Puccinia helianthi
Puccinia helianthi Schwein. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny, pasożytujący na kilku rodzajach roślin z rodziny astrowatych: słoneczniku (Helianthum), rzepieniu (Xanthium) i Iva[2]. Wywołuje u nich chorobę zwaną rdzą[3] (u słonecznika jest to rdza słonecznika[4]).
 Uredinia na liściu słonecznika zwyczajnego | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Puccinia helianthi |
| Nazwa systematyczna | |
| Puccinia helianthi Schwein. Schr. naturf. Ges. Leipzig 1: 73 (47 of repr.) (1822) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Morfologia i rozwój edytuj
Jest pasożytem jednodomowym, tzn. cały jego cykl rozwojowy odbywa się na jednym żywicielu. Jest wąskim oligofagiem, występującym na zaliczanych do kilku rodzajów gatunkach roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae)[2]. Jest rdzą pełnocyklową, wytwarzającą wszystkie 5 typowych dla rdzowców rodzajów zarodników. W okresie wegetacyjnym na porażonych roślinach wytwarzane są spermacja, ecjospory, urediniospory i teliospory, od jesieni do wiosny na obumarłych resztkach porażonych roślin wytwarzane są bazydiospory, które wiosną dokonują infekcji pierwotnej porażając młode rośliny. Latem urediniospory dokonują infekcji wtórnych rozprzestrzeniając chorobę[6].
Ecja, uredinia i telia występują przeważnie na dolnej stronie liści porażonych roślin. Ecja kubkowate, uredinia jasnobrązowe, telia ciemnobrązowe. Urediniospory o 2 porach rostkowych. Teliospory dwukomórkowe o trwałej szypułce długości do 120 μm[2].
Występowanie edytuj
Gatunek rozprzestrzeniony na całym świecie[7]. Jego żywicielami są: słonecznik zwyczajny (Helianthus annuus), słonecznik ogórkolistny (Helianthus cucumerifolius), Helianthus atrorubens, Helianthus giganteus[8], Helianthus debilis, słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus), Iva xanthifolia, rzepień pospolity (Xanthium strumarium)[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Index Fungorum [online], indexfungorum.org [dostęp 2018-03-10] (ang.).
- ↑ a b c d Plant Parasites of Europe [online] [dostęp 2018-03-10] (ang.).
- ↑ Joanna Marcinkowska: Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii. Warszawa: PWRiL, 2012. ISBN 978-83-09-01048-7.
- ↑ red. Ewa Jajor, Marek Mrówczyñski. Metodyka integrowanej ochrony słonecznika dla producentów Program wieloletni 2011-2015. Instytut Ochrony Roślin. Państwowy Instytut Badawczy, Uniwersytet Przyrodniczy, Poznań. isbn=978-83-89867-74-2
- ↑ Species Fungorum. speciesfungorum.org. [dostęp 2018-03-03]. (ang.).
- ↑ Sunflower rust [online] [dostęp 2018-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-01].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2018-03-10].
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4