Wikipedia

Maria Prokopowicz

Maria Prokopowicz (ur. 24 marca 1916 w Żywcu, zm. 2 kwietnia 2006 w Warszawie) – bibliotekarka, bibliograf, muzykolog, znawczyni bibliotekarstwa muzycznego, wieloletnia pracowniczka Biblioteki Narodowej.

Maria Prokopowicz
Data i miejsce urodzenia

24 marca 1916
Żywiec

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 2006
Warszawa

Zawód, zajęcie

bibliotekarka, bibliograf, muzykolog

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal 10-lecia Polski Ludowej
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys edytuj

Urodziła się 24 marca 1916 r. w Żywcu, w inteligenckiej rodzinie Mariana i Marii z domu Kalita. W 1919 r. rodzina przeniosła się do Warszawy. Ojciec, absolwent szkół technicznych we Lwowie i Wiedniu był specjalistą w zakresie gospodarki wodnej. Matka, absolwentka szkół muzycznych, uzdolniona plastycznie, pracowała jako nauczycielka. Rodzina miała zainteresowania muzyczne (ojciec grał na skrzypcach, stryj na wiolonczeli, matka na fortepianie). Maria ukończyła Państwowe Gimnazjum im. M. Konopnickiej w Warszawie i w 1934 r. rozpoczęła studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1939 r. uzyskała dyplom magistra historii. W tym czasie przez rok uczyła się gry na fortepianie w Państwowym Konserwatorium w Warszawie, naukę kontynuowała prywatnie w czasie wojny. Uczyła się też języków obcych: francuskiego, angielskiego i niemieckiego. Do wybuchu powstania warszawskiego rodzina przebywała w Warszawie. W pierwszych dniach powstania ojciec został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego, gdzie zginął. Matka z Marią zostały wywiezione do obozu w Ravensbrück. Po wyzwoleniu Maria przez rok (1945-1946) pracowała społecznie w Polskim Czerwonym Krzyżu przy Delegaturze Rządu Londyńskiego w Niemczech, w strefie brytyjskiej. W połowie 1946 r. wróciła do Warszawy i podjęła pracę w Bibliotece Narodowej (BN), początkowo w Dziale Uzupełniania Zbiorów, a następnie w Dziale Starych Druków. Interesowała się też zbiorami muzycznymi napływającymi do BN. W 1951 r. utworzono Dział Muzyczny (od 1982 r. Zakład Zbiorów Muzycznych), którym kierowała do 1978 r., do przejścia na emeryturę[1].

Jest autorką ponad 100 publikacji. Pisała w językach: polskim, francuskim i angielskim[2].

Jej specjalnością były muzykalia XIX w., o których pisała na łamach czasopism polskich i zagranicznych. Redagowała bibliografie i katalogi muzykaliów. Zredagowała trzy tomy Katalogu Mikrofilmów. Uczestniczyła w opracowaniu informatorów o bibliotekach i zbiorach muzycznych w Polsce. Od lat pięćdziesiątych XX w. zabiegała o opracowywanie bieżącej bibliografii dokumentów dźwiękowych (dyskografii) jako części bibliografii narodowej. Dzięki dobrej znajomości języków obcych współpracowała z międzynarodowymi projektami IAML (Międzynarodowe Stowarzyszenie Muzycznych Bibliotek, Archiwów i Centrów Dokumentacji – International Association of Music Libraries, Archives and Documentation Centres) w zakresie międzynarodowej bibliografii piśmiennictwa o muzyce (RILM – Répertoire International de Littérature Musicale) oraz międzynarodowym inwentarzu ikonografii muzycznej (RIdIM – Répertoire International d’Iconographie Musicale). Od 1964 r. kierowała Sekcją Bibliotek Muzycznych w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich (SBP)[3] która w 1972 r. została uznana za Polską Grupę Narodową IAML[3], a M. Prokopowicz była członkiem Rady tej organizacji. W 1989 r. otrzymała godność Członka Honorowego SBP.

Była osobą niezwykle aktywną. Po przejściu na emeryturę przygotowywała hasła do Encyklopedii muzycznej PWM, redagowała czasopismo „Biblioteka Muzyczna”, opracowywała materiały muzyczne do Bibliografii Warszawy[4][5].

Zmarła 2 kwietnia 2006 r. w Warszawie, pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 125-3-7)[6].

Ważniejsze publikacje (według chronologii) edytuj

  • Katalog mikrofilmów muzycznych. T.1. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1956. [T. 2: 1962, T. 3: 1965].
  • Muzyczny ruch wydawniczy w Warszawie w latach 1800–1830. „Przegląd Biblioteczny” 1960, z. 4, s. 337–344.
  • „Gazetka Muzyczna” 1936–1939, „Muzyka Współczesna” 1936–1939, „Chopin” 1937. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1961.
  • Szkic z dziejów kultury muzycznej Warszawy w okresie przed Chopinem (do 1815). „Rocznik Warszawski” 1962 R. 3, s. 149–172.
  • Zbiory muzyczne Biblioteki Narodowej. „Rocznik Biblioteki Narodowej” 1969, T. 5, s. 293–314.
  • Dyskografia – nowa forma bibliografii. W: Z problemów bibliografii. Red. M. Lenartowicz, J. Pelcowa, H. Sawoniak. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1970, s. 395–417.
  • Z działalności warszawskich księgarzy i wydawców muzycznych w latach 1800–1831. W: Szkice o kulturze polskiej XIX w. Red. Z. Chechlińska. Warszawa 1971, t. 1, s. 33–49.
  • Wydawnictwo muzyczne Klukowskich 1816-1858. „Rocznik Warszawski”. Warszawa, 1975, t. 13, s. 136–159.
  • The music librarian – his tasks and qualifications: (based on practical experiences in Polish libraries). [Kassel ; Basel: Bärenreiter], 1978.
  • Traditions and achievements of music libraries and library science in the Polish People’s Republic. [Kassel ; Basel: Bärenreiter-Verlag], 1979.
  • Muzyczny ruch wydawniczy. W: Kultura muzyczna Warszawy drugiej połowy XIX wieku. Red. A. Spóz. Warszawa 1980, s. 249–266.
  • Przewodnik po bibliotekach i zbiorach muzycznych w Polsce. Warszawa: SBP, 1982 [współautor: Adam Mrygoń, Karol Musioł].
  • Portrety czytelników zbiorów muzycznych Biblioteki Narodowej 1947-1977. W: Wspomnienia o Bibliotece Narodowej. Red. A. Kłossowski. Warszawa: Biblioteka Narodowa, 1995, s. 252–325.ISBN 83-7009-134-2.
  • Biblioteki i zbiory muzyczne w Polsce: przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 1998 [współautor Andrzej Spóz, Włodzimierz Pigła][7].

Ordery i odznaczenia edytuj

Nagrody i wyróżnienia edytuj

  • Nagroda II stopnia im. Heleny Radlińskiej (1986)[3]
  • Członek Honorowy SBP (1989)[10]

Przypisy edytuj

  1. ↑ Maria Prokopowicz (1916-2006), [w:] Maria Lenartowicz (red.), Bibliotekarze warszawscy zmarli w latach 1997–2007, Bibliotekarze Polscy we Wspomnieniach Współczesnych, t. 11, Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2010, s. 146–156, ISBN 978-83-61464-26-6.
  2. ↑ Andrzej Spóz, Maculewicz Piotr (red.), Sekcja Bibliotek Muzycznych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich – Polska Grupa Narodowa IAML 1964-2004 : materiały z Nadzwyczajnej Ogólnopolskiej Konferencji Bibliotekarzy Muzycznych, Warszawa, Biblioteka Narodowa, 20–22 października 2004 = Music Libraries Section of the Polish Librarians Association – Polish National Branch of IAML. Proceedings of the Extraordinary National Congress of Polish Music Librarians, Warsaw, National Library, October 20-22, 2004, Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2005, s. 9–27, ISBN 83-89316-48-X.
  3. ↑ a b c Andrzej Kempa, Kronika Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich 1917-2007, Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2007, s. 117, 132, 269, ISBN 978-83-89316-84-4.
  4. ↑ Jadwiga Sadowska, 15 rocznica śmierci Marii Prokopowicz – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – Ogólnopolski portal bibliotekarski [online], www.sbp.pl [dostęp 2021-12-04].
  5. ↑ Sekcja Bibliotek Muzycznych SBP – Polska Grupa Narodowa IAML [online], www.iaml.pl [dostęp 2021-12-12].
  6. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MARIA KALITOWA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2021-12-04].
  7. ↑ Publikacje M. Prokopowicz w BN [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2021-12-04] (pol.).
  8. ↑ Andrzej Spóz, Prokopowicz Maria, [w:] Hanna Tadeusiewicz (red.), Słownik pracowników książki polskiej. Suplement III, Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2010, s. 228–229, ISBN 978-83-61464-48-8.
  9. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  10. ↑ Członkowie honorowi – Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich – Ogólnopolski portal bibliotekarski [online], www.sbp.pl [dostęp 2021-12-04].

Bibliografia edytuj

  • Mrygoń Adam: Prokopowicz Maria. [w:] Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna T. 8. Red. Elżbieta Dziębowska, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 204, ISBN 83-224-0112-4.
  • Pigła Włodzimierz: Maria Prokopowicz (1916–2006). „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” 2006, nr 1, s. 64–65.
  • Spóz Andrzej: Maria Prokopowicz. [w:] Sekcja Bibliotek Muzycznych Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich – Polska Grupa Narodowa IAML. 1964-2004. Warszawa: Wydawnictwo SBP, 2005, s. 9–27 [bibliografia publikacji M. Prokopowicz], ISBN 83-89316-48-X.
  • Spóz Andrzej: Wspomnienie o Marii Prokopowicz (24 III–2 IV 2006). „Biblioteka Muzyczna” 2000–2006. Warszawa 2008, s. 231–239.
  • Spóz Andrzej, Pigła Włodzimierz: Maria Prokopowicz (24 III 1916 – 2 IV 2006). „Roczniki Biblioteczne” R. 51 2007, s. 320–324.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Maria_Prokopowicz&oldid=73081975”