Medialab
Medialab, media lab (z łaciny: liczba mnoga słowa medium, nośnik, plus skrót od laboratorium, pracownia) – forma interdyscyplinarnego działania umożliwiająca wspólną pracę i uczenie się osób o różnych umiejętnościach z wykorzystaniem mediów i technologii.
Poprzez wymianę doświadczeń i wiedzy między osobami o zróżnicowanych kompetencjach, np. artystami, projektantami, programistami, edukatorami, aktywistami społecznymi i badaczami, możliwe są prace zmierzające do zdefiniowania i rozwiązania problemów przy wykorzystaniu metod pracy projektowej. Działania medialabowe mogą mieć charakter edukacyjny, artystyczny, społeczny lub badawczy, często niekomercyjny i eksperymentalny. Specyfiką działań medialabowych jest dążenie do otwartości, przejawiającej się w wykorzystaniu otwartych licencji, narzędzi, danych, języków i zasobów. Medialab wartościuje pracę zespołową, umożliwiającą wielość perspektyw w podejściu do rozwiązywania problemów.
Historia
edytujUznaje się, że pierwszy media lab na świecie powstał jako wydział szkoły architektury i urbanistyki wchodzącej w skład Massachusetts Institute of Technology. MIT Media Lab został założony przez profesora MIT Nicholasa Negroponte i byłego rektora uczelni Jerome’a Wiesnera w 1985 roku. Wydział specjalizuje się w pracach nad projektami łączącymi technologie i multimedia. Sławę przyniosły mu publikacje na łamach Wired i Red Herring o praktycznych wynalazkach z zakresu m.in. sieci bezprzewodowych, sieci sensorowych, przeglądarek internetowych i systemu World Wide Web.
Po najbardziej znanym Media Labie MIT powstały one także w innych miejscach na świecie – nie zawsze przy instytucjach naukowych. Przykłady z Europy to Medialab Prado i Media Lab Helsinki.
Medialaby w Polsce
edytujPierwszy w Polsce media lab został zorganizowany pod hasłem „Obóz Kultury 2.0” w ramach projektu Kultura 2.0 w dniach 12–16 sierpnia 2010 roku we wsi Chrzelice pod Prudnikiem. Spotkanie około 50 osób stanowiło pierwsze podejście do stworzenia trwałej platformy współpracy osób działających na polach edukacji, aktywizmu, sztuki i techniki. MediaLab Chrzelice został zorganizowany z inicjatywy Fundacji Ortus, Mirosława Filiciaka (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej) oraz Alka Tarkowskiego (Creative Commons Polska, Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego). Partnerami projektu byli: Narodowy Instytut Audiowizualny, Creative Commons Polska oraz Komisja Historii i Tradycji Ziemi Chrzelickiej.
W ramach Obozu Kultury 2.0 – MediaLab Chrzelice odbyła się seria prezentacji na temat Kultury 2.0 i występów artystycznych. Stworzono również pamiątkowy mural. Uzupełnienie stanowiło doroczne lokalne święto – Dni Chrzelic. Główną część Obozu Kultury 2.0 stanowiły cztery warsztaty z wykorzystaniem technologii cyfrowych: muzycznych instalacji interaktywnych w oparciu o program Pure Data (prowadzone przez artystę i informatyka Pawła Janickiego z Centrum Sztuki WRO); projektowania urządzeń elektronicznych gadżetów na bazie platformy Arduino (Daniel Soltis z Tinker London); digitalizacji lokalnego dziedzictwa w ramach m.in. projektu OpenStreetMap (Marcin Wilkowski z Ośrodka Karta, Maciej Rynarzewski z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Alek Tarkowski); warsztaty audiowizualne z wykorzystaniem oprogramowania Fluxus (Melinda Sipos i Gábor Papp z Kitchen Budapest).
Doświadczenia z Obozu Kultury 2.0 zostały udokumentowane w seriach zdjęć, filmów[1][2][3] i artykułów[4][5][6][7][8][9][10]. Stały się też przedmiotem publikacji w formie elektronicznej i drukowanej z dołączoną płytą z zapisem wykładów, koncertów oraz wywiadów z uczestnikami i prowadzącymi obóz[11][12]. W 2011 Fundacja „Ortus” opublikowała zbiór tekstów teoretycznych i porad z zakresu tworzenia medialabów[13]. W okresie grudzień 2012-styczeń 2013 Fundacja „SocLab” i Fundacja „Ortus” przeprowadziły badanie oceniające działania na rzecz budowy stałych instytucji typu medialab w Polsce[14].
W Katowicach od 2012 roku – jako część Katowice Miasto Ogrodów – Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek – działa Medialab Katowice.
W Gdańsku, przy Instytucie Kultury Miejskiej, działa Medialab skoncentrowany na cyfrowych zasobach instytucji kultury, popularyzacji i ponownym wykorzystaniu domeny publicznej. Projekty medialabowe angażują zespoły łączące pracowników instytucji kultury, programistów, bibliotekarzy itp. Wśród działań znajdują się szkolenia, warsztaty i konsultacje dla sektora kultury oraz rozwiązywanie konkretnych problemów związanych z konkretną instytucją. Projekt [1] PANkreator – efekt współpracy z PAN Biblioteką Gdańską.
Publikacje
edytuj- Karol Piekarski (red.): Przyjemność eksperymentowania. Medialab Katowice 2012 (Katowice Miasto Ogrodów, 2012)
- Karol Piekarski (red.): Metody badania i odkrywania miasta oparte na danych (Katowice Miasto Ogrodów, 2015)
Przypisy
edytuj- ↑ MediaLab Chrzelice 2010. Reportaż [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Kanał wideo Fundacji Ortus na Vimeo [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Kanał wideo Fundacji Ortus na YouTube [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Medialab Chrzelice 2010 – relacja, Edukator medialny, 26.08.2010. edukatormedialny.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-09)]. [dostęp 30 września 2010].
- ↑ MediaLab Chrzelice and KAP, 06.09.2010 [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Relacja MediaLab Chrzelice – Obóz Kultury 2.0, Dwutygodnik, 18.09.2010 [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Culture 2.0 Camp mapping summary, 17.08.2010 [dostęp 30 września 2010].
- ↑ More on MediaLab Chrzelice mapping, 23.08.2010 [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Majsterkowanie w nowoczesności, Wprost i Kultura, 23.08.2010 [dostęp 30 września 2010].
- ↑ Raport z obozu kultury 2.0 – MediaLab Chrzelice 2010. obozkultury20.artklaster.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-27)]. [dostęp 3 stycznia 2011].
- ↑ Mirosław Filiciak, Alek Tarkowski, Agata Jałosińska, Andrzej Klimczuk, Maciej Rynarzewski, Jacek M. Seweryn, Grzegorz D. Stunża, Marcin Wilkowski, Anna Orlik (oprac.), Obóz Kultury 2.0, Fundacja Ortus, Warszawa 2010.
- ↑ Mirosław Filiciak, Alek Tarkowski, Agata Jałosińska, Andrzej Klimczuk, Maciej Rynarzewski, Jacek M. Seweryn, Grzegorz D. Stunża, Marcin Wilkowski, Anna Orlik (oprac.), Digitalizacja dziedzictwa, Fundacja Ortus, Warszawa 2010.
- ↑ Alek Tarkowski, Mirosław Filiciak, Agata Jałosińska (red.), Medialab – instrukcja obsługi, Fundacja Ortus, Chrzelice 2011.
- ↑ Andrzej Klimczuk, Od warsztatów do nowych instytucji kultury. Inicjatywy MediaLab w Polsce. Wybrane wnioski z badań, prezentacja przed „Zlotem medialabowym”, Fundacja „Ortus”, Fundacja „SocLab”, Chrzelice-Warszawa-Białystok 2013; Andrzej Klimczuk, The Role of Medialabs in Regional Cultural and Innovative Policy, [w:] Š. Hittmár (red.), Management Trends in Theory and Practice, EDIS, Faculty of Management Science and Informatics, University of Žilina, Žilina 2013, s. 130–132; Andrzej Klimczuk, Inicjatywy medialab w Polsce. W kierunku nowych instytucji kultury – komunikat z badań, „Kultura współczesna” 1/2016, s. 28–30.
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona internetowa MediaLab Chrzelice – Obóz Kultury 2.0. obozkultury20.artklaster.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-15)].
- Strona internetowa Medialabu Katowice