Modrzew dahurski (Larix gmelinii (Ruprecht) Kuzeneva, 1920) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae Lindley). Występuje głównie w centralnej i wschodniej Syberii, a także w północno-zachodnich Chinach i Mongolii.

Modrzew dahurski
Ilustracja
Systematyka[1][2][3]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

sosnowce

Rodzina

sosnowate

Podrodzina

modrzewiowe

Rodzaj

modrzew

Gatunek

modrzew dahurski

Nazwa systematyczna
Larix gmelinii (Rupr.) Kuzen.
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Roślina drzewiasta, wysokości do 30 m, sporadycznie dorasta do 40 m, w naturze zwykle osiąga kilkanaście metrów wysokości.
Pień
Pojedynczy, szarobrązowy. Gałęzie żółtobrązowe, lekko opadające ku dołowi.
Liście
Szpilkowate, jasnozielone, osadzone skrętolegle na krótkopędach, zebrane w pęczki po kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk.
 
Szyszka żeńska
Szyszki
Szyszki żeńskie małe, wielkości 2,5 cm, początkowo koloru różowego, stojące pionowo, dojrzewając brązowieją. Szyszki męskie - niepozorne.

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina jednopienna. Liście opadające na zimę. Szyszki żeńskie mogą pozostawać na drzewie kilka lat.

Jest to najbardziej wysunięty na północ gatunek modrzewia, główny składnik tajgi świetlistej. Wytrzymuje mrozy do -70 °C.

Zmienność

edytuj

Modrzew dahurski jest rośliną zmienną i posiada następujące odmiany:

  • typową (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. gmelinii (Rupr.) Kuzeneva),
  • japońską (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. japonica (Maximowicz ex Regel) Pilg. 1926),
  • ussuryjską (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. olgensis (Henry) Ostenf. & Syrach, 1930),
  • Ruprechta (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. principis-rupprechtii (Mayr.) Pilg. 1926).
  • koreańską (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. koreana Nakai et Tozawa & Nakai, 1929),
  • rozesłaną (Larix gmelinii (Rupr.) Kuzeneva var. prostrata Regel, 1871).

Zastosowanie

edytuj

Roślina ozdobna, uprawiana w ogrodach i parkach. Ma takie same wymagania jak modrzew eurojapoński, znosi jednak półcień i jest najbardziej mrozoodporny. Na Syberii żywicę tego gatunku (i modrzewia syberyjskiego) pozyskuje się w celu żucia (сера байкальская, жевательная смолка) i według producentów ma ona własności oczyszczające i dezynfekujące jamę ustną[5][6][7].

Szkodniki

edytuj

W zasadzie odporny, ale w cieplejszym klimacie może być atakowany przez ochojniki.

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  3. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  4. A. Farjon, Larix gmelinii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2009-06-12] (ang.).
  5. Страница не найдена [online], klubrp.ru [dostęp 2017-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-07] (ros.).
  6. Смолка байкальская из Сибири, сера лиственницы сибирской [online], xn----7sbejwba3deg2i.xn--p1ai [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-20] (ros.).
  7. Смолка Байкальская, сера, живица 3гр