Marielkubańska fregata radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II), z końcowego okresu zimnej wojny. Nosiła numer burtowy 350. Wodowana w 1980 roku, weszła do służby w Rewolucyjnej Marynarce Wojennej Kuby w 1981 roku. Wycofana ze służby w 1997 roku.

Mariel
Ilustracja
„Mariel” podczas podróży na Kubę z radzieckim numerem burtowym w 1981
Klasa

fregata

Projekt

1159T

Oznaczenie NATO

Koni

Historia
Stocznia

Stocznia im. Gorkiego, Zielonodolsk

Położenie stępki

17 lipca 1979

Wodowanie

21 czerwca 1980

 Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa

SKR-28

Wejście do służby

30 grudnia 1980

Wycofanie ze służby

wrzesień 1981

 Kuba
Nazwa

Mariel

Wejście do służby

23 września 1981

Wycofanie ze służby

1997

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa 1520 t
pełna 1673 t

Długość

96,51 m

Szerokość

12,56 m

Zanurzenie

5,47 m

Napęd
CODAG: 1 turbina gazowa o mocy 20 000 KM, 2 silniki wysokoprężne o mocy 16 000 KM, 3 śruby
Prędkość

29 węzłów

Zasięg

4000 Mm przy prędkości 14 w.

Uzbrojenie
1×II wyrzutnia pocisków plot. Osa-M (20 rakiet)
4 działa plot. 76 mm AK-726 (2×II)
4 działka plot. 30 mm AK-230 (2×II)

2 wyrzutnie rbg RBU-6000 (2×XII) (120 rbg)
2 zrzutnie bg, 14 min

Załoga

108

Budowa

edytuj

Fregata „Mariel” była pierwszą z trzech jednostek radzieckiego projektu 1159T (w kodzie NATO: Koni II) zbudowanych dla Kuby na przełomie lat 70/80. XX wieku[1]. Stanowiły one typ małych fregat rakietowych budowanych w ZSRR wyłącznie na eksport dla zaprzyjaźnionych państw[2]. Odmiana projektu 1159T stanowiła wariant tropikalny[1].

Stępkę pod budowę okrętu położono 17 lipca 1979 roku w stoczni nr 340 im. Gorkiego w Zielonodolsku, pod numerem stoczniowym 251, a kadłub wodowano 21 czerwca 1980 roku[2]. Zgodnie z radziecką praktyką, po ukończeniu tymczasowo wcielono ją do służby w marynarce ZSRR 30 grudnia 1980 roku pod radzieckim oznaczeniem SKR-28 i przypisano do Floty Czarnomorskiej[3].

Skrócony opis ogólny

edytuj

Okręt miał kadłub gładkopokładowy, stalowy, z nadbudówką na śródokręciu ze stopów lekkich[3]. Na pokładzie dziobowym i rufowym umieszczone były pojedyncze wieże artylerii uniwersalnej, a na pokładówce przed rufową wieżą, wysuwana wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych Osa-M. Wyporność standardowa wynosiła 1520 ton, a pełna 1673 tony[4]. Długość wynosiła 96,51 m, szerokość 12,56 m, a zanurzenie maksymalne 5,47 m[4]. Załoga liczyła 108 osób[4][a].

Siłownia była w układzie CODAG i składała się z dwóch marszowych silników wysokoprężnych 68W o mocy łącznej 16 000 KM, napędzających dwie śruby, oraz turbiny gazowej mocy szczytowej M-8G o mocy 20 000 KM, napędzającej środkową śrubę[5]. Napęd pozwalał na osiągnięcie prędkości maksymalnej 29 węzłów oraz zasięgu 4000 mil morskich przy prędkości ekonomicznej 14 w lub 1900 Mm przy prędkości maksymalnej[4].

Uzbrojenie i wyposażenie

edytuj

Główne uzbrojenie artyleryjskie stanowiły cztery armaty uniwersalne kalibru 76 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-726, z zapasem 1200 nabojów[4]. Ich ogniem kierował radar artyleryjski MR-105 Turiel[4]. Uzbrojenie artyleryjskie uzupełniały cztery działka przeciwlotnicze kalibru 30 mm w dwóch dwudziałowych wieżach AK-230, sprzężone z radarem kierowania ogniem MR-104 Ryś[4] (według źródeł zachodnich, „Mariel” jako jedyna miała zamiast dwóch działek AK-230 dwa sześciolufowe działka systemu Gatlinga AK-630)[6]. Uzbrojenie rakietowe stanowiła dwuprowadnicowa wyrzutnia ZIF-122 dla rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu systemu Osa-M, z zapasem 20 pocisków 9M33[4].

Do zwalczania okrętów podwodnych służyły dwie dwunastoprowadnicowe wyrzutnie RBU-6000 Smiercz-2 rakietowych bomb głębinowych, z zapasem 120 bomb RGB-60[4]. Uzupełniały je dwie zrzutnie dla 12 bomb głębinowych B-1[4]. Okręt mógł zabrać 14 min na torach minowych[4][b].

Wyposażenie radiolokacyjne, oprócz systemów kierowania ogniem, stanowiła stacja radiolokacyjna dozoru ogólnego MR-302 i stacja wyszukiwania celów Fut-N[4]. Ponadto okręt miał radar nawigacyjny Don-2[4]. Do wykrywania okrętów podwodnych służyła stacja hydrolokacyjna MG-311 Wyczerga[4]. Okręt miał też wyposażenie walki radioelektronicznej w postaci stację rozpoznawczej Bizań-4B[4]. Do walki elektronicznej służyły nadto dwie szesnastoprowadnicowe wyrzutnie celów pozornych PK-16[6].

Służba

edytuj

Fregata wypłynęła na Kubę jeszcze pod banderą radziecką, jako SKR-28, z tymczasowym numerem burtowym 864, przepływając z Morza Czarnego przez Bosfor 29 lipca 1981 roku[6]. 23 września 1981 roku została wcielona do służby kubańskiej[7][c]. Otrzymała nazwę „Mariel” i stały numer burtowy 350[7][6].

Fregata bazowała w Cienfuegos[8]. Informacje o jej służbie nie były ujawniane i nie są bliżej znane w publikacjach[7]. W związku z kryzysem gospodarczym na Kubie w latach 90., większość jej okrętów utraciła sprawność[8]. W konsekwencji, „Mariel” została wycofana ze służby w 1997 roku[7].

  1. Według źródeł zachodnich, załoga liczyła 110 osób (Jane’s Fighting Ships 1986-87, s. 124).
  2. Według innych źródeł, mógł zabierać 22 miny (Jane’s Fighting Ships 1986-87, s. 124).
  3. Według Jane’s Fighting Ships 1986-87, s. 124, przetransferowana z Morza Czarnego 24 września 1981.

Przypisy

edytuj
  1. a b Rochowicz 2020 ↓, s. 52-53.
  2. a b Rochowicz 2020 ↓, s. 45-46.
  3. a b Rochowicz 2020 ↓, s. 46.
  4. a b c d e f g h i j k l m n o Rochowicz 2020 ↓, s. 47.
  5. Rochowicz 2020 ↓, s. 46-47.
  6. a b c d Jane’s Fighting Ships 1986-87, s. 124.
  7. a b c d Rochowicz 2020 ↓, s. 53-54.
  8. a b Jane’s Fighting Ships 1996–97, s. 153.

Bibliografia

edytuj
  • Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).
  • Robert Rochowicz. Fregaty na eksport. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 1-2/2020. XXV (196), s. 44-54, styczeń – luty 2020. ISSN 1426-529X.