Akrosom, ciało szczytowe[1] – obszar w formie czapeczki zlokalizowany w przedniej części główki plemnika, wytwarzający enzymy hydrolityczne umożliwiające mu wniknięcie do komórki jajowej, a tym samym zapłodnienie[1][2][3].

Schemat przedstawiające kolejne etapy reakcji akrosomalnej (elementu zapłodnienia).

Powstaje z aparatu Golgiego spermatydy i jest swoistą odmianą lizosomu. W pęcherzykach aparatu Golgiego pojawiają się ziarenka węglowodanów, następuje fuzja ich błon i wytworzenie jednego dużego pęcherzyka. Pęcherzyk okrywa część powierzchni jądra przyszłej główki plemnika. Akrosom zawiera nie tylko węglowodany, ale także białka enzymatyczne, w tym hydrolazy.

Reakcja akrosomalna

edytuj

Szereg zmian prowadzących do wniknięcia plemnika do komórki jajowej nosi nazwę reakcji akrosomalnej. Zachodzi ona po ukończeniu kapacytacji, w bezpośrednim kontakcie plemnika i oocytu. Podczas reakcji akrosomalnej plemnik uwalnia z akrosomu enzymy trawiące:

Przypisy

edytuj
  1. a b Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 6–7, ISBN 978-83-01-16530-7.
  2. Encyklopedia Biologia. Agnieszka Nawrot (red.). Kraków: Wydawnictwo GREG, s. 11. ISBN 978-83-7327-756-4.
  3. Wielka encyklopedia zdrowia. Wojciech Twardosz (red.). T. I: Ab–Az. Poznań: Wydawnictwo HORYZONT, 2002, s. 31–32. ISBN 83-89242-01-X.