Wikipedia

Partie polityczne na Białorusi

lista w projekcie Wikimedia

Partie polityczne na Białorusi – ugrupowania polityczne działające na Białorusi. Artykuł przedstawia podmioty istniejące w 2016 oraz wybrane partie, których działalność ustała.

Białoruś
Godło Białorusi
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Białorusi
Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
Portal Białoruś

Ramy prawne funkcjonowania partii politycznych i organizacji społecznychEdytuj

HistoriaEdytuj

Pierwszą zarejestrowaną organizacją społeczną był Białoruski Socjalno-Ekologiczny Związek "Czarnobyl" (data rejestracji – 16 listopada 1990)[1]. W październiku 1994 roku było zarejestrowanych 616 organizacji społecznych o znaczeniu krajowym, w tym 21 partii politycznych[2]. W 1995 roku rozpoczęła się ponowna rejestracja (przeszło ją nieco ponad 56% organizacji społecznych) i do stycznia 1999 zarejestrowano 43 partie polityczne, 45 związków zawodowych i 1173 innych organizacji społecznych. W 1999 roku przeprowadzono ponownie nową rejestrację, po której zarejestrowano 759 organizacji społecznych o wymiarze krajowym i międzynarodowym (ponowną rejestracją również przeszło nieco ponad 56% organizacji)[2]. 1 lipca 2014 na Białorusi było zarejestrowanych 15 partii politycznych, 37 związków zawodowych, 2567 organizacji społecznych o zasięgu lokalnym, krajowym i międzynarodowym oraz 148 funduszy[2].

RejestracjaEdytuj

Od 2014 roku wszystkie organizacje pozarządowe mają przechodzić zgłoszeniową rejestrację (w praktyce w latach 2000. trwało to od miesiąca do 1,5 roku, średnio pół roku). Działalność bez rejestracji wiąże się z zagrożeniem karą do dwóch lat więzienia.

Finansowanie organizacji społecznychEdytuj

Dekret prezydenta Aleksandra Łukaszenki z 2001 roku ustanowił państwową kontrolę nad otrzymywaniem i korzystaniem z zagranicznej pomocy finansowej przez organizacje społeczne[3]. W 2005 roku wprowadzono przepisy mówiące, że organizacje społeczne mogą prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie niezbędnym dla osiągnięcia statutowych celów tych organizacji i tylko dla celów edukacyjnych organizacji komercyjnych[3]. W 2011 roku do Kodeksu Karnego Republiki Białorusi dodano artykuł 369.2, który przewiduje odpowiedzialność karną za nieodpłatne otrzymanie finansowej pomocy z zagranicy. Od 2011 roku organizacje non-profit zajmujące się statutowo działalnością edukacyjną, nie mogły posiadać rachunków w zagranicznych bankach[4].

Republikańskie organizacje państwowo-społeczneEdytuj

Ta forma osobowości prawnej została określona w 2003 roku jako organizacja non-profit utworzona z udziałem władz dla realizacji zleconych jej istotnych zadań państwowych[5]. W 2014 roku na Białorusi było 7 takich organizacji: "Ochotnicze towarzystwo współpracy z armią, siłami powietrznymi i flotą Republiki Białorusi", Białoruskie Towarzystwo Fizyczno-Sportowe "Dynamo", "Białoruskie Republikańskie Towarzystwo Ratownictwa Wodnego", "Prezydencki Klub Sportowy", "Białoruskie Towarzystwo Myśliwych i Rybaków", "Białoruskie Ochotnicze Towarzystwo Pożarnicze", Białoruskie Towarzystwo "Wiedza"[5].

Przedstawicielstwo w organach władzyEdytuj

Partie polityczne Republiki prawie nie są reprezentowane w organach władzy. Sprzyja temu fakt, iż wybory na wszystkich poziomach odbywają się w okręgach jednomandatowych, a nie według list partyjnych. Normą jest (w 2014 roku), że zarejestrowana partia polityczna może bez zbierania podpisów wysunąć swojego kandydata[6]. Jednak ta zasada jest ograniczona terytorialnym zakresem – do rady obwodowej może wysuwać kandydatów tylko obwodowa organizacja partyjna, a do rady rejonowej – rejonowa[6]. Ponadto wprowadzono zakaz rejestracji grup inicjatywnych zbierających podpisy na tego samego kandydata naraz w kilku okręgach [sprawdzić tłumaczenie][6]. Często, szczególnie w wyborach do rad lokalnych, partie nie wysuwają swoich kandydatów. Na przykład, w wyborach do rad lokalnych w 2014 roku, kandydaci partii politycznych stanowili poniżej 3% ogólnej liczby kandydatów[6]. Nawet Komunistyczna Partia Białorusi wysunęła tylko 276 kandydatów, mimo iż wybiera się ponad 10 tysięcy deputatów[6]. Pozostałe partie wysunęły jeszcze mniej kandydatów.

Ugrupowania istniejąceEdytuj

W wykazie podkreślono 15 zarejestrowanych partii politycznych.

Partie popierające prezydentaEdytuj

Posiadające deputowanych przynajmniej w jednej z izb Zgromadzenia NarodowegoEdytuj

PozostałeEdytuj

Partie opozycyjneEdytuj

Ugrupowania nieistniejąceEdytuj

Imperium RosyjskieEdytuj

II RzeczpospolitaEdytuj

ZSRREdytuj

Republika BiałorusiEdytuj

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Гросс Е. П., Институционализация общественных объединений Республики Беларусь (1991–2010 гг.), „ИЗВЕСТИЯ НАЦИОНАЛЬНОЙ АКАДЕМИИ НАУК БЕЛАРУСИ”, 2015, s. 47.
  2. ↑ a b c Гросс Е. П., Институционализация общественных объединений Республики Беларусь (1991–2010 гг.), „ИЗВЕСТИЯ НАЦИОНАЛЬНОЙ АКАДЕМИИ НАУК БЕЛАРУСИ”, 2015, s. 48.
  3. ↑ a b Гросс Е. П., Институционализация общественных объединений Республики Беларусь (1991–2010 гг.), „ИЗВЕСТИЯ НАЦИОНАЛЬНОЙ АКАДЕМИИ НАУК БЕЛАРУСИ”, 2015, s. 49.
  4. ↑ Горбелева i inni, Некоммерческие организации в Республике Беларусь: особенности правового и фактического положения, „Известия Алтайского государственного университета”, 4 (80), 2013, ISSN 1561-9443 [dostęp 2016-05-12].
  5. ↑ a b Гросс Е. П., Институционализация общественных объединений Республики Беларусь (1991–2010 гг.), „ИЗВЕСТИЯ НАЦИОНАЛЬНОЙ АКАДЕМИИ НАУК БЕЛАРУСИ”, 2015, s. 50.
  6. ↑ a b c d e Фадеев А.В, Особенности выборов-2014 в местные советы Республики Беларусь // Постсоветский материк, № 2, 2014, s. 46.

BibliografiaEdytuj

  • В.К.Коршук, А.Г.Кохановский, И.Ф.Романовский, Политические партии Республики Беларусь. Материалы для самостоятельной работы студентов, Белгосуниверситет, Мінск, 2004

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Partie_polityczne_na_Białorusi&oldid=53452874”