Narząd szczątkowy

Narząd szczątkowy, narząd rudymentalny, rudyment (łac. rudimentum) – w biologii określa się tak narządy o uproszczonej budowie w porównaniu do ich odpowiedników u innych organizmów, zwłaszcza przodków. Uwstecznienie budowy tych narządów nastąpiło wskutek zatracenia ich pierwotnej funkcji. Narządy szczątkowe zwykle nie spełniają żadnej biologicznej funkcji lub ich funkcja jest marginalna i zazwyczaj w toku ewolucji zanikają[1][2]. Jeśli jednak narząd taki nie upośledza funkcjonowania organizmu, to nie jest eliminowany przez dobór naturalny[potrzebny przypis]. Narządy szczątkowe są pośrednimi dowodami ewolucji[1][2].

Ludzki wyrostek robaczkowy jest narządem szczątkowym; nie pełni już swojej pierwotnej funkcji

Przykłady narządów szczątkowych

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Czesław Jura: narządy szczątkowe. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. VII: Mo–Oś. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1999, s. 137. ISBN 83-85909-46-X.
  2. a b Lisa A. Urry i inni, Biologia Campbella, Poznań: Dom Wydawniczy REBIS Sp. z o.o., 2023, s. 479, ISBN 978-83-8188-510-2.
  3. Bochenek i Reicher 2018a ↓, s. 161.
  4. Bochenek i Reicher 2018b ↓, s. 348.
  5. Bochenek i Reicher 2019 ↓, s. 773.
  6. Bochenek i Reicher 2019 ↓, s. 237.
  7. Bochenek i Reicher 2018b ↓, s. 388–389.
  8. Bochenek i Reicher 2018a ↓, s. 569.
  9. Bochenek i Reicher 2018a ↓, s. 671.
  10. Orska 1987 ↓, s. 213–216.
  11. Orska 1987 ↓, s. 195.
  12. walenie, [w:] Czesław Błaszak (red.), Zoologia. Tom 3 część 3. Ssaki, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2023, s. 332, ISBN 978-83-01-21451-7.

Bibliografia

edytuj
  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, ISBN 978-83-200-4323-5.
  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom II. Trzewa, wyd. X, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018a, ISBN 978-83-200-4501-7.
  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018b, ISBN 978-83-200-3258-1.
  • Janina Orska, Szkielet kończyn parzystych, [w:] Henryk Szarski (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część pierwsza, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, ISBN 83-01-02274-4.