Modraszek żółtogardły

Modraszek żółtogardły
	Iridosornis analis
	(Tschudi, 1844)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	tanagrowate
Podrodzina	tanagry
Rodzaj	Iridosornis
Gatunek	modraszek żółtogardły
Synonimy
	Tanagra analis Tschudi, 1844;
	Tanagra analis Tschudi, 1844;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Modraszek żółtogardły^[4]^[5] (Iridosornis analis) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w północno-zachodniej Ameryce Południowej. Nie wyróżnia się podgatunków^[6]^[7]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)^[3].

Systematyka edytuj

Pierwszego naukowego opisu gatunku dokonał szwajcarski przyrodnik Johann Jakob von Tschudi w 1844 roku, nadając mu nazwę Tanagra analis. Opis ukazał się na łamach czasopisma „Archiv für Naturgeschichte”. Jako miejsce typowe autor wskazał Peru^[2]^[8]. W 1936 roku Hellmayr zasugerował jako miejsce typowe dolinę Vitoc w prowincji Chanchamayo^[9]. Gatunek monotypowy^[6]^[10]^[11].

Etymologia edytuj

Iridosornis: Greckie ιρις iris, ιριδος iridos – tęcza; ορνις ornis, ορνιθος ornithos – ptak^[12].
analis: łac. analis - odnoszący się do pokryw podogonowych od łac. anus - odbyt^[13].

Morfologia edytuj

Niewielki ptak o krótkim, grubym i lekko zaokrąglonym dziobie – górna szczęka czarniawa, nieco dłuższa, żuchwa niebieskawo-szara. Nogi od brązowoszarych do czarniawych, tęczówki ciemnoczerwone. Głowa ciemnopurpurowo-niebieska, przechodzi w zielonkawo-turkusowy na karku, grzbiecie, skrzydłach i ogonie. Czoło, okolice oczu i dzioba, bardzo wąskie podgardle oraz okolice za okiem i górne części policzka czarne do czarniawych, tworzą niezbyt mocno zaznaczającą się maskę, która ostro oddzielona jest od jaskrawożółtego gardła i szyi. Pokrywy skrzydeł, lotki i sterówki czarniawe, z zielono-turkusowymi obrzeżami. Pierś i brzuch bladopłowe, ciemniejące w dolnych partiach, kolor przechodzi w kasztanowy na pokrywach podogonowych. Występuje niewielki dymorfizm płciowy. U dorosłej samicy wierzch ciała jest nieco bardziej zielony i bardziej matowy niż u samca. Młode osobniki są podobne do dorosłych z bardziej matowym ubarwieniem. Długość ciała 15–16 cm, masa ciała 20–29 g^[6].

Zasięg występowania edytuj

Modraszek żółtogardły występuje wzdłuż wschodnich zboczy Andów w wąskim pasie od południowej Kolumbii, poprzez Ekwador do południowo-wschodniego Peru. W Kolumbii stwierdzono jego występowanie w departamentach Caquetá i Putumayo. W Ekwadorze najbardziej pospolity jest w południowej części kraju u podnóża pasm górskich Cordillera de Cutucú i Cordillera del Cóndor. Występuje także wzdłuż całego Peru od granicy z Ekwadorem do południowych regionów włącznie z Puno. Modraszek żółtogardły występuje na terenach położonych na wysokości 1000–2350 m n.p.m., jednak zakres wysokości nieco się różni w zależności od kraju: w Kolumbii jest to 1450–2100 m n.p.m., w Ekwadorze 1400–2300 m n.p.m., a w Peru 1000–2350 m n.p.m. Jego zasięg występowania, według szacunków organizacji BirdLife International, obejmuje około 828 tys. km²^[14].

Ekologia edytuj

Jego głównym habitatem jest wilgotny las górski oraz jego obrzeża. Preferuje niski, gęsty podszyt. W Ekwadorze zaobserwowano ten gatunek także w skarłowaciałych lasach mglistych. Jest gatunkiem wszystkożernym, do jego diety należą owoce, owady i nasiona. Spotykany jest w mieszanych stadach w okolicach owocujących drzew. Żeruje na kwiatach Axinaea confusa. Jest najprawdopodobniej gatunkiem osiadłym^[6]. Długość pokolenia jest określana na 3,7 roku^[14]. Zazwyczaj występuje w parach lub małych grupach oraz w stadach mieszanych m.in. z muchotyranikiem rdzawogardłym (Leptopogon rufipectus), andagrą żółtołbistą (Anisognathus somptuosus), tangarką złotą (Tangara arthus), szmaragdotanagrą czarnogardłą (Chlorochrysa calliparaea), tangarką siwogrzbietą (Tangara viridicollis) i andotanagerem zielonym (Chlorornis riefferii)^[6].

Rozmnażanie edytuj

Brak jest informacji o rozrodzie tego gatunku^[6]^[10].

Status edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN modraszek żółtogardły jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dosyć pospolity. Ze względu na zanikanie naturalnego habitatu BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy^[3]^[6]^[14].

Przypisy edytuj

↑ Iridosornis analis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Denis Lepage: Yellow-throated Tanager Iridosornis analis (Tschudi, JJ 1844) – synonyms. Avibase. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Iridosornis analis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 387, 1999.
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: THRAUPIDAE Cabanis, 1847 - TANAGROWATE - TANAGERS (wersja: 2022-08-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-12-27].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Alison Sample, Casey H. Richart & Kevin J. Burns: Yellow-throated Tanager Iridosornis analis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-12-28]. (ang.).
↑ J.J. de Tschudi. Avium conspectus quae in Republica Peruana reperiuntur et pleraeque observatae vel collectae sunt in itinere a Dr. J. J. de Tschudi. „Archiv für Naturgeschichte”. 10 (1), s. 287, 1844. Berlin. (łac.).
↑ C.E. Hellmayr. Catalogue of birds of the Americas. Part IX. „Field Museum of Natural History Zoological Series”. 13, s. 179, 1936. (ang.).
↑ ^a ^b Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 209. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., PASSERIFORMES (Wersja: 2021-12-25) [online], Zoonomen Nomenclatural data, 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).
↑ Iridosornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ analis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-12-29] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Yellow-throated Tanager Iridosornis analis. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Iridosornis analis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[AviBase-2] Denis Lepage: Yellow-throated Tanager Iridosornis analis (Tschudi, JJ 1844) – synonyms. Avibase. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).

[iucn-3] Iridosornis analis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mc-4] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 387, 1999.

[Mielczarek&Kuziemko-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: THRAUPIDAE Cabanis, 1847 - TANAGROWATE - TANAGERS (wersja: 2022-08-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-12-27].

[botw-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Alison Sample, Casey H. Richart & Kevin J. Burns: Yellow-throated Tanager Iridosornis analis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-12-28]. (ang.).

[Pierwszy-8] J.J. de Tschudi. Avium conspectus quae in Republica Peruana reperiuntur et pleraeque observatae vel collectae sunt in itinere a Dr. J. J. de Tschudi. „Archiv für Naturgeschichte”. 10 (1), s. 287, 1844. Berlin. (łac.).

[H1936-9] C.E. Hellmayr. Catalogue of birds of the Americas. Part IX. „Field Museum of Natural History Zoological Series”. 13, s. 179, 1936. (ang.).

[HBW_16-10] Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 209. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[Zoon-11] Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., PASSERIFORMES (Wersja: 2021-12-25) [online], Zoonomen Nomenclatural data, 2022 [dostęp 2022-12-27] (ang.).

[12] Iridosornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-12-29] (ang.).

[13] analis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-12-29] (ang.).

[birdlife-14] Yellow-throated Tanager Iridosornis analis. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-12-27]. (ang.).

[4]

[5]

[6]

[7]

[3]

[1]

[2]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]