Psałterz Huntera – bogato iluminowany XII-wieczny łaciński psałterz, znajdujący się w zbiorach biblioteki uniwersyteckiej Uniwersytetu w Glasgow (sygnatura MS Hunter 229).

Karta z miniaturą przedstawiającą stworzenie Adama i grzech pierwszych rodziców

Manuskrypt liczy ponad 200 welinowych kart[1]. Księgę otwiera kalendarz, ozdobiony przedstawieniami prac związanych z danymi miesiącami oraz wizerunkami znaków zodiaku[2]. Po kalendarzu następuje seria 13 całostronicowych miniatur, wykonanych pod wyraźnym wpływem iluminatorstwa francuskiego, przedstawiających sceny ze Starego i Nowego Testamentu oraz apokryficznej opowieści o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny[3]. Psałterz rozpoczyna się miniaturą przedstawiającą króla Dawida i ozdobiony jest szeregiem ozdobnych inicjałów przedstawiających różne scenki. Wyjątkowy dla sztuki średniowiecznej jest inicjał na stronie 94r, przedstawiający dwóch benedyktynów ssących pierś kobiety wyobrażającej Matkę-Kościół[3]. Tekst zapisany został pismem protogotyckim, ręką jednego skryby[2]. Na ostatnich trzynastu stronach księgi znajdują się dopisane w XIII wieku modlitwy oraz przepis na amulet przeciwko epilepsji[2].

Księga powstała w Anglii około 1170 roku, prawdopodobnie w Yorku, Lincoln lub Canterbury[3]. Ponieważ w kalendarzu brak jest wspomnienia kanonizowanego w 1173 roku Tomasza Becketa, musiała powstać przed tą datą[2]. Proweniencja manuskryptu jest przedmiotem sporów wśród uczonych. Zdaniem Jonathana Greenlanda został on wykonany dla szlachcica z Yorkshire Rogera de Mowbraya, chociaż zdaniem innych analiza ikonograficzna iluminacji wskazuje, iż odbiorcą księgi był zakon augustianów[2][3]. W XVIII wieku psałterz stanowił część kolekcji Williama Huntera (1718-1783), która od 1807 roku stanowi własność Uniwersytetu w Glasgow[1].


Przypisy edytuj

  1. a b The Hunterian Psalter. gla.ac.uk. [dostęp 2015-02-10]. (ang.).
  2. a b c d e The Hunterian Psalter. gla.ac.uk. [dostęp 2015-02-10]. (ang.).
  3. a b c d The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. edited by Colum Hourihane. T. 3. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 366.