Puccinia sorghi

gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)

Puccinia sorghi Schwein. – gatunek grzybów z rodziny rdzowatych (Pucciniaceae)[1]. Grzyb mikroskopijny pasożytujący na roślinach z rodzajów szczawik, kukurydza, sorgo, Euchlaena. Na kukurydzy wywołuje chorobę o nazwie rdza kukurydzy[2].

Puccinia sorghi
Ilustracja
Uredinia na liściu kukurydzy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

rdze

Rząd

rdzowce

Rodzina

rdzowate

Rodzaj

rdza

Gatunek

Puccinia sorghi

Nazwa systematyczna
Puccinia sorghi Schwein.
Trans. Am. phil. Soc., New Series 4(2): 295 (1832) [1834]

Systematyka i nazewnictwo edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Puccinia, Pucciniaceae, Pucciniales, Incertae sedis, Pucciniomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1832 r. Lewis David von Schweinitz na liściach kukurydzy (Zea) i sorga (Sorghum) w stanie Dakota Południowa w USA[1].

Synonimy[3]:

  • Aecidium oxalidis Thüm. 1876
  • Dicaeoma sorghi (Schwein.) Kuntze 1898
  • Puccinia maydis Bérenger 1844
  • Puccinia zeae Bérenger 1851

Morfologia i cykl życiowy edytuj

Jest rdzą pełnocyklową i pasożytem dwudomowym, tzn, że jego cykl życiowy odbywa się na dwóch gatunkach żywicieli. Spermogonia i ecja rozwijają się na różnych gatunkach szczawików, a uredinia i telia na kukurydzy, sorgu, Euchlaena[4].

Spermogonia (pyknidia) po 6 w kolistych skupiskach o średnicy do 0,5 mm. Ecja pojawiają się dopiero na opadłych, porażonych liściach, otaczając sporogonia strefą o szerokości do 2 mm. Są miseczkowate, mają średnicę 0,15–0,2 mm. Ecjospory kuliste lub elipsoidalne o średnicy 15–24 μm i hialinowych lub brunatnych ścianach o grubości 1–2 μm. Uredia rdzawe, nieregularnie rozproszone na obydwu stronach liści, okrągłe, o średnicy około 1 mm, lub wydłużone, o szerokości do 10 mm. Urediospory kuliste lub elipsoidalne, o rozmiarach 24–29 × 22–29 μm. Mają delikatnie kolczaste ściany o bursztynowej barwie i grubości 1,5–2 μm. Pory rostkowe 3–4 w okolicy równika. Telia podobne, jak uredia, ale czarne. Teliospory elipsoidalne, cylindryczne lub maczugowate, o wierzchołkach tępych lub zaostrzonych, dwukomórkowe, zazwyczaj nieco zwężone na przegrodzie. Mają rozmiar 35–50 × 16–23 μm, ściany umbrowe, gładkie, o grubości 1–1,5 μm na bokach i 3–6 μm na wierzchołkach. Trzonek jasnożółty o długości do 80 μm[4].

Występowanie edytuj

Puccinia sorghi występuje na całym świecie[5]. Rozprzestrzenia się wraz z uprawą kukurydzy[2].

Sporogonia i ecja występują na około 30 gatunkach z rodzaju szczawik Oxalis (na niektórych tylko w wyniku sztucznej inokulacji). Uredia i telia na Euchlaena mexicana, Euchlaena perennis, kukurydzy zwyczajnej Zea mays[4] i na sorgu Sorghum[1].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Index Fungorum. indexfungorum.org. [dostęp 2018-03-17]. (ang.).
  2. a b Występowanie chorób liści kukurydzy w Polsce, czy wzrasta ich znaczenie?. [dostęp 2018-03-17].
  3. Species Fungorum. speciesfungorum.org. [dostęp 2018-03-17]. (ang.).
  4. a b c Mycobank. Puccinia sorghi. [dostęp 2018-03-17].
  5. Discover Life Maps. [dostęp 2018-03-17].