Portal:Komunikacja miejska/Artykuł dnia/Lista

  • Autosan H7 „Solina” – rodzina autobusów miejskich i podmiejskich (Autosan H7-20.07 „Solina City”, Autosan H7-20MB „Solina”, Autosan H7-10MB „Solina LE”), międzymiastowych (Autosan H7-10MB „Solina”) oraz specjalnych (Autosan H7-10DW) firmy Autosan S.A., produkowana od marca 2006 roku do końca 2011 roku. Model "Autosan H7-10MB „Solina”" zadebiutował na targach Transexpo jesienią 2005 roku. Rodzina H7 „Solina” zastąpiła rodzinę autobusów H7 Traper/Trafic, produkowaną do marca 2006 roku.
  • Jelcz M083C Libero – niskowejściowy autobus miejski klasy midi o dwóch drzwiach otwieranych do środka w układzie 1-2-0, który po raz pierwszy został zaprezentowany w 2006 roku. Produkowany w latach 2007-2008 przez firmę Jelcz w Jelczu-Laskowicach. Przeznaczony jest do przewozów na liniach miejskich i trasach podmiejskich o niewielkim obciążeniu.
  • Ikarus 280 – to węgierski autobus przegubowy z fabryki Ikarusa. Na początku lat 90. montowane były one również w Wałbrzychu i Mikołowie Jamnie, a na plac przeładunkowy Sosnowiec Południowy dostarczano gotowe karoserie z Węgier.Model Ikarus 280 był produkowany w wielu odmianach oznaczanych kombinacjami liczb i ewentualnie liter po kropce w ich nazwie.
    W 1974 roku do WPK Katowice sprowadzone zostało 15 egzemplarzy wersji Ikarus 280.02, która przeznaczona była na rynek NRD.
    W 1978 roku rozpoczęto do Polski import modelu Ikarus 280.11. Do napędu tej wersji zastosowano 6-cylindrowy silnik wysokoprężny Raba-MAN D2156HM6U o mocy maksymalnej 142 kW (193 KM). Jednostka napędowa zblokowana została z 5-biegową manualną skrzynią biegów Csepel ASH-75.2.
  • MAN NM xx2 – seria niskowejściowych midibusów produkcji MAN, zaliczanych do tzw. 2. generacji autobusów. Seria NM xx2 jest odpowiednikiem 12-metrowych autobusów serii NL2x2.
    Autobus produkowany był przy użyciu podwozi marki MAN i nadwozi Göppel, jak również we wchodzącej w skład koncernu fabryce Gräf & Stift. W egzemplarzach wyprodukowanych przed 1993 rokiem wszystkie siedzenia wewnątrz umieszczone były na podestach, a dolna linia okien była prosta, analogicznie do modelu NL 202 z tego samego okresu.
    Ponadto w zmodyfikowanej wersji NM 152 otrzymał nowe większe koła, czterocylidrowy silnik D0824 oraz krótszy tylny zwis. Egzemplarze karosowane przez firmę Göppel były dostępne także z silnikami: 190-konnym (NM 192) i 220-konnym (NM 222).
  • MAN EL 2x2 – seria średniopodłogowych autobusów miejskich produkcji MAN Nutzfahrzeuge, produkowanych równolegle z niskopodłogową wersją NL 202.
    Mimo trendu ku obniżaniu wysokości podłogi, w 1994 roku MAN dołączył do swojej oferty autobus średniopodłogowy EL 202. Bazował on na niskopodłogowej wersji - NL 202; posiadał jeden stopień w każdych drzwiach wejściowych. Wszystkie fotele zostały umieszczone na podestach. Autobus ten jest z zewnątrz dość trudny do odróżnienia od niskopodłogowego NL 202. Zgodnie z założeniem, model ten przeznaczony był na trasy podmiejskie cechujące się gorszą jakością nawierzchni, oraz na rynki wschodnioeuropejskie.
  • Solaris Urbino 15, Solaris Urbino 15 CNG – niskopodłogowy autobus z serii Solaris Urbino, przeznaczony dla komunikacji miejskiej. W latach 1999-2001 produkowała go firma Neoplan Polska. Jest następcą Neoplana N4020. Od 2001 roku jest produkowany przez polską firmę Solaris Bus & Coach S.A. z Bolechowa koło Poznania. Od 2008 roku powstaje również jego odmiana niskowejściowa Solaris Urbino 15 LE.
    „Solaris Urbino 15” pierwszej generacji produkowano od drugiej połowy 1999 roku. Od pierwszej połowy 2002 roku produkowano modele drugiej generacji. Od 2005 roku powstają modele trzeciej generacji. Są one produkowane w trzech wersjach napędowych: z silnikami diesla (spełniającymi normę Euro 4, zaś w opcji normy Euro 5 lub EEV), z napędem elektrycznym – jako Solaris Trollino 15, oraz z napędem gazowym CNG (od wiosny 2005 roku).
  • Jelcz M125M (nazwa handlowa do 2001 r. Dana, potem Vecto) – dwunastometrowy, pierwszy w pełni niskopodłogowy autobus w całości zaprojektowany przez konstruktorów Z.S. Jelcz S.A. w Jelczu-Laskowicach (tym samym pierwszy polski autobus w 100% niskopodłogowy). Był produkowany w latach 1998-2006, pozostawał w ofercie firmy Jelcz do 2008 roku.
    Produkcja nowego modelu ruszyła w 1998 roku. Była to całkowicie nowa konstrukcja, niebazująca technicznie na żadnym pojeździe wcześniej produkowanym przez ZS Jelcz. Autobus otrzymał nowo zaprojektowaną ścianę tylną oraz przednią wykonaną z tworzywa sztucznego z dużą panoramiczną szybą, pod którą umieszczono również wyświetlacz informacyjny. Do napędu posłużył silnik MAN D0826LUH12 o mocy maksymalnej 220 KM, współpracujący ze skrzynią biegów Voith D851.3 lub ZF 5HP500.
  • Jelcz L100 - autobus lokalny produkowany w latach 2000 - 2004 przez firmę Jelcz w Jelczu-Laskowicach.
    Model ten stanowi 10 metrową wersję autobusu Jelcz T120 w stosunku do swojego starszego brata zastosowano w nim zmodernizowaną ścianę przednią z zaokrągloną klapą (trafiła później do T120), nową ścianę tylną z lampami ustawionymi w pionie, boczne ściany z obniżoną górną linią okien. Do napędu nowego pojazdu zastosowano polski silnik diesla Andoria 6CT107 o mocy maksymalnej 125 kW (170 KM) współpracujący ze skrzynią biegów FPS TS5-60, drugim motorem stosowanym w tym autobusie była jednostka Iveco 8060.45 o mocy maksymalnej 152 kW (207 KM). Wersja z silnikiem Andoria nosiła oznaczenie L100A, a z silnikiem Iveco L100I.
  • Jelcz M081MB (zwany potocznie bączkiem) – autobus miejski klasy mini produkowany w latach 1999-2008 przez firmę Jelcz w Jelczu-Laskowicach na podwoziu Mercedes-Benz Vario 814D.W III kwartale 1998 roku powstał prototyp tego autobusu, oznaczony symbolem M081MB „Midi”. Projekt nadwozia wykonano w Wydziale Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Do produkcji trafił on w 1999 roku jako Jelcz M081MB „Edi”. Od 2000 roku wszystkie autobusy z rodziny "081" wyposażane są w szkielet oraz poszycie boczne, wykonane ze stali nierdzewnej.
  • Jelcz M122 – niskowejściowy autobus miejski produkowany przez zakłady Jelcza w latach 1995-1997 na licencji niemieckiego Mercedesa. Autobus powstał w wyniku współpracy Jelcza z Mercedesem. Ze względu na tańszą konkurencję w postaci Jelcza M121 oraz używanych autobusów z zachodniej Europy powstało zaledwie 74 autobusów M122, z których 60 kupiła dla swoich przedsiębiorstw komunikacyjnych Gdynia. W 1990 zakończono produkcję autobusu Jelcz M11. Zlikwidowanie rozdzielnika spowodowało trudną sytuację w Jelczu. Wprawdzie już w 1989 zaprezentowano prototyp Jelcza T120, to jednak wdrożono go do produkcji równolegle z 120M. W 1991 Jelcz podpisał umowę z niemieckim MANem, który w zamian za silniki do autobusów uzyskał montownie swoich pojazdów. Początkowo w nowe silniki wyposażono Jelcza PR110, który był licencyjną wersją Berlieta z lat 70.Pod koniec 1991 Jelcz rozpoczął współpracę ze szwedzkim Volvo. Pierwsze szwedzkie silniki okazały się zbyt ciężkie i powodowały nadmierne zużycie pozostałych podzespołów. W 1992 powstał Jelcz 120M, który był de facto tylko zmodernizowaną konstrukcją PR110. Współpraca z Volvo zaowocowała również budową przegubowego autobusu Jelcz M180, którego egzemplarz pokazowy został zbudowany w 1992 a produkcja ruszyła w 1993. Pojazdy te miały być alternatywą dla coraz częściej sprowadzanych z zachodu autobusów używanych.
  • Jelcz 120M – seria 12-metrowych, średniopodłogowych autobusów miejskich o trzech dwuskrzydłowych drzwiach o układzie 2-2-2 produkowanych przez zakłady Jelcz w Jelczu-Laskowicach w latach 1992-2007.W 1992 roku zaprezentowano i wdrożono do produkcji autobus Jelcz 120M, który jest modernizacją szeroko rozpowszechnionego w Polsce Jelcza PR110M. Najbardziej rzucającymi się w oczy zmianami stylistycznymi pojazdu było zastosowanie w górnej części ściany czołowej nowej wykonanej z tworzywa sztucznego obudowy zewnętrznej miejsca przeznaczonego na tablicę informacyjną oraz zastosowanie szyby tylnej o zmniejszonych wymiarach. Nieznacznie zmienione zostało również wnętrze pojazdu. Zlikwidowano 2 miejsca siedzące naprzeciw trzecich drzwi na rzecz przestrzeni dla osób stojących, oraz zmniejszono o 20 mm wysokość pierwszego stopnia w trzecich drzwiach. Jednak najważniejszą zmianą w stosunku do modelu PR110M było zastosowanie zmodernizowanego turbodoładowanego silnika WS Mielec SWT 11/300/1 o mocy maksymalnej 162 kW (220 KM) zblokowanego z 4-biegową skrzynią S4-95 produkcji polskiej.
  • Jelcz PR110 – polski autobus miejski, produkowany w latach 1975-1992 przez polską firmę Jelcz w Jelczu (obecnie Jelczu-Laskowicach) koło Oławy na licencji francuskiego Berlieta. Model ten stanowi licencyjną modernizację francuskiego autobusu Berliet PR100. Przeznaczony dla komunikacji miejskiej.Był następcą modelu PR100. Podstawową różnicą w stosunku do poprzedniego modelu było zastosowanie trzeciej pary drzwi. W wyniku "polonizacji" Berlieta zastąpiono między innymi przednie, prostokątne reflektory czterema okrągłymi, pochodzącymi z Polskiego Fiata 125p. W Polsce, głównie w wyniku nadmiernego przeładowywania pojazdów oraz słabej jakości wykonania, licencyjne Berliety nie spełniły pokładanych w nich nadziei. Największym mankamentem okazały się wydłużone kratownice, które pękały w tylnej części.
  • Jelcz M11 – polski wysokopodłogowy autobus miejski produkowany przez Jelczańskie Zakłady Samochodowe w Jelczu (obecnie w Jelczu-Laskowicach) koło Oławy w latach 1985–1990. Od strony konstrukcyjnej był połączeniem zmodyfikowanego nadwozia Jelcza PR110 z podwoziem Ikarusa 260. Przez cały okres produkcji w konstrukcji nie zachodziły istotne zmiany. Model powstał z powodu kryzysu i szukania oszczędności dewiz potrzebnych na zakup autobusów za granicą przez co był traktowany jako rozwiązanie pośrednie.
  • MAN NL 2x2 – seria niskowejściowych autobusów miejskich tzw. drugiej generacji, produkowanych w latach 1991-2001 przez niemiecką firmę MAN.
    W autobusach serii NL 2x2 niska podłoga dostępna jest w pierwszych i drugich drzwiach. Początkowo wszystkie siedzenia wewnątrz umieszczone były na podestach. W 1992 roku przeprowadzono modernizację serii - wprowadzono charakterystyczną wygiętą linię okien oraz zwiększono liczbę siedzeń na poziomie niskiej podłogi.
    W roku 1995, z uwagi na wprowadzenie normy Euro 2, wprowadzono silnik o mocy 220 KM - zmieniono oznaczenie z NL 202 na NL 222. Dostępne były także inne wersje, z jednostką napędową o różnej mocy.
  • MAN NG xx2 - seria przegubowych autobusów miejskich produkcji MAN.
    MAN NG 272autobus miejski, produkowany przez niemiecką firmę MAN w latach 1990-1992. Jego następcą była zmodernizowana wersja MAN NG 272(2) produkowana w latach 1992-1999. Produkowane były także modele NG 262,NG 242 oraz NG 232 zasilanym gazem CNG.
    MAN NG 312autobus miejski, produkowany przez niemiecką firmę MAN. Był również produkowany w zakładzie MAN STAR Trucks & Busses w Sadach koło Poznania.
  • MAN NM 223 (A35) – najmniejszy pojazd III generacji autobusów MAN, mniejszy odpowiednik autobusów NL xx3. Początkowo budowany był przez firmę Göppel przy wykorzystaniu podwozi MAN.Pierwsza wersja modelu MAN NM 223 oferowana była w długościach od 8,1 do 9,5 m.Usytuowanie silnika w pozycji leżącej na zwisie tylnym wymuszało obecność stopnia w przejściu za środkowymi drzwiami.W mniejszych miastach spotykane są używane NM223, z nadwoziem Göppel (np. w MKS w Skarżysku-Kamiennej).
  • Ikarus 260 – jedenastometrowy węgierski autobus z fabryki Ikarusa. Jest on użytkowany głównie w krajach byłego RWPG. Łącznie wszystkich odmian Ikarusa 260 w latach 1971-2002 zbudowano 73 547 sztuk, z czego około 1/3 została wyeksportowana do ZSRR.
  • Solaris Alpino – niskopodłogowy autobus klasy midi powiązany konstrukcyjnie z modelami z serii Solaris Urbino, przeznaczony dla komunikacji miejskiej, produkowany od 2007 roku przez polską firmę Solaris Bus & Coach S.A. z Bolechowa koło Poznania. W 2008 roku wprowadzono do produkcji jego wydłużoną odmianę niskowejściową Solaris Alpino 8,9 LE.
  • Solaris Urbino 9 – niskopodłogowy autobus z serii Solaris Urbino, przeznaczony dla komunikacji miejskiej, produkowany przez polską firmę Neoplan Polska, a następnie Solaris Bus & Coach Sp. z o.o. z Bolechowa koło Poznania. Solaris Urbino 9 jest najmniejszym pojazdem rodziny Solaris Urbino.
  • Solaris Urbino 10 – niskopodłogowy autobus z serii Solaris Urbino, przeznaczony dla komunikacji miejskiej, produkowany od 2002 roku przez polską firmę Solaris Bus & Coach S.A. z Bolechowa koło Poznania. Obecnie produkowany jest model trzeciej generacji Urbino, ale jest to druga generacja Urbino 10.
  • Solaris Urbino 12 – niskopodłogowy autobus z serii Solaris Urbino przeznaczony dla komunikacji miejskiej, produkowany od 1999 roku przez polską firmę Solaris Bus & Coach S.A. z Bolechowa koło Poznania. Obecnie powstają modele trzeciej generacji. Od 2010 roku jest produkowana wersja z napędem hybrydowym, od 2013 roku będzie powstaje wersja z napędem wyłącznie elektrycznym.
  • Renault R312 — jeden z najpopularniejszych miejskich autobusów we Francji, produkowany w latach 1987–1997 w ilości ponad 4000 modeli (z czego 1600 autobusów dla Paryża), przez francuski koncern Renault.
    Model R312 powstał w wyniku prac nad obniżeniem podłogi w autobusach. Pierwszy prototyp zbudowany został w 1985 roku. Dla obniżenia podłogi silnik umieszczono poziomo na tylnym zwisie, co umożliwiło także dodanie trzecich drzwi. Zastosowane zostały także koła o mniejszym promieniu. Mimo to wejście do wnętrza pojazdu wciąż ograniczał jeden stopień. Uznano to jednak w ów czasach za sukces, który nie miał wtedy naśladowców.
    Dlatego nieprędko przystąpiono do budowy autobusu w 100% niskopodłogowego. Dopiero w 1995 roku zaprezentowany został w pełni niskopodłogowy model Agora, a dwa lata później — w 1997 — produkcję R312 zakończono.
  • Otoyol M50 — seria miejskich autobusów klasy MINI produkcji tureckiej firmy Otoyol. Autobusy te produkowane były na bazie samochodów ciężarowych na licencji Iveco. Produkowana była także odmiana M50, M24, krótsza od M50 o 65 cm i niższa o 18. Poza tym M50 zabiera większą liczbę pasażerów.
    Umieszczenie w tych autobusach silnika z przodu powoduje, że pierwsze drzwi przesunięte są za przednią oś, a drugie drzwi umieszczono na tylnym zwisie.
    Największą wadą tych minibusów jest bardzo wysoki poziom podłogi — 102 cm oraz wąskie drzwi, o szerokości 85 cm.
  • Jelcz M183M - niskopodłogowy autobus przegubowy Jelcza, przegubowy odpowiednik Jelcza M121M. Zastosowano w nim trzy osie portalowe (przednia typu Jelcz 65N, środkowa ZF AVN-132 oraz tylna - napędowa - ZF AV 132/90), a zbiornik paliwa umieszczono pomiędzy przegubem, a trzecimi drzwiami. Zastosowano też opracowany specjalnie do autobusów niskopodłogowych przegub typu Hübner HNGK 9.2. i silnik ułożony poziomo po lewej stronie za tylną osią. Dzięki tym zabiegom zyskano niską podłogę na całej długości pojazdu. Podwozie zaadaptowano z M181M; nadwozie zmieniono częściowo. Zastosowano między innymi równą linię okien, ale większość pozostałych elementów nie zmieniła się względem pierwowzoru.
  • Neoplan K4016TDautobus miejski produkowany w latach 1998-1999 przez firmę Neoplan Polska. Konstrukcyjnie zbliżony jest do modelu Neoplan Metroliner N4016TD, stanowił jego odświeżoną stylistycznie wersję. W przeciwieństwie do pozostałych modeli oferowanych przez Neoplan Polska, nie posiadający odpowiednika w ofercie niemieckiego koncernu Gottlob Auwärter, producenta autobusów pod marką "Neoplan". Produkcja rozpoczęła się w grudniu 1998 roku. Głównym celem opracowania modeli serii K, w tym "Neoplana K4016TD", było zebranie doświadczeń przez biuro projektowe firmy Neoplan Polska, przed planowanym wprowadzeniem zupełnie nowych własnych modeli, produkowanych od 1999 roku jako Solaris Urbino.