Pękowo (województwo mazowieckie)
Pękowo – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Gzy[5][6].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
06-126[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WPU |
| SIMC |
0116151[5] |
Położenie na mapie gminy Gzy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego  | |
 52°44′52″N 20°59′04″E/52,747778 20,984444[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Historia edytuj
W średniowieczu wieś należała do biskupów płockich. Po trzecim rozbiorze Polski przekształcono ją na własność rządową Królestwa Polskiego. Na początku XIX wieku Pękowo zostało wydzierżawione przez rodziców Teodora Bogdana Jańskiego, syna Piotra i Agnieszki z Hrynieckich, dobrego znajomego na emigracji naszego wieszcza Adama Mickiewicza. W Pękowie spędził lata młodości. Przed wyjazdem do Paryża poślubił w Przewodowie koleżankę z dzieciństwa Aleksandrę Zawadzką. W 1830 roku majątek został wykupiony przez Józefa Soleckiego, urzędnika skarbowego, który przystąpił do prac, związanych z rozwojem hodowli i rolnictwa na tym terenie (694 morgi). Prace ustały z wybuchem powstania listopadowego. Józef Solecki jeszcze za życia przekazał majątek Zofii Sławińskiej i swojemu siostrzeńcowi Piotrowi Sławińskiemu, którzy zawarli małżeństwo po upadku powstania. Jeden z ich synów, Józef, odziedziczył Pękowo, a po nim właścicielem został syn Jan Adam Sławiński, porucznik kawalerii Wojska Polskiego, odznaczony Orderem Virtuti Militari. W drugiej połowie XIX wieku właściciele wybudowali dwór i urządzili park (rejestr zabytków nr A-174 z 01.03.1976).
Sławińscy byli właścicielami folwarku do 1933 roku, kiedy to utracili posiadłość na rzecz Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego w wyniku zadłużenia. Po ich wyprowadzce we wsi osiedliła się Zofia Dumaszewska. Po zakończeniu drugiej wojny światowej folwark rozparcelowano. Pod koniec lat sześćdziesiątych we wsi powstała remiza strażacka, przy której założono OSP. We dworze dawnych właścicieli do 2002 roku prowadzono szkołę podstawową. Współcześnie właścicielem pałacu i parku jest osoba prywatna[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 99062
- ↑ Wieś Pękowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-27], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 910 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Dwór w polskiezabytki.pl
Linki zewnętrzne edytuj
- Pękowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 37.
- Konferencja – Bogdan Jański wzorem na czasy współczesne w służbie wartościom społeczno-narodowym
- Sylwetka Ignacego Jańskiego
- Pultusk24 – Kształcąca wycieczka
- Anna z Cieńskich Normark, Kuferek rodzinny, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” nr 58-59.