Oszczerstwo według Apellesa

obraz Sandro Botticelli

Oszczerstwo według Apellesa (wł. Calunnia) – obraz Sandro Botticellego namalowany około 1494 roku techniką temperową na desce o wymiarach 62 × 91 cm[1], znajdujący się w zbiorach Galerii Uffizi we Florencji.

Oszczerstwo według Apellesa
Calunnia
Ilustracja
Autor

Sandro Botticelli

Data powstania

ok. 1494

Medium

tempera na desce

Wymiary

62 × 91 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Florencja

Lokalizacja

Galeria Uffizi

Historia obrazu

edytuj

Obraz powstał na zamówienie Antonia Segniego. Część badaczy twierdzi, że obraz został namalowany z pobudek osobistych, jako rodzaj autokomentarza do elementu biografii Botticellego, mogąc mieć związek z oskarżeniem go o homoseksualizm[1]. Być może jest to także aluzja do wydarzeń związanych z procesem Savonaroli[1]. Tematem alegorycznego malowidła jest przekazana przez Lukiana w Dialogach anegdota o intrydze przeciwko żyjącemu w IV wieku p.n.e. malarzowi Apellesowi. Oskarżony przez swojego rywala Antyfilosa o udział w spisku przeciwko królowi Ptolemeuszowi artysta zdołał udowodnić swoją niewinność, a na pamiątkę namalował alegoryczny obraz przedstawiający całe wydarzenie[2][1].

Opis obrazu

edytuj

Botticelli niemal dokładnie odtworzył obraz Apellesa z opisu pozostawionego przez Lukiana, który mógł znać zarówno z oryginału, jak i z parafrazy Albertiego[2]. Malowidło przedstawia grupę postaci o charakterze alegorycznym. Po prawej stronie widać siedzącego na tronie króla Midasa z oślimi uszami (symbol głupoty), którego otaczają Podejrzliwość i Ignorancja. Władca wyciąga rękę w stronę mężczyzny w kapturze, symbolizującego Zawiść. Ten trzyma za rękę Oszczerstwo ukazane pod postacią pięknej młodej dziewczyny, ciągnącej za włosy obnażonego mężczyznę będącego symbolem Niewinności. Obok nich znajdują się dwie postaci będące personifikacjami Podstępu i Zdrady. Z lewej strony obrazu odziana w czerń kobieta, symbolizująca Pokutę, spogląda na wskazującą ręką w niebo nagą kobietę personifikującą Prawdę[1]. Cała scena została umieszczona w pałacowym wnętrzu ozdobionym płaskorzeźbami i posągami[1]. Część z nich przedstawia motywy zaczerpnięte z wcześniejszych prac Botticellego, takich jak Powracająca Judyta[2][1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Botticelli. Warszawa: Rzeczpospolita/HPS, 2006, s. 106–108, seria: Klasycy sztuki. ISBN 83-60688-09-5.
  2. a b c Sandro Botticelli. Poznań: Oxford Educational, 2008, seria: Wielka Kolekcja Sławnych Malarzy. ISBN 978-83-252-0329-0.