Medal Zwycięstwa

Medal Zwycięstwa lub Medal Międzyaliancki, w Polsce zwany także Medalem Międzysojuszniczym (ang. Allied Victory Medal, fr. Médaille Interalliée, Médaille de la Victoire) – medal międzynarodowy występujący w różnych wersjach nadawany uczestnikom I wojny światowej po stronie Ententy. Ustanowiony w latach 1919–1922 w zależności od kraju.

Allied Victory Medal
Médaille Interalliée
Médaille de la Victoire

Awers medalu brytyjskiego
Rewers medalu brytyjskiego
Baretka brytyjska z wyróżnieniem
Baretka ogólna
Ustanowiono	1919–1922
Kruszec	brąz

Historia

Medal był swojego rodzaju kompromisem. Każde państwo, biorące udział w I wojnie światowej po stronie Ententy, miało wydawać Medal Zwycięstwa dla własnych obywateli aby zapobiec masowej wymianie pamiątkowych odznaczeń między narodami. Wspólną cechą medali był awers z wizerunkiem Wiktorii – bogini zwycięstwa i chwały oraz wstążka w tych samych barwach.

Wydawanie Medalu Sojuszniczego Zwycięstwa nie było obowiązkowe. Piętnaście spośród osiemnastu państw wydało ten medal: Wielka Brytania, Belgia, Brazylia, Kuba, Czechosłowacja, Francja, Grecja, Włochy, Japonia, Portugalia, Rumunia, Syjam, Związek Południowej Afryki i Stany Zjednoczone Ameryki.

Republika Chińska nie wydała medalu, podobnie jak Rosja, w której zmienił się ustrój polityczny na bolszewicki, natomiast Serbia i Czarnogóra po wojnie stały się częścią Królestwa SHS.

W Polsce pojawił się wybijany z inicjatywy prywatnej medal nie związany z instytucjami państwowymi, nawiązujący do „Allied Victory Medal” i jemu podobnych medali państwowych. W odróżnieniu od Polski Czechosłowacja emitowała medal, choć oba państwa powstały po I wojnie światowej.

Polscy żołnierze francuskiego wojska i prawo do medalu

22 sierpnia 1922 Ministerstwo Spraw Wojskowych na łamach „Polski Zbrojnej” wyjaśniło, że prawo uzyskania medalu francuskiego „Médaille Interalliée” mieli wyłącznie ci żołnierze Polacy (w czynnej służbie i zdemobilizowani), którzy w wojnie światowej w czasie od dnia 2 sierpnia 1914 r., tj. od dnia jej wybuchu do dnia 11 listopada 1918 r., tj. do dnia podpisania rozejmu, uczestniczyli w walkach przeciwko Niemcom, Austrii, Turcji i Bułgarii: a) służąc w oddziałach bezpośrednio pod dowództwem francuskim, tj. na froncie francuskim; b) służąc w oddziałach, które walczyły poza obrębem Francji kontynentalnej na innych frontach, jak na froncie rosyjskim i wschodnim – w obu wypadkach najmniej w ciągu trzech miesięcy (wyłączając czas służby w Cesarskiej Armii Rosyjskiej). Prawa do medalu nie miały osoby uznane za niegodne wskutek wyroków bez odroczeń, zapadłych podczas działań wojennych, za czyny uznane przez prawo wojenne za przestępstwa, i nie zrehabilitowane przez amnestię. Uprawnieni do noszenia odznaki nabywali medal i wstążeczkę na własny koszt. Wojskowi (w czynnej służbie i zdemobilizowani), którzy nabyli prawa do odznaki i ubiegali się o nią mogli wnieść należycie umotywowane prośby do Ministra Spraw Wojskowych (Gabinet Ministra), do dnia 1 grudnia 1922 r., który wnioskował do Francji o przyznanie odznaczenie. Wojskowi w czynnej służbie wnosili prośby drogą służbową, natomiast zdemobilizowani za pośrednictwem właściwych powiatowych komend uzupełnień i następnie dowództw okręgów korpusów. Legitymacje nie były wydawane. Dowodem nadania i prawa noszenia medalu było zezwolenie Naczelnika Państwa na przyjęcie i noszenie obcego medalu, ogłoszone w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W okresie międzywojennym XX w. polscy żołnierze mogli składać podania o przyznanie medalu drogą służbową przez Gabinet Ministra Spraw Wojskowych do attaché wojskowego przy Ambasadzie Polski w Paryżu, zaś już cywile przez właściwego Powiatowego Komendanta Uzupełnień.

Odznaczenia w poszczególnych krajach

Kraj	Projektant	Producent	Liczba wybitych odznaczeń	Awers	Rewers
Belgia	Paul Dubois (1859–1938)		300-350 tys.
Brazylia	Jorge Soubre (1890–1934)	Casa da Moeda, Rio	ok. 2,5 tys.
Czechosłowacja	Otakar Španiel (1881–1955)	Mennica w Kremnicy	ok. 89,5 tys.
Francja	Pierre Alexandre Morlon (1878–1951)	Monnaie de Paris	ok. 2 mln.
Grecja	Henry-Eugène Nocq (1868–1944)	V. Canale	ok. 200 tys.
Japonia	Masakishi Hata	Mennica w Osace	ok. 700 tys.
Kuba	Charles Charles	Etablissements Chobillon	6-7 tys.
Portugalia	João Da Silva (1880–1960)	Da Costa	ok. 100 tys.
Rumunia	Constantin Kristesco (Kristesko) (1871-1928)	Arthus-Bertrand w Paryżu	ok. 300 tys.
ZPA	William McMillan (1887–1977)	Woolwich Arsenal	ok. 75 tys.
Syjam	Itthithepsan Kritakara (1890–1935)		ok. 1,5 tys.
USA	James Earle Fraser (1876–1953)	Arts Metal Works Inc. S.G.Adams Stamp & Stationary Co. Jos. Mayer Inc.	ok. 2,5 mln.
Wielka Brytania	William McMillan (1887–1977)	Royal Arsenal Wright & Son	6 334 522
Włochy	Gaetano Orsolini (1884–1954)	Sacchini-Milano S.Johnson-Milano F.M.Lorioli & Castelli-Milano	ok. 2 mln.

Prywatnie wytwarzany medal z napisami po polsku

Kraj	Projektant	Producent	Liczba wybitych odznaczeń	Awers	Rewers
Polska					/

Wykonano dwie wersje rewersu

Zobacz też

• Medale kampanii brytyjskich

Bibliografia

• Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 622.
• Zbigniew Puchalski, Andrzej Stawarz: Kawalerowie Krzyża Niepodległości. Katalog wystawy. Muzeum Wojska w Białymstoku, 2004, s. 49.
• Edward Kołodziej: Inwentarz akt Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie z lat [1915-1917] 1918-1939. Warszawa: AAN, 2000, s. 156.
• Alexander J. Laslo: The interallied victory medals of world war I. Albuquerque: Dorado Publishing, 1986. (ang.). Brak numerów stron w książce
• Allied Victory Medals from the Great War. diggerhistory.info. [dostęp 2015-11-09]. (ang.).
• Médaille Commémorative Interalliée dite «Médaille de la Victoire». france-phaleristique.com. [dostęp 2015-11-09]. (fr.).
• informacja o polskim prywatnym medalu. polishmilitaria.com. [dostęp 2023-07-18].