Wikipedia

Pałac w Strudze

Pałac w Strudze – zabytkowy[2] pałac[3] w miejscowości Struga – wsi w Polsce, w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Stare Bogaczowice, pomiędzy Górami Wałbrzyskimi a Pogórzem Wałbrzyskim, w dolinie Czyżynki[4].

Pałac w Strudze
Zabytek: nr rej. pałac A/4727/667 z 28.03.1960, oficyna A/1100 z 14.01.2009, park A/4728/850/WŁ z 18.09.1981[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Struga

Adres

Widok od południa

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

barok

Inwestor

Czettritzowie

Ukończenie budowy

XVII w.

Ważniejsze przebudowy

1830 r.

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac w Strudze”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pałac w Strudze”
Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego
Mapa konturowa powiatu wałbrzyskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pałac w Strudze”
Położenie na mapie gminy Stare Bogaczowice
Mapa konturowa gminy Stare Bogaczowice, po prawej znajduje się punkt z opisem „Pałac w Strudze”
Ziemia50°49′23,44″N 16°13′32,44″E/50,823178 16,225678
Multimedia w Wikimedia Commons

Obiekt powstał w XVII wieku, w wyniku rozbudowy stojącego tu wcześniej dworu obronnego. W roku 1730 przebudowany na barokowy, modernizowany w XVIII i XIX wieku. Po 1945 roku kilkakrotnie remontowany, obecnie kapitalnie remontowany.

Historia

edytuj

Około 1565 roku wzniesiono w tym miejscu dwór obronny, najprawdopodobniej modyfikując wcześniej istniejący budynek[4]. W XVII obiekt ten rozbudowano tworząc tym samym obecny pałac[4]. Pałac stanowił jedną z siedzib rodu Czettritzów. W 1730 roku nadano mu barokową formę, a w końcu XVIII i w XIX wieku zmodernizowano wnętrza[4].

Po 1945 roku budynek był użytkowany przez PGR a następnie opuszczony i popadał w ruinę[4], m.in. w 1965 r. runął dach[5]. W latach 1973–1978 budynek był doraźnie remontowany i ponownie w latach 1995-1997[4]. W 1992 roku spłonęła barokowa oficyna, która została odbudowana w 1998 roku[6]. Kolejny remont rozpoczęto w 2006 roku[4].

Architektura

edytuj
 
Pałac w Strudze

Pałac w Strudze to budowla wzniesiona z kamienia i cegły, na planie prostokąta z wewnętrznym dziedzińcem, trójkondygnacyjna, nakryta jedno i dwuspadowymi dachami mansardowymi[4]. Dziedziniec był niegdyś otoczony krużgankami, obecnie są one zamurowane[4]. Na elewacjach zachowało się kilka renesansowych obramień okiennych i boniowane lizeny[4].

Nad głównym wejściem przy dachu szczyt z jednym oknem zwieńczony trójkątnym frontonem[7] a samo wejście w portalu ograniczonym po bokach ustawionymi pod kątem 45 stopni podwójnymi pilastrami, tworzącymi pseudo kolumny podtrzymujące półkolisty balkon z żelazną ażurową balustradą, który jest flankowany przez ustawione po bokach cokoły z kamiennymi wazonami.

W styczniu 2019 podczas prac remontowych sali balowej odkryto pod tynkiem 24 portrety o ogólnej powierzchni około 50 m². Freski pochodzące z XVI wieku zostały w XVIII wieku ukryte pod owalną drewnianą kopułą sali balowej. Portrety przedstawiają czterech rzymskich cesarzy oraz dwudziestu władców Dolnego Śląska[8]. Budynek jest częścią zespołu pałacowego, w skład którego wchodzą jeszcze park oraz oficyna z 1560 roku.

Herby

edytuj

Nad balkonowym oknem fryz z dwoma rzędami kartuszy, na których znajduje się osiem herbów (dwa górne i sześć dolnych)[4]:

  • Górny rząd, od lewej, von: 1. Reibnitz 2. Bischofswerdt
  • Dolny rząd, od lewej, von: 3. Nimptsch[7] 4. Schaffgotsch 5. Mühlheim 6. Schönburg 7.Czettritz[7] 8. Dohna[7].

Jest to wywód rodowy Abrahama von Czettritz[9] i jego żony Marii von Nimptsch[10][11] rodziców Abrahama von Czettritz (1560-1598)[12].

  •  
    1. Reibnitz
  •  
    2. Bischofswerdt
  •  
    3. Nimptsch
  •  
    4. Schaffgotsch
  •  
    5. Mühlheim
  •  
    6. Schönburg
  •  
    7. Czettritz
  •  
    8. Dohna

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 194. [dostęp 2015-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  2. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  3. ↑ NID: Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, woj. dolnośląskie. nid.pl, 2023-06-30. [dostęp 2023-07-19]. (pol.).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 375-379. ISBN 978-83-89102-63-8.
  5. ↑ Agnieszka Dobkiewicz, Ściany pełne renesansowych malowideł. Przez przypadek odkryto je w pałacu w Strudze [online], walbrzych.wyborcza.pl, 28 października 2021 [dostęp 2021-10-28].
  6. ↑ Zabytkowe rezydencje w krajobrazie przygranicznych regionów, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017
  7. ↑ a b c d Struga. s. polskiezabytki.pl. [dostęp 2023-08-08]. (pol.).
  8. ↑ Gazeta Wyborcza 2 marca 2019
  9. ↑ Abraham von Czettritz. s. geni.com. [dostęp 2023-08-09]. (pol.).
  10. ↑ Maria von Czettritz. s. geni.com. [dostęp 2023-08-09]. (pol.).
  11. ↑ Pałac w Strudze. s. starebogaczowice.ug.gov.pl. [dostęp 2023-08-09]. (pol.). Ich herby powinny znajdować się w górnym rzędzie
  12. ↑ Abraham von Czettritz. s. parafia-struga.pl. [dostęp 2023-08-09]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pałac_w_Strudze&oldid=74561405”