Mikrusek kasztanowaty
Mikrusek kasztanowaty[5] (Microcebus lehilahytsara) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny lemurkowatych (Cheirogaleidae).
| Microcebus lehilahytsara[1] | |||
| Roos & Kappeler, 2005[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
mikrusek kasztanowaty | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 2005 roku niemieccy prymatolodzy Christian Roos i Peter M. Kappeler, nadając mu nazwę Microcebus lehilahytsara[2]. Miejsce typowe to Andasibe (18°55′S 48°25′E/-18,916667 48,416667), prowincja Toamasina, Madagaskar[2]. Okazy typowe to seria syntypów składająca się z 9 żywych okazów (6 samców i 3 samice) zamieszkujących Ogród Zoologiczny w Zurychu w Szwajcarii[2]. Próbki zostały pobrane na miejscu przez Samuela Furrera i Roberta Zingga w marcu 2005 roku[2]. DNA wszystkich osobników jest przechowywane w Gene Bank of Primates, w Deutsches Primatenzentrum w Niemczech (sygnatury GBP 1033–1042)[2].
Dane molekularne umieszczają M. lehilahytsara w kladzie z M. berthae, M. rufus i M. myoxinus[6]. Analizy z lat 2020–2021 oparte o dane genetyczne wykazały, że opisany w 2006 roku M. mittermeieri nie różni się genetycznie od M. lehilahytsara i powinien być traktowany jako synonim tego drugiego[7][8][9][4].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].
Etymologia edytuj
Zasięg występowania edytuj
Mikrusek kasztanowaty występuje w Andasibe i sąsiednich obszarach (np. Maromizaha Forest) w Analamazaotra Special Reserve, w Anjozorobe-Angavo Protected Area i Parku Narodowym Andasibe-Mantadia, w środkowo-wschodnim Madagaskarze; granice zasięgu niejasne[6][12]. Sądzi się, że oddzielił się od innych gatunków swego rodzaju w tym miejscu około 2 milionów lat temu.
Morfologia edytuj
Gatunek ten jest jednym z najmniejszych lemurów swego rodzaju, o długości ciała około 9 cm, długości ogona około 10 cm; masa ciała wynosi 45–48 g[13][14].
Ekologia edytuj
O zwierzęciu wiadomo niewiele, gdyż zostało ono odkryte niedawno. Wiemy jednak, że posiada ono długi sezon rozrodczy, trwający od sierpnia do września. Wtedy to samce nawołują samice ochrypłym głosem. Ciąża trwa 2–3 miesiące, po czym samica wydaje na świat jedno lub dwa małe.
Przypisy edytuj
- ↑ Microcebus lehilahytsara, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f Kappeler i in. 2005 ↓, s. 20.
- ↑ E.E. Louis, Jr., M.S. Coles, R. Andriantompohavana, J.A. Sommer, S.E. Engberg, J.R. Zaonarivelo, M.I. Mayor & R.A. Brenneman. Revision of the mouse lemurs (Microcebus) of eastern Madagascar. „International Journal of Primatology”. 27 (2), s. 381, 2006. DOI: 10.1007/s10764-006-9036-1. (ang.).
- ↑ a b R. Dolch, D. Schüßler, U. Radespiel & M. Blanco, Microcebus lehilahytsara, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2022, wersja 2022-2 [dostęp 2023-11-21] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 29. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 136. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D. Schüßler, M.B. Blanco, J. Salmona, J. Poelstra, J.B. Andriambeloson, A. Miller, B. Randrianambinina, D.W. Rasolofoson, J. Mantilla-Contreras, L. Chikhi, E.E. Louis Jr., A.D. Yoder & U. Radespiel. Ecology and morphology of mouse lemurs (Microcebus spp.) in a hotspot of microendemism in northeastern Madagascar, with the description of a new species. „American Journal of Primatology”. 82 (9), s. e23180, 2020. DOI: 10.1002/ajp.23180. (ang.).
- ↑ J.W. Poelstra, J. Salmona, G.P. Tiley, D. Schüßler, M.B. Blanco, J.B. Andriambeloson, O. Bouchez, C.R. Campbell, P.D. Etter, P.A. Hohenlohe, K.E. Hunnicutt, A. Iribar, E.A. Johnson, P.M. Kappeler, P.A. Larsen, S. Manzi, J.M. Ralison, B. Randrianambinina, R.M. Rasoloarison, D.W. Rasolofoson, A.R. Stahlke, D.W. Weisrock, R.C. Williams, L. Chikhi, E.E. Louis, Jr., U. Radespiel & A.D. Yoder. Cryptic Patterns of Speciation in Cryptic Primates: Microendemic Mouse Lemurs and the Multispecies Coalescent. „Systematic Biology”. 70 (2), s. 203–218, 2021. DOI: 10.1093/sysbio/syaa053. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Microcebus lehilahytsara Roos & Kappeler in Kappeler, 2005. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-05]. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 421, 1904. (ang.).
- ↑ Kappeler i in. 2005 ↓, s. 21.
- ↑ C. Roos & P.M. Kappeler. Distribution and Conservation Status of Two Newly Described Cheirogaleid Species, Mirza zaza and Microcebus lehilahytsara. „Primate Conservation”. 21, s. 51–53, 2006. DOI: 10.1896/0898-6207.21.1.51.
- ↑ Ch. Schwitzer, R.A. Mittermeier, E.E. Louis Jr & M.C. Richardson: Family Cheirogaleidae (Mouse, Giant Mouse, Dwarf and Fork-marked Lemurs). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 56. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 88. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
Bibliografia edytuj
- P.M. Kappeler, R.M. Rasoloarison, L. Razafimanantsoa. L. Walter & C. Roos. Morphology, behaviour and molecular evolution of giant mouse lemurs (Mirza spp.) Gray, 1870, with description of a new species. „Primate Report”. 71, s. 1–26, 2005. (ang.).