Pipil rudoboczny[4] (Pipilo erythrophthalmus) – gatunek ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae), zamieszkujący środkową i wschodnią część Ameryki Północnej. Nie jest zagrożony wyginięciem..

Pipil rudoboczny
Pipilo erythrophthalmus[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

pasówki

Rodzaj

Pipilo

Gatunek

pipil rudoboczny

Synonimy
  • Fringilla erythrophthalma Linnaeus, 1758[2]
Podgatunki
  • P. e. erythrophthalmus (Linnaeus, 1758)
  • P. e. canaster A. H. Howell, 1913
  • P. e. rileyi Koelz, 1939
  • P. e. alleni Coues, 1871
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     w sezonie lęgowym

     występuje przez cały rok

     przeloty

     zimowiska

Systematyka edytuj

Wyróżniono cztery podgatunki P. erythrophthalmus[5][2]:

  • P. erythrophthalmus erythrophthalmuspipil rudoboczny[4] – południowo-środkowa i południowo-wschodnia Kanada do wschodnio-środkowych USA.
  • P. erythrophthalmus canaster – interior południowo-wschodnich USA.
  • P. erythrophthalmus rileyi – wybrzeża południowo-wschodnich USA z wyjątkiem środkowej i południowej Florydy.
  • P. erythrophthalmus allenipipil białooki[4] – Floryda.

Morfologia edytuj

Długość ciała 17,3–20,6 cm, masa ciała: 32,1–52,3 g[2]. Wierzch ciała, gardło oraz pierś czarne; boki rdzawe, brzuch biały; na czarnych skrzydłach i ogonie widoczny biały rysunek. Samica podobna, lecz zamiast koloru czarnego, pióra są brązowe. Młode ptaki z wierzchu bardziej brązowe, od spodu jasne, w gęste kreski. U samców z zachodu zasięgu widać białe plamy na grzbiecie. Tęczówki u wschodnich i zachodnich podgatunków czerwone, u południowych białe.

Zasięg, środowisko edytuj

Zarośla w środkowej i wschodniej części Ameryki Północnej, z wyjątkiem obszarów preriowych o niskiej trawie. Północne populacje na zimę odlatują na południe.

Status edytuj

IUCN uznaje pipila rudobocznego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 2000 roku[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji lęgowej na około 28 milionów osobników[6] (IUCN podaje wartość 11 milionów, jednak bez wskazania źródła danych[3]). Trend liczebności populacji uznawany jest obecnie za stabilny[3], choć według szacunków North American Breeding Bird Survey w latach 1966–2015 spadła o 49%[6].

Przypisy edytuj

  1. Pipilo erythrophthalmus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Rising, J. & Bonan, A.: Eastern Towhee (Pipilo erythrophthalmus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (7 grudnia 2015)].
  3. a b c d Pipilo erythrophthalmus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Passerellidae Cabanis & Heine, 1850-51 - pasówki - New world sparrows and allies (wersja: 2021-01-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-10].
  5. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World Sparrows, Bush Tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-10]. (ang.).
  6. a b Eastern Towhee Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-02-10]. (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne edytuj