Rhyticeros

	Rhyticeros
	Reichenbach, 1849
	; Przedstawiciel rodzaju – dzioborożec karbodzioby (R. plicatus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzioborożcowe
Rodzina	dzioborożce
Rodzaj	Rhyticeros
	Typ nomenklatoryczny
	Buceros plicatus J.R. Forster, 1781
Synonimy
	Abuceros Billberg, 1828; Calao Bonaparte, 1850; Cassidix Bonaparte, 1850; Cranorrhinus Cabanis & F. Heine Sr., 1860;
	Abuceros Billberg, 1828; Calao Bonaparte, 1850; Cassidix Bonaparte, 1850; Cranorrhinus Cabanis & F. Heine Sr., 1860;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rhyticeros – rodzaj ptaków z rodziny dzioborożców (Bucerotidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji Południowo-Wschodniej^[6].

Morfologia

Długość ciała 45–85 cm; masa ciała samic 600–2685 g, samców 700–3650 g^[6].

Systematyka

Etymologia

Rhyticeros: gr. ῥυτις rhutis, ῥυτιδος rhutidos „zmarszczka”; κερας keras, κερως kerōs „róg”^[7].
Abuceros: gr. negatywny przedrostek α- a-; βουκερως boukerōs „rogaty jak wół”, od βους bous „wół”; κερας keras, κερως kerōs „róg”^[7]. Gatunek typowy: Buceros undulatus Shaw, 1811.
Calao: filipińska nazwa Calao dla dzioborożca rdzawogłowego (McGregor w 1909 wymienia Calao i Cao jako nazwy dla tego dzioborożca odpowiednio w Manili i na Boholu)^[7]. Gatunek typowy: Buceros plicatus J.R. Forster, 1781.
Cassidix: epitet gatunkowy Buceros cassidix Temminck, 1823; łac. cassis, cassidis „metalowy hełm”^[7]. Gatunek typowy: Buceros cassidix Temminck, 1823.
Cranorrhinus: gr. κρανος kranos, κρανεος kraneos „hełm”; ῥις rhis, ῥινος rhinos „nos”^[7]. Gatunek typowy: Buceros cassidix Temminck, 1823.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]:

Rhyticeros cassidix (Temminck, 1823) – dzioborożec hełmiasty
Rhyticeros everetti Rothschild, 1897 – dzioborożec sumbajski
Rhyticeros undulatus (Shaw, 1811) – dzioborożec fałdodzioby
Rhyticeros subruficollis (Blyth, 1843) – dzioborożec białolicy
Rhyticeros narcondami Hume, 1873 – dzioborożec andamański
Rhyticeros plicatus (J.R. Forster, 1781) – dzioborożec karbodzioby

Przypisy

↑ Rhyticeros, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. L. (niem.).
↑ G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. tab. A. (łac.).
↑ ^a ^b Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 90. (łac.).
↑ J. Cabanis, F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Cz. 2: Schreivögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1859–1860, s. 173. (niem.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hornbills (Bucerotidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.bucero1.01. [dostęp 2020-06-17]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 – dzioborożce – Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].

[itis-1] Rhyticeros, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Reichenbach-2] H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. L. (niem.).

[Billberg-3] G.J. Billberg: Synopsis Faunae Scandinaviae. T. 1. Cz. 2: Aves. Holmiae: Ex officina typogr. Caroli Deleen, 1828, s. tab. A. (łac.).

[Bonaparte-4] Ch.-L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 90. (łac.).

[Cabanis&Heine-5] J. Cabanis, F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. Cz. 2: Schreivögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1859–1860, s. 173. (niem.).

[Winkler&inni-6] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hornbills (Bucerotidae), version 1.0.. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.bucero1.01. [dostęp 2020-06-17]. (ang.).

[Jobling-7] Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-8] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 – dzioborożce – Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]