Wikipedia

Paweł Prachtel-Morawiański

Paweł Prachtel-Morawiański (ur. 28 grudnia 1870[1] lub 1871[2][3] lub 1874[a] we Lwowie, zm. prawd. 1940–1945) – polski inżynier i urzędnik kolejowy.

Paweł Prachtel-Morawiański
Ilustracja
Paweł Prachtel-Morawiański (przed 1927)
Data i miejsce urodzenia

28 grudnia 1870 lub 1871 lub 1874
Lwów

Data śmierci

prawd. 1940–1945

Dyrektor Dyrekcji Kolei w Stanisławowie
Okres

od 1916
do 1920

Poprzednik

Karl v. Stelzer

Następca

Ludwik Zagórny-Marynowski

Dyrektor Dyrekcji Kolei w Krakowie
Okres

od 1920
do 1925

Poprzednik

Włodzimierz Ritter von Kostrakiewicz–Zborowski

Następca

Karol Barwicz

Dyrektor Dyrekcji Kolei we Lwowie
Okres

od 1925
do 1931

Poprzednik

Karol Barwicz

Następca

Stefan Wiktor

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Odznaka Honorowa PCK II stopnia Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii
Multimedia w Wikimedia Commons
Tablica nagrobna w Krakowie

Życiorys

edytuj

Był synem dr. Józefa Prachtel-Morawiańskiego (1837–1907[4], prokurator w Przemyślu[5][6][7]) i Józefy (1840–1895[8]).

Uczył się w gimnazjum w Przemyślu[6]. Ukończył studia na Wydziale Inżynierii Szkoły Politechnicznej we Lwowie[3]. W połowie 1893 złożył egzamin rządowy z działu inżynierii[6]. Od 1895 przez 1,5 roku był asystentem w Katedrze Geodezji na macierzystej uczelni, pracując jednocześnie w tym charakterze w tamtejszym Muzeum Geodezji[3][9][10]. Od 1896 pracował w służbie państwowej[3]. Jako inżynier działał przy regulacji rzeki San[3]. Od 1897 był urzędnikiem w służbie kolejowej[3]. Przez siedem lat funkcjonował przy projektowaniu i realizacji budów w Okręgu Dyrekcji Kolei w Stanisławowie[3]. Następnie pracował w Ministerstwie Kolei w Wiedniu jako referent dla spraw budowlanych galicyjskich kolei państwowych[3]. W 1911 w randze c. k. radcy budownictwa był zastępcą delegata Ministerstwa Kolejowego w Komisji Regulacji Rzek Galicji[11]. Od 1914 do stycznia 1916 był zastępcą szefa Departamentu dla Inwestycyj Kolejowych[3]. Następnie został mianowany dyrektorem kolei w Stanisławowie, mianowany w miejsce Stelzera, i objął obowiązki 26 lutego 1916 podczas I wojny światowej[3][12].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości sprawował stanowisko dyrektora Dyrekcji Kolei Państwowych w Krakowie od 29 kwietnia 1920[3][13][14][15]. W 1924 był inicjatorem ufundowania chorągwi 1 pułku saperów kolejowych, został przewodniczącym komitetu fundacyjnego, a w 1925 m.in. wraz z żoną Elżbietą został jednym z rodziców chrzestnych chorągwi[16][17]. Ze stanowiska dyrektora krakowskiej DKP w połowie 1925 został przeniesiony na funkcję dyrektora Dyrekcji Kolei Państwowych we Lwowie (zamieniony stanowiskami z inż. Karolem Barwiczem)[3][18][19] i pełnił je w kolejnych latach[20][21]. Podczas jego urzędowania w Krakowie i we Lwowie trwały pracy przy odbudowie infrastruktury kolejowej ze zniszczeń wojennych[3]. Kierował organem wykonawczym Wystawy Komunikacyjnej podczas Targów Wschodnich we Lwowie w 1927[22]. Z dniem 1 lipca 1931 został przeniesiony w stan spoczynku[3].

W Wojsku Polskim został awansowany do stopnia podporucznika rezerwy artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[23][24]. W 1923 był oficerem rezerwowym Dywizjonu Artylerii Zenitowej w Warszawie[25], a po przekształceniu jednostki w 1 pułk artylerii przeciwlotniczej, był w 1924 oficerem pospolitego ruszenia[26].

Był wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie[27].

Zamieszkiwał przy ulicy Zofii Chrzanowskiej we Lwowie[1]. Po zakończeniu II wojny światowej w 1946 na wniosek żony Elżbiety Sąd Grodzki we Lwowie zarządził postępowanie o uznanie za zmarłego Pawła Prachtel Moriawiańskiego[1]. W uzasadnieniu podano, iż 13 kwietnia 1940 miał zostać aresztowany we Lwowie przez Niemców i jego dalsze losy były nieznane[1]. Jednak wówczas Lwów pozostawał pod okupacją sowiecką do połowy 1941.

Jego żoną została Elżbieta z domu Kopcińska, a ich synem był Juliusz Prachtel-Morawiański (prawnik, powstaniec warszawski)[28].

Upamiętnienie

edytuj

Symboliczna tablica upamiętniająca Pawła Prachtela-Morawiańskiego została umieszczona na grobowcu rodziny Kruków na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie spoczęła jego żona Elżbieta (1876-1955); wpisano tam słowa „zm. w obozie okupanta” i podano rok 1940.

Jego imieniem nazwano ulicę w krakowskiej dzielnicy XII[29].

Odznaczenia

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Rok 1874 podano w inskrypcji upamiętniającej na Cmentarzu Rakowickim.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d Uznanie za zmarłego i stwierdzenie faktu śmierci. Sąd Grodzki w Krakowie. „Monitor Polski”, s. 3, nr 12 z 31 stycznia 1947. 
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 735, 795.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Album inżynierów i techników w Polsce, T. 1, Cz. 3, Życiorysy. Lwów: 1932, s. 176.
  4. ↑ Józef Prachtel-Morawiański. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2017-03-24].
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 151.
  6. ↑ a b c Kronika. „Kuryer Przemyski”, s. 2, nr 55 z 9 lipca 1893. 
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 151.
  8. ↑ Józefa Prachtel-Morawiańska. cmentarzeprzemysl.pl. [dostęp 2017-03-24].
  9. ↑ Program C. K. Szkoły Politechnicznej we Lwowie na rok naukowy 1895/96. Lwów: 1895, s. 90, 91.
  10. ↑ Program C. K. Szkoły Politechnicznej we Lwowie na rok naukowy 1896/97. Lwów: 1896, s. 95.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 8.
  12. ↑ Z różnych stron. „Naprzód”, s. 6, nr 76 z 13 marca 1916. 
  13. ↑ Zmiany osobowe w Ministerstwie Kolei Żelaznych. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Kolei Żelaznych”, s. 11, nr 6 z 1 czerwca 1920. 
  14. ↑ Kalendarz Gazety Porannej 2 Grosze. Warszawa: 1920, s. 99.
  15. ↑ 1 Pułk Saperów Kolejowych w dniu święta pułkowego. Kraków 20 czerwca 1927 r.. Kraków: 1927, s. 17.
  16. ↑ 1 Pułk Saperów Kolejowych w dniu święta pułkowego. Kraków 20 czerwca 1927 r.. Kraków: 1927, s. 55.
  17. ↑ Święto 1 pułku saperów. „„Czas””, s. 3, nr 159 z 13 lipca 1925. 
  18. ↑ Zawiadomienia w Ministerstwie Kolei. Przeniesienia. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Kolei”, s. 166, nr 8 z 27 czerwca 1925. 
  19. ↑ Zmiany służbowe. „Inżynier Kolejowy”, s. 346, nr 9 z września 1925. 
  20. ↑ Uroczystość Polskiego Związku Kolejowców. „Ziemia Przemyska”, s. 2, nr 20 z 18 maja 1929. 
  21. ↑ Odezwa. „Głos Drohobycko-Borysławsko-Samborski”, s. 6, nr 31 z 6 grudnia 1929. 
  22. ↑ Targi i wystawy. „Przemysł i Handel”. 29, s. 991, 1927. 
  23. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 862.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 795.
  25. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 812.
  26. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 735.
  27. ↑ Sprawy Towarzystwa. „Czasopismo Techniczne”, s. 184, nr 11 z 10 czerwca 1934. 
  28. ↑ Juliusz Prachtel-Morawiański. 1944.pl. [dostęp 2017-03-24].
  29. ↑ Spacerownik. Dzielnica XII. Kraków: 2012, s. 31. ISBN 978-83-62139-52-1.
  30. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.
  31. ↑ Polski Czerwony Krzyż. Sprawozdanie za 1935. Warszawa: 1936, s. 12.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Paweł_Prachtel-Morawiański&oldid=71409860”