Mrówczaczek[3], mrówczynek szarobrzuchy[4] (Radinopsyche sellowi) – gatunek małego ptaka z rodziny chronkowatych (Thamnophilidae). Występuje endemicznie we wschodniej Brazylii; odnotowany też w górach Serra do Cachimbo w południowej części stanu Pará (środkowa Brazylia)[5][6]. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Mrówczaczek
Radinopsyche sellowi[1]
(Whitney & Pacheco, 2000)
Ilustracja
Samiec
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

chronkowate

Podrodzina

chronki

Plemię

Thamnophilini

Rodzaj

Radinopsyche
Bravo et al. 2021

Gatunek

mrówczaczek

Synonimy
  • Herpsilochmus sellowi Whitney & Pacheco, 2000[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka
Takson ten jako pierwsi opisali Bret M. Whitney i José Fernando Pacheco pod nazwą Herpsilochmus sellowi; opis ukazał się w 2000 roku na łamach czasopisma „The Auk”. Holotyp pochodził z okolic Boa Nova w stanie Bahia i został odłowiony 1 września 1992 roku[5]. Populację, którą w oparciu o badania morfologii i wokalizacji wydzielono do nowego gatunku, wcześniej uznawano za przedstawicieli bardzo podobnego mrówczynka brazylijskiego (H. pileatus)[5][7]. W 2021 roku zaproponowano wydzielenie tego gatunku do monotypowego rodzaju Radinopsyche[8]. Nie wyróżnia się podgatunków[7][9].
Morfologia
Długość ciała około 12 cm[6]. Masa ciała 7–8 g[5].
Biotop
Jego naturalnym środowiskiem są głównie sawanny typu caatinga oraz lasy liściaste do 1000 m n.p.m.[6]
Status
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2011 roku uznaje mrówczaczka za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern); wcześniej, od 2002 roku, kiedy to został po raz pierwszy sklasyfikowany, zaliczano go do kategorii „bliski zagrożenia” (NT – near threatened). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki do dość pospolitego. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Do głównych zagrożeń dla gatunku należy utrata siedlisk spowodowana działalnością człowieka[2][6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Herpsilochmus sellowi, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2021-10-24] (ang.).
  2. a b Herpsilochmus sellowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-10-24] (ang.).
  3. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Thamnophilini Swainson, 1824 (wersja: 2021-07-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-24].
  4. P. Mielczarek & M. Kuziemko: Uaktualnienia strony. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-24].
  5. a b c d Bret M. Whitney, José Fernando Pacheco, Dante R. C. Buzzetti, Ricardo Parrini. Systematic revision and biogeography of the Herpsilochmus pileatus complex, with description of a new species from northeastern Brazil. „The Auk”. 117 (4), s. 869–891, 2000. DOI: 10.1642/0004-8038(2000)117%5B0869%3ASRABOT%5D2.0.CO%3B2. (ang.). 
  6. a b c d Species factsheet: Herpsilochmus sellowi. BirdLife International, 2020. [dostęp 2020-12-11]. (ang.).
  7. a b Caatinga Antwren (Herpsilochmus sellowi). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-23)]. (ang.).
  8. Gustavo A. Bravo et al. Phylogenomic analyses reveal non-monophyly of the antbird genera Herpsilochmus and Sakesphorus (Thamnophilidae), with description of a new genus for Herpsilochmus sellowi. „Ornithology”. 138 (3), s. 1–16, 2021. DOI: 10.1093/ornithology/ukab025. (ang.). 
  9. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Antbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-12-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj