Polystigma rubrum
Polystigma rubrum (Pers.) DC. – gatunek workowców[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożyt i saprotrof, u śliw wywołujący chorobę o nazwie czerwona plamistość liści śliwy[2]. Występuje na śliwie domowej (Prunus domestica) i śliwie tarninie (Prunus spinosa)[3].
 Morfologia | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Polystigma rubrum |
| Nazwa systematyczna | |
| Polystigma rubrum (Pers.) DC. Fl. franç., Edn 3 (Paris) 5/6: 164 (1815) | |
.jpg)
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Polystigma, Phyllachoraceae, Phyllachorales, Sordariomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1800 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Xyloma rubrum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Casimir Pyrame de Candolle w 1815 r.[1]
Ma około 30 synonimów. Niektóre z nich:
- Polystigma rubrum subsp. ussuriense (Jacz. & Natalyina) P.F. Cannon 1996
- Polystigma ussuriense (Jacz. & Natalyina) Prots. 1947
- Polystigmella ussuriensis Jacz. & Natalyina 1929
- Polystigmina rubra f. spiraeae Sacc 1972
- Polystigmina ussuriensis (Naumov) Sacc. 1931[4].
Morfologia i rozwój edytuj
Na żywych liściach porażonych śiw rozwija się postać bezpłciowa (anamorfa), na opadłych postać płciowa (teleomorfa)[5].
Anamorfa tworzy na liściach porażonych roślin nieregularnego kształtu pseudopodkładki o średnicy 10 (–35) mm, początkowo żółtawobrązowe, potem pomarańczowe, w końcu czerwonobrązowe. W miejscu tym następuje zgrubienie liścia, a jego tkanki składają się z trzech warstw. Dolna i górna warstwa o grubości 40–50 μm zbudowana jest z tkanek liścia przerośniętych jasnobrązowymi strzępkami grzyba. Warstwa środkowa o grubości około 300–500 μm i jest prawie całkowicie wypełniona ukośnie lub pionowo ułożonymi strzępkami grzyba. Na górnej powierzchni liścia rozwijają się bezpłciowe owocniki grzyba (konidiomy) o średnicy 150–250 μm. Mają mniej więcej kulisty kształt. Ich ściana jest słabo rozwinięta, trudna do odróżnienia od strzępek podkładki. Wewnątrz owocnika z cienkościennych, hialinowych strzępek o szerokości 3–5 μm wyrastają konidiofory o długości do 10 μm i szerokości do 2 μm. Komórki konidiotwórze wyrastają bezpośrednio ze ściany owocnika, lub na bocznych odgałęzieniach konidioforów. Mają wymiary 13–24 × 2–3 μm, początkowo są cylindryczne, ale stopniowo zwężają się ku wierzchołkowi. Konidia hialinowe, bezprzegrodowe, gładkie, o wymiarach (22–) 28–42 × 0,5–0,75 μm. Ich dolna część jest bardzo wąsko lancetowata lub wrzecionowata, górna nitkowata, o średnicy zaledwie około 0,25 μm i hakowato zagięta. Po ich oderwaniu się na komórkach konidiotwórczych powstają blizny[6].
Teleomorfa tworzy nieregularne, ale mniej więcej okrągłe podkładki o średnicy 1–5 mm. W miejscu ich rozwoju następuje nabrzmienie silnie unoszące górną powierzchnię liścia. Liść w tym miejscu ma barwę od czerwonobrązowej do czarnej. Na podkładce rozwijają się mniej więcej sferyczne owocniki typu perytecjum. Ich ostiole są ciemniejsze i wyglądają jak małe kropki, czasami są trudne do zaobserwowania. W owocnikach tworzą się wąskowrzecionowate, 8-zarodnikowe worki o wymiarach 94–118 × 10-5–12 μm. Mają otwarty wierzchołek z pierścieniem o średnicy 2–3 μm i grubości około 0–5 μm. Askospory o wymiarach (10,5–) 11,5–14 × 3–5-4,5 (–5,5) μm, cylindryczno-elipsoidalne, czasami jajowate, proste lub nieco zagięte (w kształcie ziarna fasoli), hialinowe, bezprzegrodowe, cienkościenne i gładkie[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-12-14]. (ang.).
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ Malcolm Storey, Polystigma rubrum (Pers.) DC. (Plum Leaf Blotch – causative organism, Blackthorn Dotty), [w:] BioInfo (UK) [online] [dostęp 2020-12-14].
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-16] (ang.).
- ↑ Marek Grabowski, Choroby drzew owocowych, Kraków: Wyd. Plantpress, 1999, ISBN 83-85982-28-0.
- ↑ a b Fungi of Great Britain and Ireland. ''Polystigma rubrum'' [online] [dostęp 2018-02-16].