Rezerwat przyrody Olzy
Rezerwat przyrody Olzy – rezerwat przyrody nieożywionej położony na terenie gminy Zarszyn w powiecie sanockim (województwo podkarpackie), obejmujący Ścianę Olzy.
| |
| rezerwat przyrody nieożywionej | |
| Typ |
geologiczny i glebowy |
|---|---|
| Podtyp |
form tektonicznych i erozyjnych |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
10 sierpnia 2022 |
| Akt prawny |
Dz. Urz. Woj. Podk. z 2022 r., poz. 2825 |
| Powierzchnia |
41,45 ha |
| Powierzchnia otuliny |
5,59 ha |
Położenie na mapie gminy Zarszyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
 49°31′07″N 21°55′56″E/49,518611 21,932222
| |
Powołanie edytuj
Obszar chroniony został utworzony 10 sierpnia 2022 r. na podstawie Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 22 lipca 2022 r. w sprawie ustanowienia rezerwatu przyrody Olzy (Dz. Urz. Woj. Podk. z 2022 r., poz. 2825)[1]. Pierwsze plany ochrony tego terenu pojawiły się w 2003, wówczas miał on obejmować większy fragment Jaru Wisłoka i nosić nazwę rezerwat przyrody „Dolina Wisłoka”. W ostatecznej wersji zdecydowano się jednak na ochronę fragmentu znanego lokalnie jako Ściana Olzy w Rudawce Rymanowskiej lub Olzy. Nazwa ta prawdopodobnie pochodzi od słowa ylz lub ylzy, które oznacza przepaść lub urwisko[2].
Położenie edytuj
Rezerwat ma 41,45 ha powierzchni, zaś jego otulina – 5,59 ha[1]. Znajduje się na terenie gminy Zarszyn[1], w bezpośrednim sąsiedztwie Rudawki Rymanowskiej oraz w pobliżu wsi Pastwiska. Obejmuje charakterystyczny przełom Wisłoka, w tym najbardziej charakterystyczną ścianę skalną, oraz pobliski drzewostan. Rezerwat i jego otulina w całości leżą w granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Beskidu Niskiego oraz trzech obszarów Natura 2000: obszaru specjalnej ochrony ptaków Beskid Niski PLB180002, specjalnych obszarów ochrony siedlisk Rymanów (Natura 2000) PLH180016 i Ostoja Jaśliska PLH180014[3].
Charakterystyka edytuj
Celem ochrony w rezerwacie przyrody jest „zachowanie ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych naturalnych procesów geologicznych zachodzących w obrębie wychodni i odsłonięć skalnych warstw menilitowych”[1]. Odsłonięta skała stanowi największe w polskich Karpatach odsłonięcie łupków menilitowych (wysokość ponad 30 metrów[4]), które utworzyło się w następstwie erozji wgłębnej. Warstwowy układ skał (tzw. flisz karpacki) powstał wskutek osadzania się żwirów, piasków i iłów w głębokiej części Oceanu Tetydy[5]. Na wysokich skałach w okresie zimowym tworzą się lodospady[4]. Pozostały teren chroniony porasta naturalny drzewostan, głównie żyzna buczyna karpacka (Dentario glandulosae – Fagetum), ponadto znajduje się tam wiele gatunków flory i fauny[2].
Według stanu na grudzień 2022 rezerwat nie posiada obowiązującego planu ochrony ani zadań ochronnych[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie z dnia 22 lipca 2022 r. w sprawie ustanowienia rezerwatu przyrody Olzy. rzeszow.uw.gov.pl, 2022-07-26. [dostęp 2022-08-04].
- ↑ a b Nowy rezerwat przyrody na Podkarpaciu. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie, 28 lipca 2022. [dostęp 2022-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 sierpnia 2022)].
- ↑ a b Centralny rejestr form ochrony przyrody: Rezerwat przyrody Olzy. crfop.gdos.gov.pl. [dostęp 2022-12-23].
- ↑ a b Skalna ściana koło Rudawki Rymanowskiej objęta ochroną. Nowy rezerwat przyrody Olzy. wyborcza.pl, 30 lipca 2022. [dostęp 2022-08-04].
- ↑ Na Podkarpaciu powołany zostanie kolejny rezerwat przyrody. W Rudawce Rymanowskiej powstanie rezerwat „Olzy”. nowiny24.pl, 29 lipca 2022. [dostęp 2022-08-04].