Pustelnik płowy
Pustelnik płowy[4][5] (Phaethornis syrmatophorus) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), występujący w północno-zachodniej części Ameryki Południowej. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[3].
| Phaethornis syrmatophorus[1] | |||
| Gould, 1852 | |||
.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
pustelnik płowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Systematyka edytuj
Pierwszego naukowego opisu gatunku – na podstawie holotypu pochodzącego z zachodniego Ekwadoru – dokonał angielski przyrodnik John Gould w 1852 roku, nadając mu nazwę Phaethornis syrmatophora[2]. Wyróżnia się dwa podgatunki[6][7].
- P. s. syrmatophorus Gould, 1852 – pustelnik płowy[4]
- P. s. columbianus Boucard, 1891 – pustelnik pomarańczowy[4].
Opisano dwa inne, nieuznawane obecnie podgatunki – berlepschi (jego opis sporządzono w oparciu o młodocianego osobnika z podgatunku nominatywnego) oraz huallagae (opisany z północnego Peru, zsynonimizowany z columbianus)[6].
Morfologia edytuj
Średniej wielkości koliber o długim i wyraźnie zakrzywionym dziobie. Górna szczęka czarna, dolna jasnoczerwona z ciemnym końcem. Dziób samic jest trochę bardziej zakrzywiony. Wierzch ciała głównie brązowawo-zielony[8]. Gardło, szyja, pierś, brzuch i boki płowopomarańczowe. Czarny ogon z pomarańczowymi zakończeniami sterówek, centralne sterówki mocno wydłużone z białymi końcówkami. Kantarek i pasek oczny czarniawe. Brwi białawo-płowożółte[8], pasek policzkowy białawy od dzioba do pomarańczowego przy szyi. Wyraźny czarny wąsik[9]. Młodociane mają bladoochrowe końcówki piór. Długość ciała około 14 cm, masa ciała 5–7 g[6][10].
Zasięg występowania edytuj
Pustelnik płowy występuje na terenach górskich położonych głównie na wysokości od 1000 do 2300 m n.p.m.[6] (według różnych źródeł są to: 1000–2400 m n.p.m.[3][11], 1200–2200 m n.p.m.[8]). Sporadycznie występuje niżej – do wysokości 750 m n.p.m. oraz wyżej – do 3100 m n.p.m.[6][11] Jest gatunkiem osiadłym. Poszczególne podgatunki występują:
- P. s. syrmatophorus – na zachodnich stokach kolumbijskich Andów (w szczególności w departamencie Cauca w dolinie Patía) oraz lokalnie do południowo-zachodniego Ekwadoru.
- P. s. columbianus – w centralnych i wschodnich Andach w Kolumbii, na południe przez wschodnie stoki Andów w Ekwadorze po północne Peru (region San Martín)[6][10].
Ekologia edytuj
Jego głównym habitatem jest podszycie górskich lasów deszczowych, czasami występuje na ich obrzeżach oraz w gęstych lasach wtórnych. Odżywia się głównie nektarem i małymi stawonogami w niskich partiach lasu[6].
Rozmnażanie edytuj
Okres lęgowy nie jest dokładnie określony. Stwierdzono, że w Kolumbii jest to okres od marca do sierpnia i grudzień. Buduje gniazda w kształcie stożka zwisającego na końcu dużego liścia. Zbudowane są one z miękkich włókien roślinnych, suchych liści i części paproci. W lęgu zazwyczaj 2 białe jaja[6].
Status edytuj
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN pustelnik płowy jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) od 2004 roku[11]. Liczebność populacji nie została oszacowana, gatunek ten opisywany jest jako dosyć pospolity. Trend liczebności populacji nie jest znany[3][12]. Zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 564 tys. km²[11].
Przypisy edytuj
- ↑ Phaethornis syrmatophorus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Denis Lepage: Tawny-bellied Hermit Phaethornis syrmatophorus Gould, 1852 – synonyms. Avibase. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
- ↑ a b c d Phaethornis syrmatophorus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 - kolibrowate - Hummingbirds (wersja: 2021-07-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-10-16].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 144, 1999.
- ↑ a b c d e f g h C. Hinkelmann & P.F.D. Boesman: Tawny-bellied Hermit Phaethornis syrmatophorus, version 1.0. [w:] Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana, Editors) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-10]. (ang.).
- ↑ a b c Begazo, A. (Ed.): Tawny-bellied Hermit (Phaethornis syrmatophorus). Peru Aves, 2021. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
- ↑ Tawny-bellied Hermit Phaethornis syrmatophorus. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, 2021. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
- ↑ a b Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.): Handbook of the Birds of the World. T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 543. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).
- ↑ a b c d Tawny-bellied Hermit Phaethornis syrmatophorus, Data table and detailed info. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
- ↑ Tawny-bellied Hermit Phaethornis syrmatophorus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-10-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].