Nawie

termin ten był ogólnym określeniem demonów wywodzących się z dusz tragicznie i przedwcześnie zmarłych, zbójców, czarowników, zamordowanych i topielców
(Przekierowano z Nawia)

Nawie (majki, mawki, nawki) – w wierzeniach słowiańskich określenie dusz zmarłych. Także nazwa zaświatów, nad którymi pieczę sprawuje Weles (najprawdopodobniej tożsamych z Wyrajem podziemnym).

Przypuszczalne wyobrażenie Welesa-Trzygłowa w dolnej partii tzw. Światowida ze Zbrucza

Nawie jako duch, dusza edytuj

Nawie, nawki, czasem zwane również lalkami[1] – w wierzeniach słowiańskich określenie dusz zmarłych. Według niektórych uczonych (m.in. S. Urbańczyka) termin ten był ogólnym określeniem demonów wywodzących się z dusz tragicznie i przedwcześnie zmarłych, zbójców, czarowników, zamordowanych i topielców[2]. Miały być wrogie i nieprzychylne ludziom, zazdroszcząc im życia[2]. W folklorze bułgarskim występuje postać dwunastu nawii, wysysających krew z położnic, natomiast w ruskiej Powieści dorocznej nawie występują jako demoniczna personifikacja zarazy w Połocku w 1092 roku[3]. Według przekazów folklorystycznych objawiały się najczęściej jako ptaki[1].

Nawie jako zaświaty edytuj

Nazwa Nawia była również używana na określenie zaświatów, nad którymi sprawuje władzę Weles, odgrodzonych od świata żywych morzem lub rzeką, według niektórych przekazów położonych głęboko pod ziemią[1]. Zgodnie z przekazami folkloru ruskiego Weles mieszkał w bagnie położonym w centrum Nawii, gdzie zasiadał na złotym tronie u stóp Drzewa Kosmicznego, dzierżąc miecz[1]. Symbolicznie Nawia opisywana była jako wielka zielona równina – pastwisko, na które Weles wyprowadza dusze[1]. Wejścia do Nawii strzegł Żmij[1].

Etymologia edytuj

Etymologia nazwy wywodzi się z prasłowiańskiego *navь- oznaczającego „trup”, „nieboszczyk”[3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Andrzej Szyjewski: Religia Słowian. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2004. ISBN 83-7318-205-5.
  2. a b Jerzy Strzelczyk: Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian. Poznań: Rebis, 2007. ISBN 978-83-7301-973-7.
  3. a b Andrzej Kempiński: Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich. Warszawa: Iskry, 2001. ISBN 83-207-1629-2.