Pałac w Sannikach

zabytkowy pałac w Sannikach

Pałac w Sannikach – jeden z dwóch rejestrowanych zabytków miasta Sanniki, w powiecie gostynińskim, w województwie mazowieckim.

Pałac w Sannikach
Symbol zabytku nr rej. 444/62 z 23.03.1962[1]
Ilustracja
Widok na elewację frontową, południową
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Sanniki

Adres

ul. Warszawska 142
09-540 Sanniki

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

klasycyzm

Architekt

Władysław Marconi (projektant przebudowy)

Ukończenie budowy

1880 lub 1910

Pierwszy właściciel

Pruszakowie

Kolejni właściciele

Stefan Dziewulski

Obecny właściciel

Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina

Plan budynku
Plan budynku
Położenie na mapie Sanników
Mapa konturowa Sanników, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac w Sannikach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac w Sannikach”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pałac w Sannikach”
Położenie na mapie powiatu gostynińskiego
Mapa konturowa powiatu gostynińskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac w Sannikach”
Położenie na mapie gminy Sanniki
Mapa konturowa gminy Sanniki, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac w Sannikach”
Ziemia52°20′04,3″N 19°51′37,2″E/52,334528 19,860333

Pałac znajduje się w centrum miasta, w otoczeniu parku krajobrazowego, przy drodze prowadzącej z Płocka do Sochaczewa, niedaleko kościoła parafialnego. W pierwszej połowie XIX w. w Sannikach stał dwór Pruszaków, w którym w 1828 gościł Fryderyk Chopin. W drugiej połowie XIX w., zapewne w latach osiemdziesiątych, na jego miejscu powstał nowy budynek, być może w związku z powołaniem przez Jakuba Natansona w 1882 Akcyjnego Towarzystwa Fabryk Cukru[2].

W literaturze pałac, w większości opracowań, datowany był na 1880 lub, częściej, na rok 1910. Pojawiały się także hipotezy, że pałac mógł zostać zbudowany jeszcze za czasów Pruszaków, a więc pod koniec XVIII lub w I połowie XIX w. co nie wydaje się być prawdą. Historia dóbr w ostatnich dwustu latach przedstawiana były w ten sposób: Pruszakowie, zarządcy dóbr Sanniki od 1789, wykupili je w 1834; w 1858 Aleksander Ksawery Pruszak sprzedał majątek razem z cukrownią Seligowi Natansohnowi, natomiast w 1909 własność otrzymał Stefan Dziewulski, znany ekonomista, jako część posagu swej małżonki Antoniny Marii z Natansonów[2][3].

W latach 2011–2012 zostały przeprowadzone w zabytkowym zespole pałacowo-parkowym prace remontowe. Remont, połączony z adaptacją na Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina, został sfinansowany przez Zarząd Województwa Mazowieckiego oraz Urząd Gminy w Sannikach, w ramach projektu dofinansowanego z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007–2013, Działanie 6.1.

Pałac razem z parkiem został otwarty w dniu 20 września 2014 roku[4].

Architektura edytuj

Pałac jest piętrową budowlą posadowioną na planie litery „L" z dziewięcioosiową frontową elewacją zwróconą na południe, z jednoosiowymi pozornymi ryzalitami na skrajach elewacji i ryzalitem środkowym poprzedzonym czterofilarowym gankiem wspierającym balkon. Do głównego korpusu od wschodu przylega trójosiowa część parterowa a od zachodu piętrowe skrzydło zakończone czterokondygnacyjną czworoboczną wieżą z prześwitem w najwyższej kondygnacji, co nadaje pałacowi charakter willi włoskiej. Niski dach schowany został za tralkową balustradą, która na linii ryzalitów przechodzi w attykową ściankę. Ryzality boczne w górnej kondygnacji są opilastrowane i zwieńczone trójkątnymi naczółkami. Prawdopodobnie w tam samym czasie, w którym powstała bryła główna, powstało skrzydło zachodnie przylegające od północy do skrzydła z wieżą nadając budowli zarys litery „L". Do skrzydła zachodniego i wieży przylegał od zachodu taras wsparty na filarach, który nie został odtworzony podczas restauracji przeprowadzonej w latach 2011-2013. Wewnątrz pałacu znajdują się malowidła na sufitach i ścianach pierwszego piętra z końca XVIII i XIX w.[2][3][5].

Park edytuj

Założenie parkowe powstało w pierwszej połowie XIX w. w stylu krajobrazowym, które w 1908 zostało przekształcone przez znanego planistę ogrodów Stanisława Celichowskiego w stylu naturalistycznym z częściowym zaadaptowaniem wcześniejszych nasadzeń o dużych wartościach przyrodniczych[5].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2020-11-23].
  2. a b c ZAPOZNAJ SIĘ Z HISTORIĄ PAŁACU W SANNIKACH. dipp.info.pl. [dostęp 2024-02-01]. (pol.).
  3. a b Tadeusz. S. Jaroszewski: Pałace w Polsce (Przewodnik). Warszawa: 2000, s. 179–182. ISBN 83-7200-585-0.
  4. Otwarcie Zespołu Pałacowo-Parkowego w Sannikach [online], Mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków [dostęp 2020-11-23].
  5. a b Założenie dworskie - Zespół pałacowo-parkowy w Sannikach był własnością prominentnych rodów szlacheckich - Pruszaków i Sapiehów. zabytek.pl. [dostęp 2024-02-01]. (pol.).