Petro Zheji
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Petro Spiro Zheji (ur. 16 października 1929 w Gjirokastrze, zm. 14 marca 2015 w Tiranie) – albański tłumacz i pisarz.
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel, tłumacz |
| Specjalność: matematyka, rusycystyka, albanistyka | |
| Alma Mater | |
| zatrudnienie, praca zawodowa | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Odbył obowiązkową służbę wojskową w Ersekë, następnie studiował matematykę, fizykę oraz albanistykę na Uniwersytecie Tirańskim[1][2]. W latach 50. pracował jako nauczyciel matematyki oraz języka rosyjskiego w Liceum im. Qemala Stafy w Tiranie[1] i w Gjirokastrze[3][2]. Następnie pracował w wydawnictwach 8 Nëntori jako tłumacz przysięgły[4] i w Naim Frashëri jako redaktor[1][2].
W listopadzie 1990 roku wraz z synem wyemigrował do Rzymu, następnie przeniósł się do Detroit[3]; ostatecznie jednak wrócił do Tirany, gdzie działał jako działacz społeczny[1].
Był autorem kilku powieści, z których jedna opowiadała o pacjentach albańskich szpitali psychiatrycznych, natomiast inne dzieło miało charakter monografii pisanej dialogiem w stylu Platona, pisał także autobiografię; żaden z tych utworów nie został nigdy opublikowany[3]. Opublikował natomiast trzy prace naukowe dotyczące języka albańskiego[1].
Poza ojczystym językiem albańskim znał także języki włoski, francuski, angielski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, hebrajski, sanskryt, grekę klasyczną oraz łaciński[1].
Prace[5][1] edytuj
- Shqipja dhe Sanskritishtja (1996)[4]
- Libri i Aforizmave (2012)
- Roli mesianik i shqipes (2015)
Tłumaczenia[6][1][2] edytuj
- Bratanek Rameau Denisa Diderota
- Cierpienia młodego Wertera Johanna Wolfganga von Goethego
- Grona gniewu Johna Steinbacka
- Niewidzialny człowiek Herberta George’a Wellsa
- Bruski Fiodora Panfierowa (1958)
- Foma Gordiejew Maksima Gorkiego (1960)[3]
- Dzwony Bazylei Louisa Aragona (1964)[3]
- Obłomow Iwana Gonczarowa (1966)[3]
- Zielony papież Miguela Ángela Asturiasa (1980)[3]
- II część Don Kichota Miguela de Cervantesa (1997)[7]
- Życie Galileusza Bertolta Brechta (2008)[8][9]
Przetłumaczył na język albański także inne liczne utwory z literatury niemieckiej, hiszpańskiej, australijskiej, estońskiej, rumuńskiej, rosyjskiej, chińskiej oraz norweskiej.
Odznaczenia edytuj
Został uhonorowany orderem Nderi i Kombit[4].
Życie prywatne edytuj
Jego ojciec Spiro Ballo Zheji był oficerem[3][1] oraz działaczem antyfaszystowskim; był on także więziony przez włoskie władze[10].
Miał starszego brata Gjergja[6][1], który był pisarzem, oraz trzy siostry: Verę, Amalię i Lilianę[4]. Wziął ślub z aktorką Besą Imami[4], z którą się rozstał po 15 latach małżeństwa[1]; para miała syna Artura (ur. 1961)[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Luan Çipi: SI E KAM NJOHUR PETRO ZHEJIN. fjalaelire.com. (alb.).
- ↑ a b c d “Don Kishoti” i Petro Zhejit- pasurim i mëtejshëm i gjuhës shqipe. botasot.info, 2022-05-05. (alb.).
- ↑ a b c d e f g h i Elsie 1997 ↓, s. 287.
- ↑ a b c d e Kiço Kapetani: Petro Zheji, përkthyesi i pashoq. arkiva.gazetadita.al, 2020-02-11. (alb.).
- ↑ Endresen 2020 ↓, s. 799.
- ↑ a b Ndërron jetë në moshën 86 vjecare studiuesi Petro Zheji. cna.al, 2015-03-15. (alb.).
- ↑ Elsie 1997 ↓, s. 190.
- ↑ Galilei i Petro Zhejit. arkivalajmeve.com, 2008-11-24. [dostęp 2023-08-17]. (alb.).
- ↑ Shuhet Petro Zheji, i biri: Me veprën e tij bëri dishepuj e tradhtarë. panorama.com.al, 2015-03-16. (alb.).
- ↑ Robert Qafëzëzi: PERSEKUTIMI I PETRO ZHEJIT NË TIRANËN E DIKTATURËS. voal-online.ch, 2013-03-12. (alb.).
Bibliografia edytuj
- Robert Elsie, Histori e letërsisë shqiptare, 1997, ISBN 978-608-4634-56-0.
- Cecilie Endresen, Yoga, Meditation, and Guru Movements in Albania, 2020, ISBN 978-90-04-43228-4.