Morawska Ostrawa (cz. Moravská Ostrava, niem. Mährisch Ostrau) – jedna z 37 części miasta statutarnego Ostrawy, stolicy kraju morawsko-śląskiego, we wschodnich Czechach, tworzy część obwodu miejskiego Moravská Ostrava a Přívoz w morawskiej części miasta, stanowiąc jego ścisłe centrum. Jest to także jedna z 39 gmin katastralnych o powierzchni 763,8442 ha[1]. Populacja w 2001 wynosiła 38737 osób[2], zaś w 2012 odnotowano 2141 adresów[3].

Morawska Ostrawa
Moravská Ostrava
Część miasta Ostrawy
Ilustracja
Państwo

 Czechy

Kraj

 morawsko-śląski

Powiat

Ostrawa-miasto

Miasto

Ostrawa

Powierzchnia

7,64 km²

Populacja (2001)
• liczba ludności


38737

Położenie na mapie Ostrawy
Mapa konturowa Ostrawy, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Morawska OstrawaMoravská Ostrava”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, po prawej znajduje się punkt z opisem „Morawska OstrawaMoravská Ostrava”
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego
Mapa konturowa kraju morawsko-śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Morawska OstrawaMoravská Ostrava”
Ziemia49°50′30″N 18°17′30″E/49,841750 18,291556

Demografia[2]

edytuj
Rok 1869 1880 1890 1900 1910 1921 1930 1950 1961 1970 1980 1991 2001
Liczba ludności 6881 13448 19243 30116 36754 41765 45885 47189 46388 42827 44636 42099 38737

Historia

edytuj

Akt lokacyjny miasta nie zachował się, a pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z 1279, mówiąca o spotkaniu praskiego biskupa Tobiasza z Bechyně z biskupem ołomunieckim Brunonem z Schauenburga mającym mieć miejsce w biskupim mieście Ostrawie leżącym za opawską prowincją. Historycy domniemają, że prawa miejskie udzielono Ostrawie pomiędzy 1268 a 1278. Postępująca kolonizacja miasta odznaczyła się rosnącą liczbą rodzin niemieckich, która stopniowo zmieniał czysto słowiański charakter miasta.

W 1297 po raz pierwszy wzmiankowano tutejszy kościół pw. św. Wacława, a w 1389 wzmiankowano istnienie miejskiej parafii. Z 1380 roku pochodzi pierwsza wzmianka o dwóch oddzielnych Ostrawach. Obecna Śląska Ostrawa nazywała się wówczas Wendyjską (Słowiańska), naprzeciw niej Morawską Ostrawę oznaczono jako Niemiecką pod koniec XV wieku, pomimo iż właśnie wówczas w mieście zaczęła wyraźniej zaznaczać swoją obecność społeczność czeska.

Po wojnach husyckich Ostrawa należała definitywnie do państwa hukwaldzkiego (od 1437 do 1848).

 
Morawska Ostrawa w 1855

Pierwsze wzmianki o wydobyciu węgla pochodzą z 1753. Rewolucja przemysłowa odmieniła charakter miasta, z małego feudalnego miasta stała się ośrodkiem przemysłu ciężkiego i Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. Do 1848 węgiel wydobywano głównie w Polskiej Ostrawie, Morawskiej Ostrawie, Gruszowie i Michałkowicach. W pozostałych miejscowościach febrowano po 1849. Inwestorami byli Wilczkowie, arcybiskupi ołomunieccy, państwo austriackie, Josef Zwierzina, Salomon Mayer Rothschild. Sami Rothschildowie mieli w latach 80. XIX wieku pod kontrolą połowę całkowitego wydobycia węgla ostrawskiego. Powstawały również inne zakłady przemysłowe. W latach 1880 do 1918 Ostrawa stała się najważniejszym ośrodkiem przemysłowym Austro-Węgier. W 1900 roku usamodzielnił się powiat Morawska Ostrawa.

16 lipca 1889 arcybiskup ołomuniecki Theodor Kohn poświęcił kościół pw. Bożego Zbawiciela, jednak kościołem parafialnym został dopiero w 1927, natomiast kościół św. Wacława filialnym.

Po powstaniu państwa czechosłowackiego powstała idea stworzenia Wielkiej Ostrawy. Projekt z 1919 przewidywał połączenie 15 gmin: Morawska Ostrawa, Przywóz, Witkowice, Mariánské Hory, Zábřeh nad Odrou, Nová Ves, Hrabůvka, Svinov, Kunčice nad Ostravicí, Malé Kunčice, Polska Ostrawa, Muglinov, Gruszów, Radwanice i Michałkowice. Po szeregu wydanych ustaw i rozwiązaniu szeregu punktów spornych o przynależność nowego tworu administracyjnego do Moraw lub Śląska projekt odchudzono tylko do 7 morawskich gmin: Morawskiej Ostrawy, Przywozu, Witkowic, Mariánskich Hor, Zábřehu nad Odrou, Novej Vsi i Hrabůvky, które miały zostać połączone w jedno miasto o nazwie Morawska Ostrawa. Nowa ustawa weszła w życie 1 stycznia 1924. Pierwszym komisarzem został Jan Prokeš. Komisja administracyjna składała się z 31 Czechów, 9 Niemców i 2 Żydów. Nowe miasto miało 4029 hektarów i 113 709 mieszkańców. W sąsiedniej Śląskiej Ostrawy powstał konkurencyjny projekt przyłączenia do niej Hruszowa, Muglinowa, Michałkowic i Radwanic, jednak nie zgodziły się na to Radwanice i Muglinów.

Po zajęciu Czechosłowacji przez wojska niemieckie doszło do zrealizowania pierwotnego planu Wielkiej Ostrawy. W 1941 do Morawskiej Ostrawy przyłączono Śląską Ostrawę, Hruszów, Kończyce Wielkie, Kończyce Małe, Michałkowice, Muglinów i Radwanice z powiatu frydeckiego, oraz Hrabovą, Novą Bělę, Starą Bělę i Výškovice z powiatu morawskoostrawskiego. Po drugiej wojnie światowej wiele z tych miejscowości usamodzielniło się pewien czas.

Swoją siedzibę miał tu klub piłkarski Legia Morawska Ostrawa.

Przypisy

edytuj
  1. Informace o katastrálním území Moravská Ostrava. [dostęp 2012-03-19]. (cz.).
  2. a b Český statistický úřad: Historický lexikon obcí ČR 1869 - 2005 - 1. díl. 20 sierpnia 2008. s. 736-737. [dostęp 2010-10-13]. (cz.).
  3. Adresy v České republice. 2012-03-19. [dostęp 2012-03-19]. (cz.).