Wikipedia

Orlątko (czasopismo)

Orlątko – rocznik szkolny Gimnazjum Żeńskiego Janiny Steinbokówny we Włocławku, z podtytułem: Zbiorowa praca uczenic (sic!) 8-mio klasowego Gimnazjum Żeńskiego Janiny Steinbokówny we Włocławku w n-tym roku jego założenia[1][2][3].

Orlątko
Zbiorowa praca uczenic (sic!) 8-mio klasowego Gimnazjum Żeńskiego Janiny Steinbokówny we Włocławku w n-tym roku jego założenia.
Ilustracja
Pierwsza strona drugiego numeru rocznika
Częstotliwość

rocznik

Państwo

 Polska

Adres

ul. Cygana 28-30 87-800 Włocławek; ul. Przejazd 5, 87-800 Włocławek

Wydawca

Janina Steinbok

Organ prasowy

Gimnazjum Żeńskie Janiny Steinbokówny

Język

polski

Pierwszy numer

1916/17

Ostatni numer

1928

Podstawowe informacje edytuj

Rocznik ukazywał się począwszy od roku szkolnego 1916/17 do roku 1918/1919 i od roku szkolnego 1921/22 do roku 1927/28. Wydawano go nakładem dyrektorki szkoły. Ona też poddawała korekcie artykuły zamieszczane w czasopiśmie, dbała o jego kształt graficzny i opatrywała każdy numer słowem wstępnym. W szczytowym momencie rozwoju pismo liczyło sobie ponad 70 stron[4][5][6][7]. Czasopismo miało swoje motto: Młodości, orla twych lotów potęga! Drukowane je w Drukarni Diecezjalnej przy ul. Brzeskiej 4 we Włocławku. W pierwszych latach wychodziło podczas niemieckiej okupacji w czasie I wojny światowej, dlatego wymagało zatwierdzenia cesarskiego cenzora[1][2][3].

Pierwsze trzy roczniki Orlątka zostały opublikowane przez Kujawsko-Pomorską Bibliotekę Cyfrową[8].

Zawartość edytuj

Redakcja Orlątka w przedmowie do pierwszego numeru pisma nakreśliła cele wydawania pisma. Jest to próba podniesienia poziomu oświaty w obliczu spodziewanego odzyskania przez Polskę niepodległości (pismo zaczęto wydawać w trakcie I wojny światowej) oraz wzbudzenie zapału do tego, co szlachetne i wzniosłe[9].

Orlątko posiadało swoje stałe rubryki. W Dziale beletrystycznym uczennice publikowały swoje wspomnienia i eseje, w tym także te opisujące życie towarzyskie w szkole. Począwszy od 3-go numeru wyodrębniono z niego dział Ze szkolnej ławy[1][2][3]. Dział Na czasie podejmował tematy związane z bieżącą sytuacją kraju. Komentowano tu m.in. wpływ wojny losy mieszkańców miasta, zastanawiano się nad przyczyną upadku I Rzeczypospolitej oraz nad tym, jak uchronić od upadku nowo powstałe państwo[10][11][12][13][14][15][16][17][18]. W Dziale opisowym (później Dział naukowo-opisowy) publikowano utwory pisane prozą, takie jak opisy przyrody czy wrażenia z wycieczek. Tu publikowano też wiersze. Od roku szkolnego 1917/18 dodano dział, gdzie prezentowano rysunki uczennic. W numerze 2-gim nazywał się Galeria naszych typów, a w numerze 3-cim Nasze mody[1][2][3]. Każdy numer zawierał Kronikę (z początku: Kronikę miejscową) podającą najważniejsze wydarzenia z życia szkoły i społeczności Włocławka z ostatniego roku szkolnego. Opisywano uroczystości miejskie, w których brały udział uczennice, wycieczki na które jeździły, liczne koncerty, przedstawienia, wieczorki artystyczne, odczyty, popisy i loterie organizowane przez nie, jak i te, na których gościły, a także ich aktywność społeczną, taką jak pomoc biednym dzieciom z ochronek[19][20]. Odnotowano tu m.in. reakcję na śmierć Henryka Sienkiewicza (15 listopada 1916)[19], wizytę we Włocławku ówczesnego nuncjusza apostolskiego Achillesa Ratti, późniejszego papieża Piusa XI (23 września 1918), prymasa Polski kardynała Edmunda Dalbora (11 listopada 1918)[20] i generała Józefa Hallera (9 lipca 1919)[21]. Pismo posiadało też takie rubryki jak Sylwetki ludzi zasłużonych (później Sylwetki) czy Dział humorystyczny. Pojawiały się też niestałe rubryki, takie jak Kwestyonaryusz odpowiedzi niektórych 6-klasistek. Każdy numer był wzbogacony zdjęciami ilustrującymi życie uczennic[1][2][3].

W 1924 roku na łamach Orlątka zadebiutowała późniejsza poetka i prozaiczka Janina Siwkowska[22].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e „Orlątko”. 1, 1917. Włocławek: Janina Steinbok. 
  2. ↑ a b c d e „Orlątko”. 2, 1918. Włocławek: Janina Steinbok. 
  3. ↑ a b c d e „Orlątko”. 3, 1920. Włocławek: Janina Steinbok. 
  4. ↑ CW 24tv, Tomasz Dziki: Z Archiwum Państwowego. Janina Steinbock.. [w:] Z Archiwum Państwowego w Toruniu. Oddział we Włocławku [on-line]. YouTube, 2014-01-30. [dostęp 2019-03-25]. (pol.).
  5. ↑ STEINBOK JANINA. W: Włocławski Słownik Biograficzny. T. II. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 2005. ISBN 83-88115-85-5.
  6. ↑ Teresa Bojarska: Janina Steinbok. W: Zasłużeni dla Włocławka. Włocławek: Włocławskie Towarzystwo Naukowe, 1991.
  7. ↑ Andrzej Notkowski. Z dziejów prasy polskiej na Kujawach wschodnich do 1918 r. Część II. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, s. 457, 1971. Komisja Prasoznawcza PAN. 
  8. ↑ Orlątko. Zbiorowa praca uczennic 8-mio klasowego Gimn. żeńskiego Janiny Steinbokówny we Włocławku. Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2019-03-31].
  9. ↑ Od redakcyi. „Orlątko”. 1, 1917. Włocławek: Janina Steinbok. 
  10. ↑ Lanta. Ucz. klasy V-ej. Nam nie wolno. „Orlątko”. 2, 1918. Włocławek: Janina Steinbok. 
  11. ↑ Op. cit. Rena. Ucz. V-ej kl., Zmienną koleją.
  12. ↑ Op. cit. Lalka. Ucz. V-ej kl., Dodatnie i ujemne strony wojny.
  13. ↑ Op. cit. Luna. Ucz. V-ej kl., Jutrzenka wolności.
  14. ↑ Op. cit. E. M. K. A. Ucz. V-ej kl., Nie dajmy się.
  15. ↑ Lalka. Ucz. VI-ej kl. Polska od morza do morza. „Orlątko”. 3, 1920. Włocławek: Janina Steinbok. 
  16. ↑ Op. cit. Stef. ucz. VII-ej kl., Rola kobiety-polki.
  17. ↑ Op. cit. Ad astra. Ucz. VI-ej kl., Królowa korony polskiej.
  18. ↑ Op. cit. Haer, Ucz. VII-ej kl., Wojsko polskie.
  19. ↑ a b Kronika miejscowa. „Orlątko”. 1, 1917. Włocławek: Janina Steinbok. 
  20. ↑ a b Kronika. „Orlątko”. 2, 1918. Włocławek: Janina Steinbok. 
  21. ↑ Kronika. „Orlątko”. 3, 1920. Włocławek: Janina Steinbok. 
  22. ↑ Ewa Głebicka: Janina Siwkowska. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXXVII. Polska Akademia Nauk, 1997.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Orlątko_(czasopismo)&oldid=65530270”