Pleszczotka (Biscutella L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje ponad 50 gatunków[4][5], występujących głównie w południowej Europie, poza tym w północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji, sięgając na wschodzie po Iran[6]. W Polsce występuje tylko jeden gatunek – pleszczotka górska (Biscutella laevigata)[7]. Do rodzaju należą rośliny terenów skalistych, urwisk, występujące w większości w górach, liczne gatunki mają bardzo małe zasięgi[6]. Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od charakterystycznego kształtu łuszczyny (łac. bis znaczy dwa, scutellum – tarczka).

Pleszczotka
Ilustracja
Morfologia (pleszczotka górska)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

pleszczotka

Nazwa systematyczna
Biscutella L.
Sp. Pl. 652. 1 Mai 1753
Typ nomenklatoryczny

Biscutella didyma L.[3]

Morfologia edytuj

Pokrój
Byliny, często półkrzewy drewniejące u nasady i tu krzaczasto rozgałęzione. Osiągają do 1 m wysokości[6].
Liście
Pojedyncze, ząbkowane do pierzasto wcinanych[6].
Kwiaty
Czterokrotne, żółte. Działki kielicha cztery, wewnętrzna para często workowato rozdęta. Płatki cztery, u nasady zwężone w paznokieć. Pręcików 6, czterosilnych; 4 wewnętrzne dłuższe od 2 zewnętrznych. Zalążnia górna z długą szyjką słupka zwieńczoną główkowatym znamieniem[6].
Owoce
Dwuczęściowe łuszczynki, każda z części półkolista, spłaszczona z pojedynczym nasionem[6].

Systematyka edytuj

Synonimy taksonomiczne[3]

Perspicillum Heister ex Fabricius, Teruncius E. J. Lunell, Thlaspidium Mill.

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), plemię Biscutelleae Dumort., podplemię Biscutellinae Meiss, rodzaj pleszczotka (Biscutella L.)[8].

 
Biscutella didyma
 
Pleszczotka górska
 
Owoc pleszczotki górskiej
 
Biscutella valentina
 
Biscutella vincentina
Wykaz gatunków[5]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-22].
  4. Biscutella. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-03-13].
  5. a b Biscutella L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-06].
  6. a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 169. ISBN 0-333-74890-5.
  7. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 42, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Biscutella. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-22]. (ang.).