Projekt Gutenberg – inicjatywa polegająca na udostępnianiu w Internecie elektronicznych wersji książek istniejących w wersji papierowej, których prawa autorskie wygasły[1].

Projekt Gutenberg
Ilustracja
Logo inicjatywy Project Gutenberg
Państwo

 Stany Zjednoczone

Data założenia

1971

Strona internetowa
Zrzut ekranu pierwszej strony głównej Projektu Gutenberg

Według danych z roku 2016 projekt udostępnił ponad 50 000 wolnych książek elektronicznych[2].

Prawa autorskie edytuj

Teksty umieszczone w sieci w ramach projektu nie są chronione prawami autorskimi, ponieważ nigdy nie były tymi prawami obłożone (najstarsze teksty) lub prawa te wygasły. Część tekstów, która chroniona jest prawami autorskimi, została umieszczona w zasobach projektu za zgodą właścicieli tych praw. Ponieważ serwery Projektu Gutenberg znajdują się w Stanach Zjednoczonych, o tym, czy dany tekst może znaleźć się w projekcie, decydują zasady amerykańskiego prawa autorskiego. Zgodnie z obowiązującym obecnie (2020) prawem do domeny publicznej w Stanach Zjednoczonych należą książki wydane przed 1925 rokiem[3][4]. Ponieważ książki wydane w USA w 1925 roku od 1 stycznia 2020 nie są objęte ochroną, w bibliotece Gutenberg większość zbiorów pochodzi sprzed 1924 roku[3].

Historia przedsięwzięcia edytuj

Projekt Gutenberg został rozpoczęty w roku 1971 przez Michaela Harta znanego jako wynalazca książki elektronicznej. W roku tym, z okazji Dnia Niepodległości, Hart otrzymał darmowo wydrukowaną kopię Amerykańskiej Deklaracji Niepodległości[5]. To zainspirowało go do przepisania dokumentu do komputera i rozesłania go do innych użytkowników sieci komputerowej. Cyfryzacja i dystrybucja literatury w formie elektronicznej stała się celem jego życia na kolejnych 40 lat.

W październiku 2023 firma Microsoft wraz z Google, MIT oraz projektem Gutenberg użyło sztucznej inteligencji do stworzenia nagrań 5 tysięcy audiobooków na podstawie zasobów projektu Gutenberg. Jest to około 35 tysięcy godzin nagrań[6].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Project Gutenberg, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-03-30] (ang.).
  2. Project Gutenberg: Main Page. 2016-04-09. [dostęp 2016-04-09]. (ang.).
  3. a b Project Gutenberg, Project Gutenberg [dostęp 2020-06-05] (ang.).
  4. Nick Douglas, These 1924 Copyrighted Works Enter the Public Domain in 2020, 4 listopada 2019 [dostęp 2020-06-05].
  5. Obituary for Michael Stern Hart
  6. David Cassel: Microsoft AI Records 5,000 Audiobooks for Project Gutenberg. The New Stack, 2023-10-15. [dostęp 2023-11-05].

Linki zewnętrzne edytuj