Równina Iławska
Równina Iławska (314.93) – mezoregion fizycznogeograficzny w północnej Polsce, położony południowo-wschodniej części Pojezierza Iławskiego, w okolicach Iławy, na styku województwa warmińsko-mazurskiego i pomorskiego. Obejmuje cenny przyrodniczo obszar z dobrze wykształconym systemem jezior rynnowych i z najdłuższym jeziorem w Polsce – Jeziorakiem (długość 27,5 km)[1].
 Jezioro Jeziorak | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Równina Iławska |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Równina Iławska została wyodrębniona z makroregionu Pojezierza Iławskiego jako mezoregion z indeksem 314.93 w ramach wieloautorskiej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski opublikowanej w 2018 roku[2].
Środowisko przyrodnicze edytuj
Region zajmuje powierzchnię 544 km²[1]. Graniczy z Pojezierzem Dzierzgońsko-Morąskim, Pojezierzem Łasińskim, Pojezierzem Brodnickim, Doliną Drwęcy oraz Równiną Olsztynka[2]. Krajobraz równinno-pojezierny. Budują go rozległe i płaskie, piaszczysto-żwirowe równiny sandrowe porozcinane rynnami polodowcowymi, w których usadowiły się jeziora. Rzeźba terenu bywa niekiedy urozmaicona płatami falistych wysoczyzn morenowych, z których największa osiąga wyniosłość 134 m n.p.m.[1]
Wskaźnik jeziorności jest tu jednym z najwyższych wśród polskich mezoregionów. Poza Jeziorakiem (powierzchnia 31,5 km²), największe jeziora to: Jezioro Płaskie (6,3 km²), Gil Wielki (5,4 km²), Łabędź (3,1 km²), Jezioro Bądzkie (1,4 km²). Głównymi ciekami regionu są Osa i Iławka. Ziemie są zazwyczaj mało urodzajne, przeważają wykształcone na piaskach gleby płowe, choć występują też gleby brunatne użytkowane rolniczo. W pokryciu terenu dominują lasy. Przyroda jest chroniona w formie Parku Krajobrazowego Pojezierza Iławskiego i w rezerwatach: Iłgi, Czerwica, Gaudy, Jasne. Największym ośrodkiem osadniczym jest miasto Iława[1].
Różnice w podziałach geograficznych edytuj
W powszechnie używanej przed 2018 rokiem regionalizacji fizycznogeograficznej Polski według Jerzego Kondrackiego, makroregion Pojezierza Iławskiego nie został podzielony na mezoregiony[3]. W 2011 roku geograf Rafał Kot (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu) w obrębie Pojezierza Iławskiego wyróżnił trzy mezoregiony – Równinę Iławską z bardziej monotonną, równinną rzeźbą terenu i większym udziałem piasków w strukturze podłoża, a także z większą lesistością; oraz przedzielone doliną Liwy Pojezierze Dzierzgońsko-Morąskie i Pojezierze Łasińskie, gdzie dominują pola uprawne i przeważa rzeźba wysoczyznowa założona na utworach gliniastych[4]. Podział tego badacza przyjęto w wieloautorskiej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku[2].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Mariusz Kistowski i inni, Pojezierze Iławskie (314.9), [w:] Andrzej Richling i inni red., Regionalna geografia fizyczna Polski, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 147–153.
- ↑ a b c Jerzy Solon i inni, Physico-geographical mesoregions of Poland: Verification and adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data, „Geographia Polonica”, 91 (2), 2018, s. 143–170 (ang.).
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 46, 91–92.
- ↑ Rafał Kot, Propozycja weryfikacji regionalizacji fizycznogeograficznej Polski na przykładzie wybranych regionów Niżu Polskiego, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 29, 2011, s. 29–39.
Linki zewnętrzne edytuj
- Mapa regionalizacji Polski z 2018 r. jako warstwa geoportalu „Geoserwis GDOŚ” w folderze „Inne dane środowiskowe”, warstwa „Mezoregiony fizycznogeograficzne”.