Równina Iławska

mezoregion Pojezierza Iławskiego

Równina Iławska (314.93) – mezoregion fizycznogeograficzny w północnej Polsce, położony południowo-wschodniej części Pojezierza Iławskiego, w okolicach Iławy, na styku województwa warmińsko-mazurskiego i pomorskiego. Obejmuje cenny przyrodniczo obszar z dobrze wykształconym systemem jezior rynnowych i z najdłuższym jeziorem w PolsceJeziorakiem (długość 27,5 km)[1].

Równina Iławska
Ilustracja
Jezioro Jeziorak
Megaregion

Pozaalpejska Europa Środkowa

Prowincja

Niż Środkowoeuropejski

Podprowincja

Pojezierza Południowobałtyckie

Makroregion

Pojezierze Iławskie

Mezoregion

Równina Iławska

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Polska:
woj. warmińsko-mazurskie
woj. pomorskie

Równina Iławska została wyodrębniona z makroregionu Pojezierza Iławskiego jako mezoregion z indeksem 314.93 w ramach wieloautorskiej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski opublikowanej w 2018 roku[2].

Środowisko przyrodnicze

edytuj

Region zajmuje powierzchnię 544 km²[1]. Graniczy z Pojezierzem Dzierzgońsko-Morąskim, Pojezierzem Łasińskim, Pojezierzem Brodnickim, Doliną Drwęcy oraz Równiną Olsztynka[2]. Krajobraz równinno-pojezierny. Budują go rozległe i płaskie, piaszczysto-żwirowe równiny sandrowe porozcinane rynnami polodowcowymi, w których usadowiły się jeziora. Rzeźba terenu bywa niekiedy urozmaicona płatami falistych wysoczyzn morenowych, z których największa osiąga wyniosłość 134 m n.p.m.[1]

Wskaźnik jeziorności jest tu jednym z najwyższych wśród polskich mezoregionów. Poza Jeziorakiem (powierzchnia 31,5 km²), największe jeziora to: Jezioro Płaskie (6,3 km²), Gil Wielki (5,4 km²), Łabędź (3,1 km²), Jezioro Bądzkie (1,4 km²). Głównymi ciekami regionu są Osa i Iławka. Ziemie są zazwyczaj mało urodzajne, przeważają wykształcone na piaskach gleby płowe, choć występują też gleby brunatne użytkowane rolniczo. W pokryciu terenu dominują lasy. Przyroda jest chroniona w formie Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego i w rezerwatach: Iłgi, Czerwica, Gaudy, Jasne. Największym ośrodkiem osadniczym jest miasto Iława[1].

Różnice w podziałach geograficznych

edytuj

W powszechnie używanej przed 2018 rokiem regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego, makroregion Pojezierza Iławskiego nie został podzielony na mezoregiony[3]. W 2011 roku geograf Rafał Kot (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) w obrębie Pojezierza Iławskiego wyróżnił trzy mezoregiony – Równinę Iławską z bardziej monotonną, równinną rzeźbą terenu i większym udziałem piasków w strukturze podłoża, a także z większą lesistością; oraz przedzielone doliną Liwy Pojezierze Dzierzgońsko-Morąskie i Pojezierze Łasińskie, gdzie dominują pola uprawne i przeważa rzeźba wysoczyznowa założona na utworach gliniastych[4]. Podział tego badacza przyjęto w wieloautorskiej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku[2].

Zobacz też

edytuj
Zobacz też kategorię: Jeziora na Równinie Iławskiej.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Mariusz Kistowski i inni, Pojezierze Iławskie (314.9), [w:] Andrzej Richling i inni red., Regionalna geografia fizyczna Polski, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 147–153.
  2. a b c Jerzy Solon i inni, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91 (2), 2018, s. 143–170 (ang.).
  3. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 46, 91–92.
  4. Rafał Kot, Propozycja weryfikacji regionalizacji fizycznogeograficznej Polski na przykładzie wybranych regionów Niżu Polskiego, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 29, 2011, s. 29–39.

Linki zewnętrzne

edytuj