Porofen (także: fenolická pěna[1]) – niepalne, lekkie[2] tworzywo izolacyjne wykonane z porowatej masy fenolowej[3] (do lat 80. XX wieku wytwarzane na bazie żywic mocznikowo-formaldehydowych)[1].

Historia

edytuj

Materiał wynaleziono w Czechosłowacji w latach 60. XX wieku i po raz pierwszy wytworzono w zakładach chemiczno-metalurgicznych w Uściu nad Łabą. Wzbudził zainteresowanie głównie czechosłowackiego przemysłu budowlanego (przede wszystkim warstwa termoizolacyjna w wielkiej płycie), gdzie był chętnie stosowany. Znalazł również zastosowania w przemyśle maszynowym i chemicznym. Był wykorzystywany jako tworzywo dekoracyjne, a nawet rzeźbiarskie. Jest odporny na pleśnie, a także działanie drobnoustrojów. Metr sześcienny porofenu waży około 25 kilogramów[3]. Obecnie nadal jest stosowany, przede wszystkim ze względu na bardzo niski współczynnik przewodności cieplnej[1], także poza Czechami i Słowacją. Jest bardziej wszechstronny w użytkowaniu niż inne pianki organiczne, np. polistyren czy poliuretan. Nadaje się do użytkowania jako pianka ortopedyczna (odciski stóp dla projektów obuwia ortopedycznego), czy we florystyce[4].

Produkcja

edytuj

W procesie produkcji fenole i formaldehydy miesza się ze środkami porotwórczymi i katalizatorami, co owocuje spienianiem masy w bloki, które są następnie cięte na pożądane kształty, a powstałe elementy są powlekane z obu stron włóknem szklanym lub odblaskową folią aluminiową. Podczas takiej reakcji chemicznej uwalniana jest duża ilość ciepła i jednocześnie wdmuchiwany jest środek porotwórczy, co tworzy charakterystyczną drobnoziarnistą strukturę komórkową[4].

Norma ČSN EN 13166:2017 definiuje porofen jako twardą piankę, której struktura polimerowa jest korzystnie utworzona przez polikondensację fenolu, jego homologów lub pochodnych, które mogą zawierać aldehydy lub ketony[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Ondřej Pavel, Ověření tepelných a vlhkostních charakteristik izolačních materiálů pro kontaktní zateplovací systémy a jejich vyhodnocení, České vysoké učení technické v Praze – Fakulta stavební, Praga, 2016, s. 16.
  2. Viliam Vretenár, Ľudovít Kubičár, Vlastimil Boháč, MEASUREMENT OF THERMOPHYSICAL PARAMETERS OF POROFEN BY PULSE TRANSIENT METHOD, [w:] Libor Vozár, THERMOPHYSICS 2001, Meeting of the Thermophysical Society Working Group of the Slovak Physical Society, Nitra 2001, s. 37.
  3. a b Ws, Domy z pianki, w: Młody Technik, nr 11/1964, s. 32.
  4. a b c Eliška Fišerová, KONTAKTNÍ ZATEPLOVACÍ SYSTÉMY V POŽÁRNĚ NEBEZPEČNÉM PROSTORU, České vysoké učení technické v Praze - Fakulta stavební, 2019, s. 28.