Monareczka białowąsa
Monareczka białowąsa[5], monarka białobroda[6] (Symposiachrus barbatus) – gatunek małego ptaka z rodziny monarek (Monarchidae). Jest endemitem archipelagu Wysp Salomona. Jego naturalnym siedliskiem są wilgotne lasy subtropikalne lub tropikalne. Jest bliski zagrożenia wyginięciem przez utratę siedlisk.
| Symposiachrus barbatus[1] | |||
| (E.P. Ramsay, 1879) | |||
.jpg) XIX-wieczna ilustracja autorstwa Williama Matthew Harta | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
monareczka białowąsa | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten był wcześniej umieszczany w rodzaju Monarcha, dopóki nie został przeniesiony do Symposiachrus w 2009 roku[7].
Niektórzy autorzy wyróżniają 2 podgatunki[8][9]:
- S. b. barbatus (Ramsay, 1879) – występuje na głównych Wyspach Salomona
- S. b. malaitae (Mayr, 1931) – występuje na wyspie Malaita (wschodnie Wyspy Salomona).
Inni natomiast nie wyróżniają podgatunków i traktują ten drugi jako odrębny gatunek monareczka białolica S. malaitae[5][10].
Morfologia edytuj
Upierzenie dorosłych osobników białe od spodu, z wyjątkiem czarnego gardła i piersi. Od góry czarne z białym pasem – „wąsem” biegnącym od policzka i dużą białą plamą na skrzydle[11]. Obie płcie są do siebie podobne[8]. Młode osobniki mają boki głowy i górną część ciała szaro-brązowe, końcówki pokryw pierwszego rzędu rudo-brązowe, ogon czarno-brązowy z jasnorudymi końcówkami zewnętrznych sterówek[8].
Długość ciała 14–16 cm; masa ciała 19–26,5 g[8].
Ekologia edytuj
Występowanie edytuj
Występuje na Wyspach Salomona. Zasięg występowania to 126 tys. km². Występuje w lasach pierwotnych i starych lasach wtórnych o zamkniętych koronach do wysokości 1200 m n.p.m.[12], często w bambusowych zaroślach[11]. Rzadko występuje w lasach nizinnych i lasach silnie zdegradowanych[12].
Wokalizacje edytuj
Najczęstsze nawoływania obejmują wysokie gwizdy i ostre dźwięki[11].
Status edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) monareczka białowąsa została sklasyfikowana jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Wielkość populacji nie jest znana, ale ptak ten jest opisywany jako dość pospolity lub lokalnie pospolity. Trend populacyjny uznaje się za malejący, podejrzewa się, że gatunek ten powoli zanika z powodu wyrębu lasów[12]. Duże obszary lasów nizinnych w całym regionie zostały wycięte lub są objęte koncesjami na wycinkę, ale ponieważ większość populacji znajduje się na wzgórzach, gatunek ten prawdopodobnie zanika w umiarkowanym tempie[12].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Symposiachrus barbatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d D. Lepage: Solomons Monarch Symposiachrus barbatus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-08-24]. (ang.).
- ↑ J. Gould, The birds of New Guinea and the adjacent Papuan islands : including many new species recently discovered in Australia, t. 2, Londyn 1875–1888, pl. 44 + text (ang.).
- ↑ Symposiachrus barbatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Monarchidae Bonaparte, 1854 – monarki – Monarchs (wersja: 2022-08-28). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-08-24].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 332, 1999.
- ↑ IOC Bird List v2.0. 2009. [dostęp 2023-08-24]. (ang.).
- ↑ a b c d P. Clement, J. del Hoyo, D.A. Christie & N. Collar, Black-and-white Monarch (Symposiachrus barbatus), version 1.0, [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020, DOI: 10.2173/bow.bawmon1.01 [dostęp 2023-08-24] (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-08-24]. (ang.).
- ↑ Symposiachrus malaitae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2023-08-24] (ang.).
- ↑ a b c Solomons Monarch, [w:] eBird [online], Cornell Lab of Ornithology [dostęp 2023-08-22] (ang.).
- ↑ a b c d Species factsheet: Symposiachrus barbatus [online], BirdLife International [dostęp 2023-12-15].
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).