Wikipedia

Palaminus

rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych

Palaminus – rodzaj chrząszczy z rodziny kusakowatych i podrodziny żarlinków. Obejmuje ponad 300 opisanych gatunków. Zasięg taksonu jest kosmopolityczny, ale tylko nieliczne gatunki występują poza strefą międzyzwrotnikową.

Palaminus
Erichson, 1839
Ilustracja
Nieoznaczony gatunek
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

chrząszcze

Podrząd

chrząszcze wielożerne

Infrarząd

kusakokształtne

Nadrodzina

Staphylinoidea

Rodzina

kusakowate

Podrodzina

żarlinki

Plemię

Pinophilini

Podplemię

Procirrina

Rodzaj

Palaminus

Typ nomenklatoryczny

Palaminus pilosus Erichson, 1840

Synonimy
  • Parapalaminus Bierig, 1943
Systematyka w Wikispecies

Morfologia

edytuj

Chrząszcze o niewielkich rozmiarach, mocno wydłużonym ciele i połyskującym oskórku[1].

Szersza niż dłuższa głowa ma wierzch pępkowato punktowany, brzegi boczne za oczami krótkie i proste, kąty tylne zaokrąglone do kanciastych, brzeg tylny wyokrąglony lub zaopatrzony w listewkę krawędziową, a spód pozbawiony bruzd pozaocznych. Czułki nie mają pędzla kolcowatych szczecinek na krótszym niż dwa poprzednie razem wzięte i przedwierzchołkowo przewężonym członie ostatnim. Aparat gębowy cechuje się zaopatrzoną w dwa okołośrodkowo położone ząbki przednią krawędzią wargi górnej, zaostrzonym i nierozdwojonym wierzchołkiem ząbka na żuwaczkach oraz poprzecznie toporowatym ostatnim członem głaszczków szczękowych[1].

Trapezowate z bokami zakrzywionymi i zbieżnymi ku tyłowi, najszersze w przedniej ⅓ przedplecze ma gęste, pępkowate punktowanie, czasem z wyjątkiem niepunktowanego pasma wzdłuż środka w tylnej części. Listewka krawędziowa bywa wykształcona lub nie. Na tarczce wyrastają nieliczne szczecinki. Pokrywy nie mają szeregu szczecinek na tylnej krawędzi, natomiast w ich części przedwierzchołkowej występuje jedna długa i gruba szczecinka przy kątach zewnętrzno-wierzchołkowych i druga szczecinka przy kątach wewnętrzno-wierzchołkowych. U gatunków latających pokrywy są dłuższe od przedplecza i mają rozwinięte kąty barkowe, u nielotnych są od przedplecza krótsze i pozbawione tych kątów. Hypomery są błyszczące i niepunktowane, a płaty za biodrami przedniej pary pozbawione listewki poprzecznej. Na basisternum przedtułowia brak jest pośrodkowego żeberka i punktowania. Śródpiersie natomiast zawsze ma krótkie pośrodkowe żeberko. Odnóża przedniej pary mają człony stóp od pierwszego do czwartego nabrzmiałe, a piąty od spodu gęsto owłosiony[1].

Walcowaty odwłok ma segmenty od trzeciego do szóstego z łuskowatą mikrorzeźbą, siódmy z takąż mikrorzeźbą co najwyżej delikatnie zaznaczoną, a te od ósmego do dziewiątego bez mikrorzeźby. Trzeci segment ma sternum i tergum zlane oraz wykształcone żeberka paratergalne. Na segmencie siódmym również sternum i tergum są zlane. Dziewiąte tergum ma głębokie wykrojenie i długie, cienkie, proste lub nieco zakrzywione dobrzusznie wyrostki boczno-wierzchołkowe. Tylny brzeg dziesiątego tergum jest zaokrąglony. U samicy skleryty genitalne zlane są w szeroką płytkę gonokoksalną dystalną, częściowo zespoloną z nasadowo podzieloną płytką proksymalną, albo też zlane są w jedną płytkę gonokoksalną środkową. Samiec ma niesymetryczny edeagus o długich, skomplikowanych paramerach na większości długości oddzielonych od płata środkowego, pozbawiony elementu nasadowego[1].

Ekologia i występowanie

edytuj

Owady te bytują na drzewach, krzewach, epifitach, w ściółce, napływkach i rozkładających się szczątkach roślinnych. Spotykane są na rzędnych do 2500 m n.p.m.[1]

Rodzaj kosmopolityczny, ale tylko nieliczne gatunki występują poza strefą międzyzwrotnikową. Spośród krain półkuli wschodniej najwięcej, bo około 120 gatunków znanych jest z krainy afrotropikalnej liczonej z Madagaskarem włącznie (na wyspie tej stwierdzono 55 z nich). Żaden nie występuje jednak na północ od Sahelu, ani tym bardziej w Europie czy Azji Zachodniej. Pozostałe gatunki Starego Świata występują w krainie orientalnej, z kilkoma wyjątkami docierającymi do dalekowschodniej Palearktyki (na północ po Japonię). Wiele gatunków występuje w krainie australijskiej, w tym na niektórych wyspach Oceanii. Spośród ponad 140 gatunków Nowego Świata co najwyżej kilka obecnych jest w Nearktyce (na północ po południe Kanady), pozostałe występują tylko w krainie neotropikalnej[1].

Taksonomia

edytuj

Kladogram Procirrina wg Shawa i innych (2022)[2]


Stylokyrtus



†Cretoprocirrus




Oedodactylus



Pseudoprocirrus






Palaminus



Oedichirus





Neoprocirrus




Procirrus



Paraprocirrus





Takson ten wprowadzony został w 1839 roku przez Wilhelma Ferdinanda Erichsona[3]. W 1841 roku Philogène A.J. Duponchel wyznaczył P. pilosus jego gatunkiem typowym[4]. W 1943 roku Alexander Bierig wyróżnił podrodzaj Palaminus (Parapalaminus)[5], który zsynonimizowany został w 2010 roku przez Lee Hermana[1].

Wyniki morfologicznych analiz filogenetycznych Lee Hermana z 2010 roku oraz Josha Jenkinsa Shawa i innych z 2020 roku wskazują na zajmowanie przez Palaminus pozycji siostrzanej dla Oedichirus[1][2]. Jako charakterystyczne cechy kladu tworzonego przez te dwa rodzaje wymienia się gęste owłosienie spodu piątego członu przedniej stopy, błoniaste okienka między segmentami odwłoka oraz zlanie się tergum i sternum siódmego segmentu odwłoka[1].

Do rodzaju tego należy ponad 300 opisanych gatunków[1][6]:

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j Lee Herman. Generic Revision of the Procirrina (Coleoptera: Staphylinidae: Paederinae: Pinophilini). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 347, s. 1–78, 2010. DOI: 10.1206/717.1. 
  2. ↑ a b Josh Jenkins Shaw, Bo Wang, Ming Bai, Dagmara Żyła. The Oldest Representative of the Rove Beetle Tribe Pinophilini (Coleoptera: Staphylinidae: Paederinae), from Upper Cretaceous Burmese Amber. „Insects”. 11 (174), s. 1–12, 2020. DOI: 10.3390/insects11030174. 
  3. ↑ W.F. Erichson: Genera et species Staphylinorum insectorum coleopterorum familiae. Berlin: F.H. Morin, 1839, s. 1–400.
  4. ↑ P.A.J. Duponchel. Analyses d'ouvrages nouveaux. Genera et species Staphylinorum insectorum coleopterorum, auctore F. Erichson. „Revue Zoologique par la Société Cuvierienne”. 1841, s. 52–57, 1841. 
  5. ↑ A. Bierig. Algunos estaphylinidae (Col.) nuevos de Costa Rica. „Revista Chilena de Historia Natural”. 45 (1941), s. 154–163, 1943. 
  6. ↑ genus Palaminus Erichson, 1839. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2023-12-12].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Palaminus&oldid=72303641”