Modrzyk wielki

wymarły gatunek ptaka

Modrzyk wielki[2] (Porphyrio kukwiedei) – gatunek dużego ptaka z rodziny chruścieli (Rallidae). Znany wyłącznie z Nowej Kaledonii, ze szczątków subfosylnych. Wymarły; możliwe, że przetrwał do 1860.

Modrzyk wielki
Porphyrio kukwiedei
Balouet & Olson, 1989
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

żurawiowe

Nadrodzina

Ralloidea

Rodzina

chruściele

Podrodzina

łyski

Rodzaj

Porphyrio

Gatunek

modrzyk wielki

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]

Taksonomia edytuj

Po raz pierwszy gatunek opisali Jean-Christophe Balouet i Storrs L. Olson w 1989[3]. Gatunek znany jest wyłącznie ze szczątków subfosylnych przechowywanych w zbiorach w Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu. Holotypem była lewa kość skokowa pozyskana ze stanowiska na wschodnim wybrzeżu wyspy; istnieją także liczne paratypy. Epitet gatunkowy pochodzi od Kukwiede, bóstwa z lokalnej legendy, być może mającej jednak dość współczesne pochodzenie[3]. Gatunek nie jest uznawany przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny[4].

Morfologia edytuj

Był to duży, nielotny ptak (miał zredukowane skrzydła). Większość zbadanych przez autorów pierwszego opisu kości była o około 25% większa od odpowiadających im kości modrzyka zwyczajnego (Porphyrio porphyrio)[3].

Status edytuj

IUCN uznaje modrzyka wielkiego za gatunek wymarły (EX, Extinct)[5]. Z 1860 pochodzi doniesienie o żyjącym na bagnach ptaku wielkości indyka, którego rdzenna ludność nazywała N'dino. Możliwe, że odnosiło się do modrzyka wielkiego lub do Megapodius molistructor, jednak występowanie na bagnach wskazuje raczej na modrzyka[6][3]. Do wymarcia doprowadził najpewniej odłów oraz drapieżnictwo ze strony wprowadzonych na wyspy gatunków[5].

Przypisy edytuj

  1. Porphyrio kukwiedei, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  2. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Fulicinae Nitzsch, 1820 - łyski (wersja: 2021-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-12-13].
  3. a b c d Balouet, J.C.; Olson, Storrs L.. Fossil birds from Late Quaternary deposits in New Caledonia. „Smithsonian Contributions to Zoology”. 469, s. 23–27, 1989. DOI: 10.5479/si.00810282.469. 
  4. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-12-13]. (ang.).
  5. a b New Caledonia Gallinule Porphyrio kukwiedei. BirdLife International. [dostęp 2017-11-11].
  6. Julian P. Hume: Extinct Birds. Bloomsbury Publishing, 2017. ISBN 978-1-4729-3745-2.