Marta Janic
Marta Janic z d. Zuchowicz[1] (ur. 12 października 1914 w Częstochowie, zm. 18 września 1997 w Łodzi) – reżyser teatrów lalkowych, twórczyni i dyrektorka (1946–1956, 1962–1976) Teatru „Pinokio” w Łodzi[2].
| Data i miejsce urodzenia |
12 października 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 września 1997 |
| Zawód |
reżyser |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Janic pracowała jako nauczycielka oraz była wolną słuchaczką Wydziału Pedagogicznego Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W latach 30. XX w. jako instruktorka była organizatorką sieci teatrów kukiełkowych w Gnaszynie k. Częstochowy. W 1944 z Marianem Gluthem[3] i przy współpracy z Janem Sztaudyngerem[3] zorganizowała teatr lalek w Częstochowie, w ramach którego wyreżyserowała „Bajowe bajeczki…” i „Cztery mile za piec”. W tym samym roku wyszła za mąż za Zygmunta Janica – kierownika teatru technicznego w Częstochowie[1].
W 1945 małżeństwo, Marian Gluth i grupa aktorów przenieśli się do Łodzi, gdzie powołali Teatr Kukiełek[1], nieoficjalnie znany jako „Biedronki”[3] (późniejszy Teatr „Pinokio”) powstały przy Centralnym Robotniczym Domu Kultury[1] przy ul. Piotrkowskiej 243[3]. Teatr zainaugurował działalność 1 maja 1945 premierą „Bajowych bajeczek” Marii Kownackiej w reżyserii Marty Janic[1]. W latach 1947–1950 Janic studiowała na Wydziale Reżyserii Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi[1]. W latach 1946–1956[4] była dyrektorką i główną reżyserką współprowadzonego przez nią Teatru „Pinokio”. Następnie kierowała sceną objazdową „Sezam” oraz była aktorką. W latach 1962–1976 ponownie pełniła funkcję dyrektorki teatru[1].
Od 1962 należała do Polskiego Ośrodka Lalkarskiego UNIMA (POLUNIMA), w latach 1968–1992 była jego sekretarzem. Była członkiem Zarządu Głównego Towarzystwa Kultury Teatralnej oraz sekretarzem oddziału TKT w Łodzi. Była działaczką SPATIF-u i ZASP-u[1]. Janic we współpracy ze szkołami, ZHP i teatrem Arlekin organizowała akcję „Z teatrem na ty” zachęcającej do obcowania dzieci ze sztuką[5].
Janic została pochowana wraz z mężem Zygmuntem (zm. 1996) na cmentarzu komunalnym „Szczecińska” w Łodzi (Kwatera: XIII, Rząd: 3, Grób: 1)[6].
Reżyseria edytuj
Janic wyreżyserowała ponad 60 przedstawień, z czego większość w teatrze „Pinokio”. Do wyreżyserowanych przez nią spektakli należą m.in.:
Wyróżnienia edytuj
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[7]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1985)[8]
- Nagroda Miasta Łodzi (1986) – nagroda za całokształt działalności wychowawczej, artystycznej i społecznej w krzewieniu kultury wśród dzieci i młodzieży[9]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i Lucyna Kozień (red.), Odeszły od nas, „Animator” (5), Łódź 1997.
- ↑ Marta Janic, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2023-03-10].
- ↑ a b c d e Małgorzata Wysocka, Nie tylko dla dzieci. Teatr „Pinokio”, „Kronika Miasta Łodzi”, bc.wbp.lodz.pl, 2007 [dostęp 2023-03-10].
- ↑ Magdalena Jach, Teatr Pinokio świętuje 75. urodziny – zobacz, jakie atrakcje szykuje [online], Express Ilustrowany, 19 maja 2020 [dostęp 2023-03-11] (pol.).
- ↑ Laureaci nagród m. Łodzi, „Dziennik Łódzki” (13), bc.wbp.lodz.pl, 16 stycznia 1986 [dostęp 2023-03-10].
- ↑ Marta Janic [online], cmentarzekomunalne.lodz.systkom.pl [dostęp 2023-03-10].
- ↑ Uchwałą Rady Państwa z dnia 28 lutego 1955 r. nr 0/350 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki – odznaczeni zostają „Medalem 10-lecia Polski Ludowej”, OpenLEX, 28 lutego 1955 [dostęp 2023-03-10] (pol.).
- ↑ jc, 40 lat lalkowej sceny, „Dziennik Łódzki” (284), bc.wbp.lodz.pl, 6 grudnia 1985 [dostęp 2023-03-11].
- ↑ Nagrody Miasta Łodzi [online], BIP ŁÓDŹ [dostęp 2023-03-11] (pol.).