Pterostichus diligens
Pterostichus diligens – gatunek chrząszcza z rodziny biegaczowatych i podrodziny dzierowatych.
| Pterostichus diligens | |||||
| (Sturm, 1824) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Nadplemię | |||||
| Plemię | |||||
| Podplemię | |||||
| Rodzaj | |||||
| Podrodzaj | |||||
| Gatunek |
Pterostichus (Phonias) diligens | ||||
| |||||
Taksonomia edytuj
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1824 roku przez Jacoba Sturma pod nazwą Platysma diligens[1].
Morfologia edytuj
Chrząszcz o wydłużonym ciele długości od 4,5[2] do 6,2 mm[3]. Ubarwienie ma smoliste z czerwonobrunatnymi czułkami, głaszczkami i odnóżami, niekiedy z pierwszym członem czułków jaśniejszym, czerwonobrązowym[3]. Czułki i odnóża nie są jak na przedstawiciela rodzaju szczególnie wydłużone[2].
Głowa nie jest wyraźnie za oczami przewężona i ma dwie pary szczecinek nadocznych (supraorbitalnych), a część nasadową wyraźnie mikrorzeźbioną. Trzeci człon czułków poza szczecinkami dotykowymi pozbawiony jest owłosienia[4].
Przedplecze jest w zarysie sercowate, o krawędziach bocznych silnie[3][2], krócej niż u P. strenuus, w tylnej części wklęśle zafalowanych[2], a krawędzi nasadowej znacznie węższej od podstawy pokrywy[3]. Ma ono część tylną krótszą niż u P. strenuus[4], niezaokrąglone, ostre kąty tylne[4][3][2], powierzchnię mikrorzeźbioną i na dysku lekko szagrynowaną[4] oraz jedną parę[4][2] dużych, głębokich i grubo punktowanych dołków przypodstawowych. Wszystkie szczecinki przedplecza są brzeżne[4].
Pokrywy są bardziej niż u P. strenuus matowe[3], nieco bardziej niż u P. apfelbecki spłaszczone[4], całkowicie u podstawy obrzeżone[4][3][2], o wyraźnie zaznaczonych barkach[2], długich[4][2] i głębokich, pozbawionych punktów pępkowatych rządkach przytarczkowych[4] oraz głębokich i prawie pozbawionych punktowania rzędach, z których siódmy pozostaje wgłębiony i wyraźny aż do szczytu[3]. Występuje od dwóch do pięciu (zwykle trzy) chetoporów (punktów szczecinkowych) dyskalnych w trzecim międzyrzędzie[3], z których pierwszy leży nie dalej niż w ⅓ długości pokrywy[4], a rzadko obecny jest także pojedynczy chetopor dyskalny w międzyrzędzie pierwszym i piątym. Chetopory te nie są powiększone ani pogłębione. Występują zarówno osobniki długoskrzydłe, jak i o tylnej parze skrzydeł skróconej[3].
Spód przedplecza i boki przedpiersia są niepunktowane, ale wskutek wyraźnego szagrynowania jedwabiście lśniące[4][3][2]. Krętarze tylnej pary odnóży osiągają niemal połowę długości ud[2]. Stopy wszystkich par mają pozbawione podłużnych bruzd środkowych powierzchnie grzbietowe oraz porośnięte szczecinkami spody ostatnich członów[4][3][2].
Ekologia i występowanie edytuj
Owad rozmieszczony od nizin po góry[3]. Higrofil. Zamieszkuje siedliska wilgotne i ocienione, w tym wilgotne i zalewowe lasy, porośnięte roślinnością pobrzeża wód, torfowiska, pobliskie wodzie łąki i mokradła[3][5]. Preferuje podłoże kwaśne[3], unika natomiast czystych piasków i glin[5].
Chrząszcz ten jest gospodarzem grzyba Laboulbenia argutoris z rzędu owadorostowców[6].
Gatunek palearktyczny o eurosyberyjskim typie rozsiedlenia[3]. W Europie znany jest z Hiszpanii, Islandii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Liechtensteinu, Austrii, Włoch, Danii (w tym z Wysp Owczych), Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej oraz europejskiej części Rosji. W Azji podawany jest z syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, anatolijskiej części Turcji, Gruzji i Japonii[7][8]. Na północ sięga aż za koło podbiegunowe[5].
Przypisy edytuj
- ↑ J. Sturm: Deutschlands Fauna in Abbildungen nach der Natur mit Beschrei-bungen. V. Abtheilung. Die Insecten. Fünftes Bändchen. Käfer. Nürnberg: J. Sturm, 1824, s. 81.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Jürgen Trautner, Kartin Geigenmüller: Tiger Beetles, Ground Beetles. Ilustrated Key to the Cicindellidae and Carabidae of Europe. Josef Margraf, 1987, s. 40-47, 61-69, 232-255.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Karel Hůrka: Carabidae of the Czech and Slovak Republics. Zlin: Kabourek, 1996, s. 36-44, 258-264.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Von Arved Lompe: Gattung Pterostichus Bonelli 1810. [w:] Käfer Europas [on-line]. 2021. [dostęp 2024-02-24].
- ↑ a b c Bolesław Burakowski, Maciej Mroczkowski, Janina Stefańska, Chrząszcze – Coleoptera. Biegaczowate – Carabidae, część 2, „Katalog Fauny Polski”, 3, 13, Warszawa: Instytut Zoologiczny Polskiej Akademii Nauk, 1974.
- ↑ Janina Woroniecka-Siemaszko, Wincenty Siemaszko. Owadorosty polskie i palearktyczne, II. „Polskie Pismo Entomologiczne”. 10 (3-4), s. 149-188, 1932(1931).
- ↑ Wolfgang Lorenz, Pterostichus (Phonias) diligens (Sturm, 1824), O. Bánki i inni red. [online], Catalogue of Life Checklist, 29 lipca 2021 [dostęp 2024-02-24].
- ↑ Y. Bousquet, Pterostichini, [w:] Ivan Löbl, Aleš Smetana (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume I. Archostemata - Myxophaga - Adephaga, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2003, s. 485-516, ISBN 87-88757-73-0.