Wikipedia

Marian Czerniewski

Pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego

Marian Paweł Czerniewski[a] ps. „Paweł Szreniawa” (ur. 25 kwietnia 1885 w Ossównie, zm. ?) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Marian Czerniewski
„Paweł Szreniawa”
Ilustracja
pułkownik dyplomowany piechoty pułkownik dyplomowany piechoty
Pełne imię i nazwisko

Marian Paweł Czerniewski

Data i miejsce urodzenia

25 kwietnia 1885
Ossówno

Przebieg służby
Lata służby

1906–1907, 1914–1935, 1939–1944

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Formacja

Narodowe Siły Zbrojne

Jednostki

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VI

Stanowiska

pomocnik dowódcy okręgu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
obrona Warszawy
powstanie warszawskie

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 25 kwietnia 1885 w Ossównie, w powiecie węgrowskim guberni siedleckiej, w rodzinie Teodora Hilarego, powstańca z 1863, i Marii z Granickich[2][3][4][5]. Po zdaniu w 1903 matury w Mitawie studiował na Politechnice Ryskiej (1903–1905)[3]. Tam należał do „Koła Wilderów Polaków”[3]. W 1905 został aresztowany[3]. W 1908 podjął studia prawnicze na uniwersytecie w Petersburgu, które ukończył w 1913[3]. W latach 1908–1913 był członkiem zarządu Związku Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej[3]. W 1914 został powołany do wojska rosyjskiego jako oficer rezerwy (służba frontowa)[3].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Pełnił wówczas służbę Dowództwie Okręgu Generalnego „Poznań”[6]. 1 czerwca 1921 w dalszym ciągu pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Poznań”, a jego oddziałem macierzystym był 29 pułk Strzelców Kaniowskich[7]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 106. lokatą w korpusie oficerów piechoty[8]. W 1923 był szefem sztabu 14 Dywizji Piechoty w Poznaniu, pozostając oficerem nadetatowym 57 pułku piechoty w Poznaniu[9]. 2 listopada 1923 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza III Kursu Doszkolenia. 15 października 1924, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Oddziału I Sztabu Generalnego na stanowisko szefa wydziału[10]. 1 grudnia 1924 został awansowany do stopnia pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty. 31 marca 1927 został przeniesiony do 73 pułku piechoty w Katowicach na stanowisko dowódcy pułku[11]. 24 lipca 1928 został przeniesiony macierzyście do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym na stanowisko pomocnika dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI do spraw uzupełnień[12][13][14][15]. Z dniem 31 sierpnia 1935 został przeniesiony w stan spoczynku[16].

Mieszkał w Warszawie przy Al. 3 Maja 7 m. 17[17]. W listopadzie 1936 został wybrany pierwszym wiceprezesem Związku Rezerwistów[18].

We wrześniu 1939, w czasie obrony Warszawy, był zastępcą komendanta Obrony Przeciwlotniczej miasta[19][20]. Po nastaniu okupacji niemieckiej ziem polskich był oficerem Narodowych Sił Zbrojnych działając pod pseudonimami „Szreniawa” i „Paweł Szreniawa”[21]. W trakcie powstania warszawskiego w 1944 walczył w Śródmieściu Północ w szeregach grupy „Topór” NSZ[22]

Był dwukrotnie żonaty: z Olgą ze Stefmannów (1897–1921) i od 27 grudnia 1922 z Ireną z Mieleszyńskich (ur. 1904)[23].

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie imienia pułkownika Czerniewskiego z „Marian I” na „Marian Paweł”[1].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934, s. 22.
  2. ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
  3. ↑ a b c d e f g Łoza 1938 ↓, s. 124.
  4. ↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-04-29].
  5. ↑ e-kartoteka [online], Inna data urodzenia: 13 kwietnia 1885 w m. Siedlec pow. Wągrowiec [dostęp 2020-04-29].
  6. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 21 lipca 1920, s. 596.
  7. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 105, 590.
  8. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 23.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 103, 287, 397.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 8, 262, 340.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 marca 1927, s. 98.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24 lipca 1928, s. 218.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 114, 160.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 15, 468, 934.
  15. ↑ Komitet obchodu 25-lecia Z. W. C. oraz Tygodnia Propagandy Związku Strzeleckiego. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 262 z 23 września 1933. 
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935, s. 85.
  17. ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 10.
  18. ↑ Nowy zarząd Związku Rezerwistów. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 270 z 22 listopada 1936. 
  19. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 218, 290.
  20. ↑ Leszek Żebrowski: Monografia ruchu narodowego 1939-1945, czyli Krzysztofa Komorowskiego droga przez mękę.. [dostęp 2015-11-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-22)].
  21. ↑ Leszek Żebrowski o NSZ w Powstaniu Warszawskim. blogpress.pl, 2013-08-15. [dostęp 2015-11-21].
  22. ↑ Marian Czerniewski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-01-14].
  23. ↑ e-kartoteka [online], e-kartoteka.net [dostęp 2020-04-29].
  24. ↑ M.P. z 1932 r. nr 109, poz. 142.
  25. ↑ M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308.
  26. ↑ M.P. z 31 maja 1929 r. nr 123, poz. 302.
  27. ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 3.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marian_Czerniewski&oldid=71668783”