Platystylopterus

rodzaj ptaków

Platystylopterusrodzaj ptaków z podrodziny kolibrów (Trochilinae) w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae).

Platystylopterus
Reichenbach, 1854[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – klinosterek rdzawy (P. rufus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

krótkonogie

Rodzina

kolibrowate

Podrodzina

kolibry

Plemię

Trochilini

Rodzaj

Platystylopterus

Typ nomenklatoryczny

Trochilus rufus Lesson, 1840

Synonimy
Gatunki

2 gatunki – zobacz opis w tekście

Zasięg występowania

edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Meksyku, Belize, Gwatemali, Salwadorze i Hondurasie[3][4].

Morfologia

edytuj

Długość ciała 12–14 cm; masa ciała samców 9–12,7 g, samic 5,9–8 g[4].

Systematyka

edytuj

Rodzaj zdefiniował w 1854 roku niemiecki botanik i zoolog Ludwig Reichenbach w artykule dotyczącym systematyki kolibrów opublikowanym w czasopiśmie poświęconym ornitologii Journal für Ornithologie[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) klinosterek krzywodzioby (P. curvipennis). Jednak nazwa – Pampa – którą Reichenbach nadał nowemu taksonowi, okazała się młodszym homonimem rodzaju motyli opisanego w 1854 roku. Następną dostępną nazwą dla tego taksonu jest nazwa Platystylopterus nadana również przez Reichenbacha w 1854 roku w tym samym artykule co Pampa[1]. Gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) klinosterek rdzawy (P. rufus)[5].

Etymologia

edytuj
  • Pampa: epitet gatunkowy Ornismya pampa Lesson, 1832; francuska nazwa „Campyloptère Pampa” nadana klinosterkowi krzywodziobemu przez Lessona w 1832 roku, w błędnym przekonaniu, że ptak ten pochodzi z wnętrza La Platy (tj. pampa, formacja roślinna na równinach Argentyny, od keczua pampas ‘roślina’)[6]. Gatunek typowy: Pampa campyloptera Reichenbach, 1854 (= Trochilus curvipennis Deppe, 1830).
  • Platystylopterus: gr. πλατυς platus ‘szeroki’; στυλος stulos ‘kolumna, słup’; -πτερος -pteros ‘-skrzydły’, od πτερον pteron ‘skrzydło’[7].
  • Sphenoproctus: gr. σφην sphēn, σφηνος sphenos ‘klin’; πρωκτος prōktos ‘tył’[8].

Podział systematyczny

edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[9]:

  1. Młodszy homonim Pampa Walker, 1854 (Lepidoptera).
  2. Nowa nazwa dla Pampa Reichenbach, 1854 ze względu na puryzm.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d H.G.L. Reichenbach. Aufzählung der Colibris Oder Trochilideen in ihrer wahren natürlichen Verwandtschaft, nebst Schlüssel ihrer Synonymik. „Journal für Ornithologie”. 1, s. 4, 11, 1854. (niem.). 
  2. J. Cabanis, F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Cz. 3: Schrillvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1860, s. 11. (niem.).
  3. F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.), IOC World Bird List (v14.2) [online] [dostęp 2024-02-01] (ang.).
  4. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Hummingbirds (Trochilidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, Pampa, DOI10.2173/bow.trochi1.01 [dostęp 2022-10-12] (ang.).  
  5. G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 139. (ang.).
  6. The Key to Scientific Names, Pampa [dostęp 2022-01-26].
  7. The Key to Scientific Names, Platystylopterus [dostęp 2022-01-26].
  8. The Key to Scientific Names, Sphenoproctus [dostęp 2022-01-26].
  9. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Plemię: Trochilini Vigors, 1825 (wersja: 2023-12-17), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2024-02-01].

Bibliografia

edytuj
  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).