Marian Kubicki

polski polityk (ZSL)

Aleksander Marian Kubicki (ur. 29 września 1908 w Raszkowie, zm. 14 maja 1972 w Warszawie) – polski dziennikarz, literat i polityk. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji, były więzień Auschwitz i Buchenwaldu.

Aleksander Marian Kubicki
Data i miejsce urodzenia

29 września 1908
Raszków

Data i miejsce śmierci

14 maja 1972
Warszawa

Poseł do KRN i na Sejm Ustawodawczy
Okres

od 1946
do 1952

Przynależność polityczna

Stronnictwo Ludowe / Zjednoczone Stronnictwo Ludowe

Poseł na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji
Okres

od 1957
do 1972

Przynależność polityczna

Zjednoczone Stronnictwo Ludowe

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal „Za waszą wolność i naszą” Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego

Życiorys

edytuj

Syn Władysława i Ewy z domu Bonarskiej. Uzyskał wykształcenie wyższe. Redaktor naczelny „Dziennika Ludowego[1] w Warszawie. W latach 1936–1937 był członkiem redakcji „Dziennika Popularnego[2].

Członek Naczelnego Komitetu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i członek prezydium NK ZSL. Członek Głównego Sądu Partyjnego ZSL. Pisarz i poeta, dziennikarz prasy ludowej, autor zbioru wierszy „Ścieżki”, „Cień czasu”, powieści „Tamte lata”, a także opowiadań satyrycznych „Powszechne sprawy”, opisujących codzienne życie mieszkańców swojej rodzinnej wsi.

Wojenne losy

edytuj
 
Karta medyczna Kubickiego z Buchenwaldu z kilkakrotnymi incydentami bicia po plecach i problemów z sercem; awers i rewers

W czasie okupacji był działaczem organizacji „Młot i Sierp”. Aresztowany przez hitlerowców trafił 18 kwietnia 1942 roku do KL Auschwitz (numer więźniarski 31133)[3]. Po 11 miesiącach został przewieziony do Buchenwaldu[4], dokąd dotarł 12 marca (numer obozowy 10972)[5]. Był w transporcie więźniów, którzy „odegrali ważną rolę w późniejszym życiu obozu”[6]. Kubicki działał tu politycznie, a także, jak wspomina jeden z buchenwaldczyków-poetów Edmund Polak, udzielał się literacko. Bywał na „spotkaniach literackich w lasku w Małym Łagrze”[7], gdzie czytywał swoje wiersze. Jak podają buchenwaldczycy Wacław Czarnecki i Zygmunt Zonik, „pisał dużo o grozie obozu, kontrastując ją z sielskim obrazem wsi:

Tu Steinbruch i kamień, Postenketta i pałka, drut i krematorium, salwa ckm i piekło. Tam – jodła, ojciec pochylony nad pługiem, słowik płaczący miłość, nieutulona skarga[8].

Po wojnie

edytuj

Zgłoszony na IX sesji 29 grudnia 1945 Krajowej Rady Narodowej na wniosek Stronnictwa Ludowego na posła. Ślubowanie złożył 2 stycznia 1946. W 1947 uzyskał mandat posła na Sejm Ustawodawczy, a w 1957, 1961, 1965 i 1969 mandat posła na Sejm PRL. W czasie sprawowania mandatu poselskiego zasiadał w Komisji Kultury i Sztuki (w Sejmie Ustawodawczym również sekretarz, w II, IV i V kadencji zastępca przewodniczącego). W Sejmie Ustawodawczym pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, ponadto zasiadał w niej w kadencjach II–V. Zastępca przewodniczącego Klubu Poselskiego ZSL w III kadencji, członek Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu oraz Komisji Skarbowo-Budżetowej Sejmu Ustawodawczego. Znalazł się w składzie pierwszej rady nadzorczej Ludowej Spółdzielni Wydawniczej[9]

Pogrzeb

edytuj
 
Grób M. Kubickiego na warszawskich Powązkach Wojskowych w 2023 r.

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (33B-1-12)[10]. Pogrzeb miał charakter państwowy. W pogrzebie uczestniczył m.in. Jarosław Iwaszkiewicz. Przemówienie okolicznościowe wygłosił Józef Ozga-Michalski - zastępca przewodniczącego Rady Państwa[11].

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Henryk Dzendzel: Geneza powstania Dziennika Ludowego. Warszawa: Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 4/1, 1965, s. 188–219.
  2. Prasa codzienna Warszawy w latach 1918–1939. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 146.
  3. Kubicki Aleksander. auschwitz.org. [dostęp 2024-08-23]. Cytat: 1942-04-18, Auschwitz, przybycie do obozu (ang.).
  4. Kazimierz Albin: List gończy: historia mojej ucieczki z Oświęcimia i działalności w konspiracji. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 2013, s. 140.
  5. Häfglings-Personal-Karte. arolsen-archives.org, 1943. [dostęp 2024-08-23]. Cytat: Überstellt: am 12.3.43 an KL Buchenwald (niem.).
  6. Wacław Czarnecki, Zygmunt Zonik: Walczący obóz Buchenwald. Warszawa: Książka i Wiedza, 1969, s. 59–60. Cytat: 10 marca przyjechał pierwszy transport z Oświęcimia liczący 1000 więźniów. Znajdowała się w nim grupa ludzi, którzy odegrali poważną rolę w późniejszym życiu obozu. Przybyli m.in. (...) / (str. 60) Jan Krzywicki („Pokrzywnicki”), Marian Kubicki, (...) Kazimierz Nowicki. (pol.). Podana tu data przyjazdu transportu z Auschwitz, 10 marca, jest błędna i dotyczy daty wyjazdu z Auschwtiz. Jak wynika z dokumentacji z obozu Buchenwald (por. przypis powołujący się na arolsen.archives.pl) przyjazd do Buchenwaldu nastąpił 2 dni później.
  7. Wacław Czarnecki, Zygmunt Zonik: Walczący obóz Buchenwald. Warszawa: Książka i Wiedza, 1969, s. 409.
  8. Wacław Czarnecki, Zygmunt Zonik: Walczący obóz Buchenwald. Warszawa: Książka i Wiedza, 1969, s. 396.
  9. M.P. z 1949 r. nr 90, poz. 1089.
  10. Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
  11. Kubiccy rodem z Raszkowa – pamięć i wspomnienie [online], fpir.pl, 29 września 2015 [zarchiwizowane z adresu 2019-03-06].
  12. M.P. z 1955 r. nr 52, poz. 560.
  13. Nadzwyczajna sesja Sejmu, „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj