Prawosławie w Norwegii
Prawosławie w Norwegii jest związane głównie z mniejszościami rosyjską i grecką oraz z emigrantami napływającymi do Norwegii z krajów bałkańskich. Według statystyk rządowych, w 2020 r. Norwegię zamieszkiwało 28 544 wyznawców prawosławia[1].
.jpg)
Pierwsze ślady obecności edytuj
W XVI wieku na terenie dzisiejszej Norwegii, w jej północnych regionach, działał prawosławny misjonarz, św. Tryfon z Pieczengi. Prowadził on działalność misyjną wśród Lapończyków, odnosząc pewne sukcesy. Ślady prawosławia na tych terenach zanikły jednak na skutek działań Kościoła luterańskiego.
Obecność w XX w. i współcześnie edytuj
Rosyjski Kościół Prawosławny edytuj
Rosyjscy wyznawcy prawosławia pojawili się w Norwegii po rewolucji październikowej, na fali białej emigracji. W 1918 w Oslo zostało odprawione nabożeństwo żałobne ku czci rozstrzelanego cara Mikołaja II i jego rodziny. Okazjonalne nabożeństwa były odprawiane w Trondheim oraz w stolicy kraju. W 1996 w Oslo powstała parafia św. Olgi, która wykorzystywała dla swoich potrzeb dawny budynek konsulatu radzieckiego, a w 2003 zaadaptowała dawną luterańską kaplicę pogrzebową (obecnie jest to cerkiew Chrystusa Zbawiciela). Wśród parafian, obok Rosjan, jest również grupa konwertytów narodowości norweskiej. W następnych latach powstawały kolejne wspólnoty; w 2015 na terenie Norwegii działało 8 placówek duszpasterskich Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego – parafia św. Olgi w Oslo, parafia Zaśnięcia Matki Bożej w Barentsburgu (Spitsbergen), parafia Objawienia Pańskiego w Bergen, parafia św. Tryfona Pieczenskiego w Kirkenes (pozostająca pod zarządem i obsługiwana przez duchowieństwo eparchii murmańskiej), parafia św. Ireny w Stavanger, parafia św. Mikołaja w Tromsø, parafia św. Anny Nowogrodzkiej w Trondheim oraz norweskojęzyczny punkt duszpasterski Trójcy Świętej w Oslo[2][3]. Patriarsze Moskwy podlegał również działający w latach 2003–2013 skit św. Olafa w Folldal; tamtejsza kaplica została w 2014 r. przeniesiona do Stiklestad i od tego czasu jest świątynią filialną parafii w Trondheim[4][5][6].
Arcybiskupstwo Zachodnioeuropejskich Parafii Tradycji Rosyjskiej edytuj
W Norwegii działają też dwie parafie Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego podlegające Arcybiskupstwu Zachodnioeuropejskich Parafii Tradycji Rosyjskiej. Wchodzą w skład dekanatu skandynawskiego. Są to: parafia św. Hallvarda w Oslo i parafia Zwiastowania w Loddefjord[7].
Patriarchat Konstantynopolitański edytuj
Zachodnioeuropejski Egzarchat Parafii Rosyjskich edytuj
Na początku lat 30. XX wieku grupa wiernych prawosławnych narodowości rosyjskiej, podlegających dotąd parafii Przemienienia Pańskiego w Sztokholmie, podjęła starania na rzecz powołania samodzielnej parafii. Powstała ona w 1936 (w Oslo) i przyjęła wezwanie św. Mikołaja. W wyposażeniu prywatnego pomieszczenia zaadaptowanego na cele kultowe pomogli przedstawiciele Fińskiego Kościoła Prawosławnego. Parafia ta do 2018 r.[8] wchodziła w skład Zachodnioeuropejskiego Egzarchatu Parafii Rosyjskich. Do 1952 w parafii pracował wyłącznie kler rosyjski. Do parafii przez krótki czas należała nieistniejąca już kaplica na wyspie Helgoya. Egzarchatowi podlegał też męski monaster św. Tryfona Pieczenskiego w okolicy Hurdal (na północ od Oslo). W 2019 r. parafia św. Mikołaja w Oslo przyjęła jurysdykcję Patriarchatu Serbskiego[9].
Metropolia Szwecji i całej Skandynawii edytuj
W 1965 z inicjatywy mniejszości greckiej w Norwegii powstała parafia Zwiastowania w Oslo, która od 1992 posiada wolnostojącą cerkiew. Podlega ona metropolii szwedzkiej Patriarchatu Konstantynopola, językiem liturgicznym jest grecki, tej narodowości jest większość wiernych.
Serbski Kościół Prawosławny edytuj
W Oslo od 1992 istnieje parafia św. Bazylego z Ostroga, podlegająca eparchii brytyjsko-skandynawskiej. Jej parafianami są głównie uchodźcy oraz emigranci z krajów bałkańskich, co czyni z niej najszybciej rozwijającą się prawosławną placówkę duszpasterską w Norwegii. Kler pracujący w parafii okazjonalnie organizuje również nabożeństwa poza stolicą. Językiem liturgicznym jest cerkiewnosłowiański.
Od 2019 r. w jurysdykcji Patriarchatu Serbskiego znajduje się również parafia św. Mikołaja w Oslo[9].
Rumuński Kościół Prawosławny edytuj
Podległa patriarsze Rumunii parafia wykorzystuje w swojej pracy budynek greckiej cerkwi w Oslo. Nabożeństwa odbywają się w języku rumuńskim, są odprawiane okazjonalnie przez kler przybyły z parafii w Göteborgu.
Bułgarski Kościół Prawosławny edytuj
W Norwegii istnieje jedna parafia bułgarska (z językiem cerkiewnosłowiańskim), również działająca w Oslo w cerkwi Zwiastowania. Podobnie jak parafia rumuńska, a w odróżnieniu od pozostałych prawosławnych jurysdykcji w Norwegii, posługuje się kalendarzem gregoriańskim.
Przypisy edytuj
- ↑ Religious communities and life stance communities. Members of Christian communities outside the Church of Norway, by religious communities, contents and year 2006–2020 → 2020 → The Orthodox Church. ssb.no/en. [dostęp 2021-08-15]. (ang.).
- ↑ Русская Православная Церковь в Норвегии
- ↑ Зарубежные учреждения Московского Патриархата – Норвегия
- ↑ Праздник св.Николая в часовне св.Олафа в Фоллдале. ortodoksnorge.no, 23 maja 2013. [dostęp 2021-08-15]. (ros.).
- ↑ Строительство часовни в Стиклестаде. ortodoksnorge.no, 12 sierpnia 2014. [dostęp 2021-08-15]. (ros.).
- ↑ Kirkehistorie skrevet på Stiklestad. nrk.no, 16 października 2014. [dostęp 2021-08-15]. (norw.).
- ↑ Deanery of Scandinavia. archeveche.eu. [dostęp 2022-03-02]. (ang.).
- ↑ ks. Paweł Cecha: Decyzje Synodu Patriarchatu Konstantynopola. cerkiew.pl, 30 listopada 2018. [dostęp 2018-12-02].
- ↑ a b Holy Nikolai Orthodox Church in Norway – Othodox Christianity in Norway. ortodoks.org. [dostęp 2019-09-16]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Histoire de l'Église orthodoxe en Europe occidentale au 20ème siècle, Paris, Dialogue entre orthodoxes, 2005, ISBN 83-89396-16-5