Ramienica wielokolczasta

Ramienica wielokolczasta
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Gromada	Charophyta
Klasa	Charophyceae
Rząd	ramienicowce (Charales)
Rodzina	Characeae
Rodzaj	Chara
Sekcja	Hartmania
Gatunek	ramienica wielokolczasta
	Nazwa systematyczna
	Chara polyacantha A.Braun 1859: No. 48; A. Braun, L. Rabenhorst, E. Stizenberger. (1857–1878). Die Characeen Europas. Fasc I–V. Drezno. Fasc. I: 1–25 (1857); II: 26–50(1859); III: 51–75 (1867); IV: 76–100 (1870); V: 101–121 (1878) Drezno
Synonimy
	Chara pedunculata; Ch. spondylophylla; Ch. pseudo-crinita; Ch. hispida var. polyacantha; Ch. hispida var. dasyacantha;
	Chara pedunculata; Ch. spondylophylla; Ch. pseudo-crinita; Ch. hispida var. polyacantha; Ch. hispida var. dasyacantha;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ramienica wielokolczasta (Chara polyacantha) – gatunek ramienicy.

Morfologia edytuj

Pokrój

Stosunkowo duży makroglon (do 1,1 m długości) o silnie rozgałęzionej plesze. Gruba (1–2 mm średnicy) nibyłodyga z długimi (do 12 cm) międzywęźlami. Plecha jasnozielona. Gołym okiem widoczne przylistki i okolcowanie. Roślina jednopienna^[2].

Okorowanie

Dwurzędowe. Czasem zmienne, a rzędy główne zazwyczaj wyraźnie silniej wykształcone niż boczne, choć czasem jest to słabo wyraźne, a okolcowanie może zasłaniać strukturę^[2].

Nibyliście

Długie (1,2–8 cm), cienkie (0,6 mm średnicy) i nieco powyginane. Rzadko dłuższe od międzywęźli. 8–12 (najczęściej 8, 9) w okółku. 5–8 członów, z czego ostatni nieokorowany, zbudowany z jednej lub dwóch komórek, zwykle krótki i zaostrzony^[2].

Nibylistki

Zwykle wyraźne. Wewnętrzne przeważnie długie i cienkie, wyraźnie dłuższe (czasem kilkukrotnie) od lęgni, ostro zakończone, podczas gdy na zewnątrz krótsze, ale na nibyliściach płodnych i tak mogą być dłuższe od lęgni. Na liściach płonnych nieco krótsze niż na płodnych i w mniej zróżnicowanych okółkach^[2].

Kolce

Igiełkowate. O długości równej średnicy międzywęźla lub nawet trzykrotnie większej. Po 3 lub 5 w pęczkach. Zwykle gęsto położone, tak że mogą zasłonić okorowanie. U małych form i w dolnych międzywęźlach są rzadziej rozmieszczone, ale nie zanikają^[2].

Przylistki

Wyraźnie wykształcone. W dwurzędowych okółkach, bardzo mało zróżnicowane. Kształtem i długością przypominają kolce. Czasem zebrane w pęczki^[2].

Plemnie

Pojedyncze. W 3–4 węzłach nibyliści. Żółtoczerwone, mniejsze od lęgni (do 0,5 mm średnicy)^[2].

Lęgnie

Inkrustowane. Duże (0,5–1,2 mm długości). Pojedyncze. W 3–4 węzłach nibyliści. Jasnobrązowe. Koronka duża (0,18 mm wysokości), wyraźnie rozchylona, o zaostrzonych krawędziach i grubej ścianie komórkowej^[2].

Zmienność

W wodach płytkich zwykle mniejsze formy (do 10 cm), o krótkich międzywęźlach, przez co nibyliście są od nich dłuższe. Kolor plechy takich form zwykle wpada w zielonopomarańczowy lub zielonożółty. Na głębszych stanowiskach – formy wydłużone, o szarych odcieniach zieleni^[2].

Podobne gatunki

Ramienica grzywiasta, ramienica szorstka, ramienica kolczasta^[2]

Biologia edytuj

Roślina wieloletnia^[2].

Ekologia edytuj

Gatunek słodkowodny, choć spotykany w wodach słonawych. Nie występuje w wodach szybko płynących. Występuje głównie w jeziorach mezotroficznych, wykazując dość wąską tolerancję ekologiczną co do trofii. Preferuje zbiorniki twardowodne. Występuje także w mniejszych zbiornikach, jak i w rowach. Zwykle w wodach płytkich litoralu (zwykle do 4 m głębokości), tak na podłożu organicznym, jak i mineralnym. Tworzy zespół roślinny Charetum polyacanthae w postaci zwartej, żółtozielonej łąki ramienicowej^[2], jest on jednak bardzo rzadki, ograniczony do płytkich (do metra głębokości), przezroczystych wód^[3].

Występowanie

Występuje w Europie^[1]. W Polsce dość bardzo rzadka, ale spotykana w całym kraju^[2].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski jest gatunkiem wymierającym. Jako jeden z niewielu gatunków glonów podlega w Polsce ochronie gatunkowej^[2]^[4]^[5]. Występowanie jej zbiorowiska jest ponadto podstawą do objęcia zbiornika, w którym występuje, ochroną jako siedlisko przyrodnicze 3140 (twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000^[6].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Anders Langangen: Chara polyacantha Linnaeus. AlgaeBase. [dostęp 2012-01-11]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 48–50, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
↑ Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski: (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 55, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2012 r. poz. 81).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.
↑ Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.

[AB-1] Anders Langangen: Chara polyacantha Linnaeus. AlgaeBase. [dostęp 2012-01-11]. (ang.).

[klucz-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 48–50, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.

[tom-3] Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski: (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 55, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).

[ochr-4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2012 r. poz. 81).

[rozp2014-5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409.

[por-6] Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]