Wikipedia

Modraszek inkaski

Modraszek inkaski[4][5] (Iridosornis reinhardti) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w północno-zachodniej Ameryce Południowej – jest endemitem Peru. Nie wyróżnia się podgatunków[6][7]. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3].

Modraszek inkaski
Iridosornis reinhardti[1]
Sclater, PL, 1865
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

tanagry

Rodzaj

Iridosornis

Gatunek

modraszek inkaski

Synonimy
  • Iridornis reinhardti Sclater, PL, 1865[2]
  • Iridosornis rufivertex reinhardti Sclater, PL, 1865[2]
  • Iridosornis reinhardtii Sclater, PL, 1865[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Systematyka edytuj

Pierwszego naukowego opisu gatunku dokonał angielski przyrodnik Philip Lutley Sclater w 1865 roku, nadając mu nazwę Iridornis reinhardti. Opis ukazał się na łamach czasopisma „Ibis”. Jako miejsce typowe autor wskazał wschodnie zbocza peruwiańskich Kordylierów[2][8]. Gatunek monotypowy, dawniej był uznawany za podgatunek modraszka złotołbistego (Iridosornis rufivertex )[6][9][10][11].

Etymologia edytuj

  • Incaspiza: Inkowie, rdzenni mieszkańcy Peru w czasie hiszpańskiej konkwisty; greckie σπιζα spiza – „zięba” < σπιζω spizō – „ćwierkać”[12].
  • reinhardti: od nazwiska duńskiego zoologa Johana Reinhardta (1778-1845)[13].

Morfologia edytuj

Niewielki ptak o krótkim, grubym i lekko zaokrąglonym dziobie – górna szczęka czarniawa, nieco dłuższa, żuchwa niebieskawo-szara. Głowa, kark, szyja, podgardle i gardło czarne, ze złotożółtym wyraźnym grubym paskiem rozciągającym się od spodu policzków i przechodzącym za okiem poprzez całą głowę. Reszta ciała jasnoniebieska. Ogon czarniawy, matowy z jaśniejszymi obrysami bocznych sterówek. Skrzydła czarne z szerokimi niebieskimi obrzeżami. Nogi czarne, tęczówki rudobrązowe. Nie występuje dymorfizm płciowy. Długość ciała 16,5 cm, masa ciała 19,5–28 g, długość skrzydła 85 mm, długość ogona 73 mm[6][9].

Zasięg występowania edytuj

Modraszek inkaski występuje na terenach położonych na wysokości 2000–3700 m n.p.m. wzdłuż wschodnich zboczy Andów na wschód i południe od rzeki Marañón na południe do regionu Cuzco. Jest pospolity po wschodniej stronie rzeki Apurímac w Cordillera de Vilcabamba, bardzo rzadko spotykany na południu aż po dolinę rzeki Urubamba (Święta Dolina Inków)[3][6]. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje tylko około 137 tys. km²[14].

Ekologia edytuj

Jego głównym habitatem jest bardzo wilgotny las górski oraz jego obrzeża. Spotykany jest także w lesie karłowatym i w niskich zaroślach na zboczach gór. Żeruje nisko na wysokości 1–5 m nad ziemią, sporadycznie tylko na jej powierzchni. Żywi się głównie drobnymi owocami, w tym jagodami, dietę uzupełnia owadami. Jest najprawdopodobniej gatunkiem osiadłym[6]. Długość pokolenia jest określana na 3,7 roku[14].

Rozmnażanie edytuj

Niewiele wiadomo o rozrodzie tego gatunku. Młodociane ptaki w środkowym Peru obserwowano w czerwcu[6][10].

Status i ochrona edytuj

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN modraszek inkaski jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako dosyć pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za prawdopodobnie stabilny[3][6][14]. Organizacja ta wymienia 8 ostoi ptaków IBA, w których ten gatunek występuje, wszystkie w Peru. Są to m.in. Cordillera Vilcabamba, Cordillera Yanachaga, Santuario Histórico Machu Picchu[14].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Iridosornis reinhardti, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b c d Denis Lepage: Yellow-scarfed Tanager Iridosornis reinhardti (Sclater, PL 1865) – synonyms. Avibase. [dostęp 2022-12-25]. (ang.).
  3. ↑ a b c d Iridosornis reinhardti, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 387, 1999. 
  5. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: THRAUPIDAE Cabanis, 1847 - TANAGROWATE - TANAGERS (wersja: 2022-08-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-12-24].
  6. ↑ a b c d e f g Anton Swain-Gil, Casey H. Richart & Kevin J. Burns: Yellow-scarfed Tanager Iridosornis reinhardti, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).  
  7. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2022-12-26]. (ang.).
  8. ↑ P.L. Sclater. Description of a new Species of Tanager of the genus Iridornis. „Ibis”. seria 2, t. 1, s. 495, pl. XI, 1865. (ang. • łac.). 
  9. ↑ a b C.E. Hellmayr. Catalogue of birds of the Americas. Part IX. „Field Museum of Natural History Zoological Series”. 13, s. 177, 1936. (ang.). 
  10. ↑ a b Josep del Hoyo, Andrew Elliott, David Christie (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 210. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
  11. ↑ Alan P. Peterson, PASSERIFORMES (Wersja: 2021-12-25) [online], Zoonomen Nomenclatural data, 2022 [dostęp 2022-12-26] (ang.).
  12. ↑ Incaspiza, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-12-15] (ang.).
  13. ↑ reinhardti, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-12-29] (ang.).
  14. ↑ a b c d Yellow-scarfed Tanager Iridosornis reinhardti. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Modraszek_inkaski&oldid=69155077”