył studia na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. W 1969 został absolwentem studiów doktoranckich, z przyczyn politycznych doktorat obronił dopiero w 1978. W 1995 na podstawie rozprawy zatytułowanej Dynamiczne właściwości strukturalne centrum aktywnego enzymu elastazy badane metodą dynamiki molekularnej uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk fizycznych w zakresie biofizyki.
Pracę zawodową rozpoczął w połowie lat 60. w nowo utworzonej Katedrze Biofizyki na macierzystym uniwersytecie[2]. W marcu 1968 uczestniczył w protestach studenckich, w 1969 przez kilka miesięcy był tymczasowo aresztowany, zwolnienie uzyskał na mocy amnestii. Został zwolniony z pracy, do 1973 pozostawał bez stałego zatrudnienia. W 1977 został współpracownikiem Komitetu Obrony Robotników i następnie Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. Od 1979 współpracował z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym. W 1980 wstąpił do „Solidarności”, przewodniczył komisji zakładowej na UW, krótko kierował w 1981 Ogólnopolskim Komitetem Porozumiewawczym Nauki. Po wprowadzeniu stanu wojennego przewodniczył niejawnym strukturom związku na uczelni, zajmował się dystrybucją na UW wydawnictw drugiego obiegu.
Zawodowo od 1973 ponownie związany z Uniwersytetem Warszawskim, od 1983 jako pracownik naukowy Wydziału Fizyki. Pod koniec lat 80. był stypendystą Texas A&M University w College Station. W 1996 został dyrektorem Warszawskiego Festiwalu Nauki.
Współtwórca i w latach 2002–2004 prezes Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii „Otwarta Rzeczpospolita”.
Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera FIV/tuje/8)[3].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujW 2012 prezydent Bronisław Komorowski, za wybitne osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej i działalności dydaktycznej, za zasługi na rzecz nauki w Polsce i na świecie oraz wspieranie międzynarodowej współpracy naukowej, odznaczył go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski[4][5]. W 2009 prezydent Lech Kaczyński, za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej, nadał mu Krzyż Oficerski tego orderu[6].
W 1998 został wyróżniony Nagrodą im. Profesora Hugona Steinhausa[7], a w 2005 Nagrodą PTF im. Krzysztofa Ernsta za Popularyzację Fizyki[8].
Przypisy
edytuj- ↑ Zmarł profesor Maciej Geller, dyrektor Warszawskiego Festiwalu Nauki. polskieradio.pl, 2014-01-20. [dostęp 2014-01-20].
- ↑ Magdalena Fikus: Wspomnienie o Macieju Gellerze. pan.pl. [dostęp 2014-02-16].
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
- ↑ Odznaczenia i nominacje profesorskie. prezydent.pl, 2012-10-03. [dostęp 2012-10-03].
- ↑ M.P. z 2012 r. poz. 815.
- ↑ M.P. z 2009 r. nr 39, poz. 613.
- ↑ Dotychczasowi laureaci nagrody im. Hugona Steinhausa. pan.pl. [dostęp 2012-10-04].
- ↑ Nagroda PTF za Popularyzację Fizyki. ptf.net.pl. [dostęp 2021-10-21].
Bibliografia
edytuj- Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2012-10-03].
- Dr hab. Maciej Mikołaj Geller, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2012-10-03].