Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3

Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3 – pododdział saperów Wojska Polskiego II RP z okresu kampanii wrześniowej.

Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
Dowódcy
Pierwszy	mjr Jan Możdzeń
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Kraków
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy

Historia

Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3 nie występował w organizacji pokojowej Wojska Polskiego. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” miał być sformowany w II rzucie mobilizacji powszechnej, w dniach 6-12 września 1939 roku (X+6). Jednostką mobilizującą był 5 Batalion Saperów w Krakowie. Ośrodek miał zostać zorganizowany z nadwyżek 5 i 6 Batalionu Saperów oraz Ośrodka Sapersko-Pionierskiego 23 DP.

W skład ośrodka miało wejść dowództwo, kompania gospodarcza, kompania specjalistów i cztery kompanie saperów oraz park ośrodka zapasowego. Opracowany skład organizacyjny był „ramowy”, niezbędny dla opracowania potrzeb ludzkich i materiałowych. Szczegółową organizację ośrodka miał ustalić jego dowódca w zależności od „wysokości nadwyżek i warunków lokalnych”. Ośrodek Zapasowy Saperów nr 3 miał być jednostką ewidencyjną dla wszystkich jednostek zmobilizowanych przez 5 i 6 bsap oraz OSP 23 DP.

3 września 1939 roku w godzinach rannych Oddział Nadwyżek 5 Batalionu Saperów pod dowództwem majora Jana Możdzenia pomaszerował z koszar przez Niepołomice do Dziewina, gdzie zatrzymał się na nocleg. Nie wszyscy żołnierze byli umundurowani i uzbrojeni. Nie było taborów. Jedynie dowództwo oddziału posiadało samochody osobowe i ciężarowe. Miejscem docelowym miał być Brześć, gdzie miał się zorganizować Ośrodek Zapasowy Saperów Nr 3 i przystąpić do wykonania zadań. Kiedy Brześć został zagrożony major Możdzeń zmienił trasę z północy na południe.

Od 4 września 1939 roku dowództwo oddziału, posiadając środki motorowe, posuwało się na czele pododdziałów. Trasa marszu dowództwa oddziału wiodła przez miejscowości: Dziewin – Wał – Rura – Nieczajna – Przyłęg – Radomyśl Wielki – Mielec – Kolbuszowa – Łańcut – Przeworsk – Jarosław – Niemirów – Żółkiew – Sokal – Włodzimierz Wołyński – Łuck – Krzemieniec – Tarnopol – Mikulińce.

16 września 1939 roku dowództwo oddziału przybyło do Mikuliniec, gdzie major Możdzeń zamierzał zatrzymać się na dłuższy postój. Następnego dnia dowódca oddziału zarządził wymarsz na skutek otrzymania wiadomości o przekroczeniu granicy wschodniej przez bolszewików. Po przebyciu kilkunastu kilometrów z Mikuliniec w kierunku Buczacza, kolumna została zatrzymana i otoczona przez bolszewików na drodze koło wsi Deszawy – Chmielówki. Dowództwo Ośrodka zostało zabrane do niewoli bolszewickiej.

Obsada personalna

• dowódca – mjr Jan Możdzeń
• oficer mobilizacyjny — kpt. Feliks Aleksander Zachariasiewicz (†1940 Katyń)
• oficer ew. pers. — por. Folik Feliks Julian
• oficer gospodarczy — kpt. Sadowski Jan
• oficer materiałowy — por. Jan Łukasiewicz
• oficer żywnościowy — chor. Pietruszczak
• oficer płatnik — st. sierż. Gażda
• lekarz — ppor. rez. dr Kaczmarczyk
• lekarz — ppor. rez. dr Mierzyński
• st. majster rusznikarz – Kaczkowski Zygmunt
• podoficer uzbrojenia — st. sierż. Katarzyński
• podoficer materiałowy – st. sierż. Koch
• podoficer gospodarczy – st. sierż. Gibas Kazimierz
• podoficer gospodarczy – st. sierż. Soldan Józef
• podoficer gospodarczy – sierż. Frączek
• podoficer mobilizacji – st. sierż. Biły Konrad
• podoficer mobilizacji – plut. Piskorz
• podoficer Komendanta Parku – chor. Aubbek Kazimierz
• podoficer Komendanta Parku – st. sierż. Kępiński
• podoficer Komendanta Parku – kpr. Fąfara
• 1 kompania: dowódca — ppor. Kubski Henryk
• 2 kompania: dowódca — kpt. Weryński Bogdan
• 3 kompania: dowódca — por. Parandowski Stefan
• 4 kompania: dowódca — por. rez. Domański
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Stachowski
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Paluszkiewicz
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Piasny
• 5 Kompania – dowódca — por. rez. Jakubicz
• Kompania Specjalna: dowódca — ppor. rez. inż. Hejnar
• Kompania Gospodarcza: dowódca — por. rez. Koniuszewski
• 70 Kompania: dowódca — por. rez. Łukomski
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Lisiecki
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Wieczorkowski
  • dowódca plutonu — ppor. rez. Zalewski

13 września 1939 roku 70 Kompania Saperów została uzupełniona i wysłana do grupy gen. Sawickiego do Włodzimierza. Razem z 70 kompanią odeszli: kpt. rez. Nowak Elwin, por. rez. Heliński, ppor. rez. Skwarek i saper Wilczy

Bibliografia

• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
• Adam Szugajew: Saperzy w służbie Polsce. Londyn: Stowarzyszenie Polskich Saperów na Obczyźnie, 1985.