Różanka europejska

Różanka europejska
	Rhodeus amarus
	Bloch, 1782
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Infratyp	żuchwowce
Gromada	promieniopłetwe
Nadrząd	otwartopęcherzowe
Rząd	karpiokształtne
Nadrodzina	Cyprinoidea
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Rhodeus
Gatunek	różanka europejska
Synonimy
	Cyprinus amarus Bloch, 1782; Rhodeus sericeus amarus (Bloch, 1782); Rhodeus lucinae Walecki, 1863; Rhodeus genitalis Walecki, 1863; Rhodeus sericeus (non Pallas, 1776); Rhodeus amarus meridionalis (non Karaman, 1924);
	Cyprinus amarus Bloch, 1782; Rhodeus sericeus amarus (Bloch, 1782); Rhodeus lucinae Walecki, 1863; Rhodeus genitalis Walecki, 1863; Rhodeus sericeus (non Pallas, 1776); Rhodeus amarus meridionalis (non Karaman, 1924);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Różanka europejska^[3] (Rhodeus amarus) – gatunek ryby karpiokształtnej z rodziny karpiowatych^[4]^[5].

Występowanie i środowisko

Ryba obecna w środkowej i wschodniej Europie, a także w Azji Mniejszej. Obserwowana w basenie Morza Północnego, południowego Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego, zachodniego i południowego Morza Kaspijskiego i Morza Egejskiego (od dorzecza Maricy do dorzecza Strumy^[5], także w dorzeczu Pinios^[2]). W basenie Morza Śródziemnego widywana tylko w północnej części dorzecza Rodanu i w dorzeczu Drinu^[5]. Notowana z Albanii, Austrii, Białorusi, Belgii, Bośni i Hercegowiny, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogóry, Czech, Francji, Grecji, Holandii^[2], Iranu^[5], Litwy, Luksemburga^[2], Łotwy^[5]. Macedonii, Mołdawii, Niemiec, Polski, Rosji, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii, Szwajcarii, Węgier, Włoch, Turcji i Ukrainy^[2]. Introdukowana w Armenii, Danii, Estonii i Wielkiej Brytanii^[5]. W dolnym Rodanie i w dorzeczach na zachód od Sekwany, także w południowej Rosji w dorzeczach Donu i Kubania uważana za gatunek inwazyjny^[2]. W podziale na regiony rybołówstwa FAO (ang. FAO Major Fishing Areas) znana jedynie z regionu śródlądowych wód europejskich (nr regionu 05) i śródlądowych wód azjatyckich (04). Zasięg jej występowania w rozciągłości południkowej zamyka się w obszarze 60°N–40°N^[5].

Jest słodkowodną rybą bentopelagiczną, choć znane są słonawowodne populacje z Turcji^[5].

Morfologia

Osiąga maksymalnie 11,2 cm długości całkowitej (TL), przeważnie około 5 cm TL. Płetwa grzbietowa zbudowana z 3 promieni ciernistych i 8–10 promieni miękkich. Płetwa odbytowa, podobnie jak płetwa grzbietowa, rozpostarta na 3 promieniach twardych i 8–10 promieniach miękkich. Płetwę ogonową tworzy 19–20 promieni miękkich. W płetwach piersiowych 1 kolec i 10–12 promieni miękkich; w płetwach brzusznych 2 kolce i 6–7 promieni miękkich. Kręgosłup zbudowany z 34–36 kręgów. W linii bocznej 33–45 łusek. 8–9 wyrostków filtracyjnych na pierwszym łuku skrzelowym^[5].

Rozród

Dojrzałość płciową osiąga przy długości średnio 5,5 cm. Dożywa pięciu lat. Tarło odbywa się czystych, wolno płynących bądź stałych wodach, zazwyczaj z mulistym dnem. Samica składa jaja do wnętrza muszli małży. Samiec dostarcza nasienie do środka skorupy, zrzucając je w komin powietrza, który wytwarza oddychający, zasysający powietrze mięczak. Narybek pozostaje w muszli aż do pierwszych oznak samodzielności. Okres tarłowy przypada na miesiące ciepłe, z reguły od kwietnia do sierpnia^[5].

Przypisy

↑ Rhodeus amarus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2019-06-04] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f J.J. Freyhof J.J., M.M. Kottelat M.M., Rhodeus amarus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2008, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T135635A4167105.en [dostęp 2019-06-04] (ang.).
↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
↑ R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2019-06-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Rhodeus amarus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 2019-06-04]

[itis-1] Rhodeus amarus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2019-06-04] (ang.).

[iucn-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f J.J. Freyhof J.J., M.M. Kottelat M.M., Rhodeus amarus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2008, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2008.RLTS.T135635A4167105.en [dostęp 2019-06-04] (ang.).

[Grabda-3] Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby – Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.

[Eschmeyer-4] R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2019-06-01]. (ang.).

[fishbase-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Rhodeus amarus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 2019-06-04]

[3]

[4]

[5]

[1]

[2]