Riftia pachyptila

Riftia pachyptila – gatunek wieloszczeta z rodziny Siboglinidae. Są to bezkręgowce morskie żyjące na dnie oceanicznym na głębokościach powyżej 2 km, wokół ujść kominów hydrotermalnych. Należą do zwierząt o wyjątkowo dużej tolerancji na wysokie temperatury (termofile) i na duże stężenia związków siarki. Ich ciało, osłonięte rurką chitynową, dorasta do 2,5 m długości. Czerwony "pióropusz" wystający z górnego, otwartego końca rurki jest silnie unaczynionym organem służącym do pobierania z otaczającej wody substancji niezbędnych do życia (np. H₂S, CO₂, O₂). W razie zagrożenia "pióropusz" może być wciągany w głąb rurki. Substancje pobierane przez "pióropusz" są transportowane wraz z krwią do wnętrza ciała i stanowią materiał odżywczy dla bakterii chemosyntetyzujących żyjących w wyspecjalizowanym organie zwierzęcia (tzw. trofosomie). Dorosłe osobniki nie posiadają w ogóle układu pokarmowego (występuje on u postaci larwalnej). Odżywiają się substancjami organicznymi wytwarzanymi przez symbiotycznie współżyjące z rurkoczułkowcem bakterie, które mogą stanowić nawet połowę masy ciała zwierzęcia. Tworzą w ten sposób podstawę układów troficznych rozwijających się wokół kominów hydrotermalnych na dużych głębokościach, zupełnie niezależnych od dopływu światła słonecznego, a wykorzystujących proces chemosytezy związków organicznych kosztem energii chemicznej, prowadzony przez bakterie. Riftia pachyptila do transportu tlenu, dwutlenku węgla i siarczków do wnętrza ciała wykorzystuje specyficzne, zawarte w jej krwi, hemoglobiny o wyjątkowo złożonej strukturze (zawierają od 24 do 144 łańcuchów globiny i tyleż struktur hemu). Te złożone odmiany hemoglobiny są odporne (inaczej niż u innych zwierząt) na zatrucie siarkowodorem.

Riftia pachyptila
M. L. Jones, 1981
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	pierścienice
Gromada	wieloszczety
Rząd	Canalipalpata
Rodzina	rurkoczułkowce
Rodzaj	Riftia
Gatunek	Riftia pachyptila

Rurkoczułkowce żyjące wokół kominów hydrotermalnych żywią się substancjami organicznymi wytwarzanymi przez symbiotycznie współżyjące z nimi bakterie, zamieszkujące wnętrze ich ciała

Zobacz też

• Alvinella pompejana
• Lamellibrachia

Bibliografia

• M. L. Jones. Riftia pachyptila, new genus, new species, the vestimentiferan worm from the Galapagos rift geothermal vents (Pogonophora). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 93, s. 1295-1313, 1981. (ang.). 
• Derk C. Bergquist, Frederick M. Williams, Charles R. Fisher: "Longevity record for deep-sea invertebrate", Nature 403, 499 – 500 (03 Feb 2000) Brief Communications
• Sharmishtha Dattagupta*, Lara L. Miles, Matthew S. Barnabei and Charles R. Fisher: Journal of Experimental Biology 209, 3795-3805 (2006)

Linki zewnętrzne

• FranckF. Zal FranckF. i inni, The multi-hemoglobin system of the hydrothermal vent tube worm Riftia pachyptila. II. Complete polypeptide chain composition investigated by maximum entropy analysis of mass spectra, „Journal of Biological Chemistry”, 271 (15), 1996, s. 8875-8881, DOI: 10.1074/jbc.271.15.8875, PMID: 8621529 .
• ZoranZ. Minic ZoranZ., GuyG. Hervé GuyG., Biochemical and enzymological aspects of the symbiosis between the deep-sea tubeworm Riftia pachyptila and its bacterial endosymbiont, „European Journal of Biochemistry”, 271 (15), 2004, s. 3093-3102, DOI: 10.1111/j.1432-1033.2004.04248.x, PMID: 15265029 .
• Sea and Sky: Deep Sea Creatures – Giant Tube Worm (ang.)
• Strona Uniwersytetu Berkeley o rurkoczułkowcach (ang.)
• Witryna o życiu w głębinach oceanicznych. ocean.udel.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-08)]. (ang.)